Mỹ, NATO bật Nga xa rời tiến trình hạt nhân

Trong 20 năm qua, các tổng thống Mỹ đã dành chính xác 38 từ trong các bài phát biểu liên bang của họ để thể hiện sự ủng hộ đối với việc răn đe hạt nhân của nước này. Trong bài phát biểu năm 2018 của Tổng thống Trump có nói, là một phần của quốc phòng, chúng ta phải hiện đại hóa và xây dựng lại kho vũ khí hạt nhân của mình, hy vọng không bao giờ phải sử dụng nó, nhưng làm cho nó mạnh mẽ và mạnh mẽ đến mức nó sẽ ngăn chặn mọi hành vi xâm lược".

Nga sát sao với sức mạnh hạt nhân

Còn trong bài phát biểu gần đây nhất trước Hội đồng Liên bang, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập nhiều về khả năng hạt nhân của Nga cùng các giả thuyết khác cáo buộc Hoa Kỳ vi phạm Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung.

Trong bài phát biểu năm ngoái, Putin thậm chí còn dành nhiều thời gian hơn cho chủ đề này, đưa ra cả những video về năm vũ khí chiến lược mới của Nga. Khi so sánh như vậy thì bài phát biểu của ông Putin năm nay, chỉ giới thiệu một tên lửa siêu thanh, đã thể hiện sự kiềm chế phần nào của Nga.

Tại sao các quan chức Nga lại đề cập rất nhiều đến mối đe dọa hạt nhân? Theo trang Defense One, có một khả năng là điều này sẽ giúp thể hiện một trong những thành tựu công nghệ của Nga đối với phương Tây. Hoặc biện pháp tu từ hạt nhân này có thể gửi đi tín hiệu "cảnh báo" đến các nhà lãnh đạo nước ngoài, chủ yếu là Hoa Kỳ và NATO. Cuối cùng, Nga có thể đang muốn tác động đến công chúng phương Tây để tự họ phản đối chính phủ của họ về các chính sách hiện đại hóa hạt nhân.

Tổng thống Putin và các quan chức Nga đề cập nhiều đến việc phát triển các vũ khí có năng lực hạt nhân. (Nguồn AP)

Dù mục tiêu của Nga là gì, các quan chức Hoa Kỳ và NATO đều quan tâm đến việc đưa Nga ra khỏi sự tập trung vào vũ khí hạt nhân. Những tuyên bố về các mối đe dọa hạt nhân lặp đi lặp lại của Nga, đặc biệt là các mối đe dọa tỷ lệ thuận với tình hình, có thể gây ra hiệu ứng đáng ngại đối với các quan chức Hoa Kỳ và đồng minh, khiến các mối đe dọa hạt nhân trong tương lai dường như không còn đáng tin nữa. Ngoài ra, nếu ông Putin nhận thấy các mối đe dọa hạt nhân của mình là hiệu quả, ông ấy có thể sử dụng chúng thường xuyên hơn.

Nếu không được giải quyết triệt để, các mối đe dọa hạt nhân của Nga cũng có thể chia rẽ sự thống nhất trong các thành viên NATO hiện tại và có lẽ không khuyến khích các thành viên tiềm năng trong tương lai tham gia. Các ý kiến khoe khoang một lần của các quan chức Nga cấp thấp hơn không cần phải gây ra sự hoảng loạn ở phương Tây, nhưng các mối đe dọa hạt nhân cấp cao, có hệ thống, được xem là một phần của chiến lược chiến tranh thông tin phù hợp của Nga nhằm thúc đẩy lợi ích của Nga chi phí của NATO.

Loạt bước đi của Mỹ

Những gì có thể được thực hiện để khiến người Nga cho rằng các mối đe dọa hạt nhân có thể mang lại không hiệu quả? Chính quyền Trump đang thực hiện một số bước quan trọng: lên tiếng chỉ trích Nga vi phạm các hiệp ước kiểm soát vũ khí, thúc đẩy sự ủng hộ của NATO ở cấp cao nhất và xử phạt các công ty Nga.

Tuy nhiên, nếu Nga vẫn tiếp tục có những tuyên bố mạnh về hạt nhân, Tổng thống Trump có thể mượn một trang từ quyển sách của một người tiền nhiệm về kinh nghiệm chống lại các biện pháp tăng cường hiện diện của Nga.

Chỉ thị 75 về quyết định an ninh quốc gia, thường được gọi là "phương châm" về chính sách đối với Liên Xô của chính quyền Reagan đã chỉ đạo các quan chức Hoa Kỳ chống lại sự tuyên truyền của Liên Xô bằng tất cả những gì có sẵn để những thông điệp từ phía kia không còn sức nặng.

Ngày nay, biện pháp này hiệu quả trong việc đối phó với các quan chức, nhà bình luận và tuyên bố của quân đội Nga trên internet một cách hiệu quả. Điều đó cũng có nghĩa là các quan chức Hoa Kỳ phải sẵn sàng có một danh sách các vấn đề nói để bác lại các tuyên bố của Nga mỗi khi phóng viên hỏi. Một nhóm làm việc liên ngành hiệu quả của Hoa Kỳ gồm các chuyên gia về Nga, các nhà tác chiến thông tin, các nhà phân tích về răn đe và sẵn sàng quân sự, và các chuyên gia truyền thông có thể cũng phải luôn chuẩn bị sẵn để đối phó với các chiến dịch định hướng thông tin của Nga trước khi những tuyên bố này có hiệu quả và ảnh hưởng của nó trở nên tương đối khó kiểm soát.

Một phản ứng khéo léo của Tổng thống cũng có thể được tận dụng. Năm 1984, Tổng thống Reagan được hỏi liệu ông có lo lắng về một báo cáo rằng Liên Xô đã triển khai thêm tàu ngầm với tên lửa hành trình hạt nhân ngoài khơi Mỹ hay không. Ông ấy đã trả lời, "Nếu tôi nghĩ rằng có một số lí do để quan ngại về điều đó, tôi sẽ không thể ngủ được trong căn nhà này tối nay… Họ đang thông báo và đang công khai, nhưng những chiếc tàu ngầm đó ở xa ngoài khơi cả hai bờ biển của chúng tôi."

Hoa Kỳ đang phải tiếp tục đối phó các biện pháp tu từ về hạt nhân của ông Putin, bằng cách xây dựng sự ủng hộ của đồng minh, bác bỏ các áp lực đơn phương nhằm cắt giảm lực lượng hạt nhân và nói sự thật về các hoạt động của Nga trên khắp thế giới ở mọi diễn đàn. Hoa Kỳ có năng lực cần thiết để giải quyết các biện pháp tu từ về hạt nhân của Nga; hiện tại Washington cần sự hỗ trợ, hướng dẫn và phối hợp cấp cao nhất giữa các đơn vị liên quan. Một chiến lược như vậy có thể không làm tất cả các biện pháp tu từ hạt nhân của Moscow dừng lại, nhưng có thể giảm bớt một số tác động nguy hiểm hơn của điều đó.