Lý do Mỹ “dội gáo nước lạnh” vào Trung Quốc?

Bán vũ khí cho Đài Loan - trừng phạt Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình liên tục thúc đẩy mối quan hệ thân thiết kể từ khi Tổng thống  Mỹ Donald Trump có cuộc gặp gỡ Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 2 tại Florida.

“Trung Quốc phản đối mạnh mẽ thỏa thuận vũ khí giữa Đài Loan và Mỹ”, Peple’s Daily dẫn tin ông Cui Tiankai. Ảnh:CNN

Tuy  nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần nay, Mỹ đã phê chuẩn thỏa thuận vũ khí trị giá 1.4 tỷ đôla với Đài Loan và án trừng phạt mạnh vào các ngân hàng Trung Quốc hoạt động tại Triều Tiên.

Trong nỗ lực nhằm khích lệ ông Tập Cận Bình thúc đẩy hành động đối với Triều Tiên, chính quyền Tổng thống Trump đã giảm sức ép của Mỹ đối với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông và khuyến khích quan hệ Mỹ-Trung bước sang trang mới. Tuy nhiên, vào ngày 21/6, ông Trump đã có dòng tweet: các nỗ lực của Trung Quốc đối với vấn đề Triều Tiên đã thất bại và đánh giá cao các cố gắng từ Bắc Kinh thời gian qua.

“Điều này giống như tín hiệu kết thúc cho tuần trăng mật tại hội nghị thượng đỉnh Mar-a-Lago và dòng tweet là một minh chứng. Điều này chắc chắn rằng, có sự thay đổi và nguội lạnh quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ trong thời gian tới”, ông Euan Graham – giám đốc chương trình an ninh quốc tế tại Viện Lowy của Sydney nói trên CNN.

Vào ngày 29/6, chính quyền Tổng thống Trump đã thông báo kế hoạch về thương vụ vũ khí trị giá 1.4  tỷ đô Mỹ-Đài Loan . Thỏa thuận này diễn ra trong bối cảnh Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang ở Hồng Kông kỷ niệm 20 năm Anh trao trả đặc khu hành chính này cho đại lục.

Theo các nhà phân tích, điều này có thể khiến Trung Quốc khá bất ngờ. Thỏa thuận vũ khí giữa Mỹ và Đài Loan diễn ra sau khi Tổng thống Trump đã có tuyên bố muốn thắt chặt quan hệ với Trung Quốc.

Thêm vào đó, lệnh trừng phạt mới của Mỹ vào ngân hàng Dandong của Trung Quốc trong cùng ngày cũng khiến cho Bắc Kinh không hài lòng. Washington cáo buộc rằng, ngân hàng Trung Quốc đang hoạt động bất hợp pháp tại Triều Tiên.

“Từ khi bắt đầu, Tổng thống Trump đã nhấn mạnh đến quan hệ hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc trong vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Quyết định trừng phạt ngân hàng Đan Đông của Trung Quốc được cho là quá muộn bởi vì Mỹ đã liên tục cảnh báo điều này”, ông Anthony Ruggiero, chuyên gia và nghiên cứu cấp cao về Triều Tiên cho biết.

“Các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể đang lo lắng về biện pháp tiếp theo của chính quyền Tổng thống Trump đối với các ngân hàng khác của Bắc Kinh”, ông Ruggiero nói thêm.

Ngăn chặn hiểm họa từ Triều Tiên

Quyết định này của Washington nhằm gây sức ép tiếp theo đối với Bắc Kinh sau các cảnh báo của Tổng thống Trump đối với Trung Quốc.

Vào ngày 28/6, đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley đã cho rằng, Triều Tiên chỉ còn mất khoảng từ 3-5 năm nữa để có thể phát triển vũ khí hạt nhân tầm xa và phóng đến lục địa Mỹ.

Trong cùng ngày, Cố vấn an ninh cấp cao của Mỹ HR MacMaster cũng khẳng định các biện pháp quân sự của Mỹ đối với Triều Tiên đã sẵn sàng.

“Những gì chúng tôi phải làm là chuẩn bị các biện pháp đối phó bất kỳ lúc nào. Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục khẳng định sẽ không chấp nhận bất kỳ chương trình hạt nhân nào của Triều Tiên gây tổn hại đến nước Mỹ và người dân Mỹ”, ông McMaster nhấn mạnh.

Triều Tiên hiện cũng là chủ đề nóng trong cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Trắng vào ngày 29/6.

“Rõ ràng, các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh chuyến thăm của Tổng thống Moon tại Mỹ. Bởi các căng thẳng leo thang, Mỹ sẽ luôn chủ động đối phó ở những tình huống khó khăn nhất”, ông  Ruggiero nói trên CNN.

Đài Loan "biết onw"

Bộ trưởng quốc phòng Đài Loan cho biết ngày 30/6, Đài Loan cảm thấy biết ơn với quyết định của Mỹ về thỏa thuận vũ khí giữa hai bên.

“Đài Loan đã đề xuất thỏa thuận vũ khí từ năm ngoái. Gói vũ khí bao gồm 8 loại trang thiết bị  và hệ thống vũ khí tối tân có thể thúc đẩy khả năng chiến đấu đường không và đường biển”, Bộ trưởng quốc phòng Đài Loan cho biết.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai đã nói trên People’s Daily rằng, hành động này đang vi  phạm cam kết về chính sách “Một Trung Quốc”.

“Trung Quốc phản đối mạnh mẽ thỏa thuận vũ khí giữa Đài Loan và Mỹ”, Peple’s Daily dẫn tin ông Cui Tiankai.

Zhang Baohui, giáo sư môn khoa học chính trị tại Đại học Lĩnh Nam cho biết, động thái này của Mỹ có thể đẩy quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington xa hơn.

Trong khi đó, thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham của bang South Carolina nói trên CNN rằng, thỏa thuận vũ khí giữa Mỹ và Đài Loan không phải là hành động khiêu khích và hoàn toàn phù hợp với Đạo luật Quan hệ Đài Loan và Sáu Đảm bảo" – đề cập đến nền tảng luật pháp và các văn bản hướng dẫn không chính thức về mối quan hệ giữa Mỹ với Đài Loan .

 (Theo CNN)