Liên Triều rộng cửa thượng đỉnh lần 3: Cơ hội phá bế tắc với Mỹ?

Các quan chức cấp cao từ Triều Tiên và Hàn Quốc sẽ nhóm họp vào tuần tới để thảo luận về khả năng tổ chức cuộc họp thượng đỉnh lần thứ ba giữa hai nhà lãnh đạo hai bên, chính quyền Hàn Quốc ngày 9/8 cho biết.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã gặp nhau hai lần trong năm nay, vào tháng 4 và tháng 5. Các quan chức Hàn Quốc gần đây cũng bày tỏ sự quan tâm trong việc sớm tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh thứ ba, với hy vọng phá vỡ sự bế tắc giữa Triều Tiên và Hoa Kỳ về việc tiến trình phi hạt nhân hoá của Bình Nhưỡng.

Hai cuộc gặp thượng đỉnh giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã nhận được phản ứng tích cực từ cộng đồng quốc tế. (Nguồn: Korea Summit Press)

Liên Triều có tín hiệu tích cực

Ông Moon đã chấp nhận lời mời từ ông Kim đến thăm Bình Nhưỡng, thủ đô của Triều Tiên, vào mùa thu này. Nhưng thời điểm cụ thể chưa được xác định và không rõ liệu hội nghị thượng đỉnh thứ ba được đề xuất này có được tổ chức ở đây hay không. Một cuộc họp tại làng đình chiến ở biên giới liên Triều Panmunjom - nơi hai cuộc gặp thượng đỉnh trước đó được tổ chức, sẽ mất ít thời gian hơn để sắp xếp.

Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngày 9/8 cho biết, Triều Tiên đã đề nghị tổ chức cuộc hội đàm cấp bộ tại Panmunjom hôm thứ Hai tới để thảo luận về các động thái chuẩn bị cho một cuộc họp thượng đỉnh tiếp theo, và rằng, Hàn Quốc đã nhanh chóng chấp nhận đề nghị này.

Tại cuộc họp thượng đỉnh ngày 27/4, lần đầu tiên ông Kim và ông Moon gặp nhau, cả hai đã đạt được một thỏa thuận trên diện rộng về giảm bớt căng thẳng quân sự và cải thiện quan hệ hai bên. Hai nhà lãnh đạo cũng nói rằng, "phi hạt nhân hoá hoàn toàn" bán đảo Triều Tiên là một mục tiêu chung.

Cuộc họp đó, và cuộc họp tiếp theo tại Panmunjom vào ngày 26/5, đã giúp đặt nền tảng cho cuộc hội đàm lịch sử của ông Kim với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 12/6 tại Singapore, lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Triều Tiên đương nhiệm gặp nhau.

Ông Trump và ông Kim đã ký một tuyên bố chung, trong đó ông Kim một lần nữa cam kết sẽ hướng tới "hoàn toàn phi hạt nhân hoá bán đảo Triều Tiên", trong khi ông Trump tuyên bố sẽ bảo đảm an ninh cho phía Triều Tiên và sẽ giúp xây dựng mối quan hệ song phương "mới".

Sóng gió Mỹ - Triều hậu trăng mật?

Dù vậy, tuyên bố này không bao gồm chi tiết cụ thể về cách thức phi hạt nhân hoá, và cả hai bên cũng đã đã bày tỏ sự thất vọng đối với nhau.

Triều Tiên tháng trước đã bày tỏ sự không hài lòng về hành vi của chính quyền TT Trump sau khi Ngoại trưởng Mike Pompeo đến thăm Bình Nhưỡng và kêu gọi nước này thực hiện các bước đi cụ thể đối với việc phi hạt nhân hoá, như kiểm kê kho vũ khí hạt nhân và cơ sở vật chất, đồng thời phá huỷ một phần trong số đó.

Hoa Kỳ và Hàn Quốc đã hủy bỏ các cuộc tập trận quân sự hàng năm của họ trong năm nay, với hy vọng khuyến khích Triều Tiên dỡ bỏ hạt nhân. Tuy nhiên, trong tuần trước, phát biểu tại một diễn đàn khu vực châu Á, Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong-ho nói rằng Hoa Kỳ đã không làm đủ (trách nhiệm của mình-pv), trong khi đất nước của ông đã ngừng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa, phá hủy một bãi thử hạt nhân ngầm và bắt đầu tháo dỡ một cơ sở thử nghiệm động cơ tên lửa.

Ông Ri Yong-ho nhắc lại rằng, hai nước nên thực hiện "các hành động đồng thời và các bước đi theo giai đoạn", điều này có nghĩa là Hoa Kỳ phải thực hiện các động thái tương xứng với những hành động của Triều Tiên.

Gần đây, Triều Tiên đã đề nghị Mỹ cùng ra tuyên bố chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên, như là một khúc dạo đầu cho tiến trình đàm phán một hiệp ước hòa bình chính thức để thay thế lệnh đình chiến cho cuộc chiến 65 năm trước. Tờ báo chính thức của đảng Lao động Triều Tiên Rodong Sinmun ngày 8/8 đăng bài bình luận cho rằng tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên là nhu cầu của thời đại và là bước đi đầu tiên hướng tới một nền hòa bình và an ninh vững chắc.

Trong thượng đỉnh tháng 4, ông Kim và ông Moon cũng đã đồng ý thúc đẩy một tuyên bố như vậy vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, các quan chức Mỹ vẫn lưỡng lự trong việc thực hiện một động thái mang tính biểu tượng cao như vậy trước khi Bình Nhưỡng tiến hành các bước có ý nghĩa hơn đối với tiến trình phi hạt nhân hoá. Về phần mình, Triều Tiên coi một tuyên bố như vậy là cần thiết để cho thấy Hoa Kỳ không còn thù địch với họ, New York Times dẫn lời các nhà phân tích cho hay.