Nga đứng ở đâu giữa leo thang căng thẳng xung đột Israel và Iran?

Căng thẳng Israel và Iran vẫn chưa có tín hiệu giảm

Các đòn tấn công tên lửa nhằm vào các vị trí quân đội Israel tại Cao nguyên Golan đã khiến Israel mở rộng một cuộc tấn công lớn.

Căng thẳng Israel và Iran vẫn chưa lắng xuống. Ảnh:AFP

Theo các nhà phân tích, các máy bay chiến đấu của Israel đã tấn công vào 50 mục tiêu căn cứ quân sự của Iran tại Syria.

Khu vực phía Tây Nam Syria, bao gồm cả vùng lãnh thổ Quneitra giáp với các vị trí của Israel có vẻ sẽ trở thành trọng tâm của một cuộc tấn công của chính phủ mới.

Chính quyền Tổng thống Assad đang mong muốn loại bỏ tất cả các phiến quân, ít nhất là một số lực lượng có liên kết với nhóm hồi giáo IS. Vì lợi ích chiến lược, cuộc chiến mới có thể khiến cho căng thẳng gia tăng giữa ba bên, trong đó có Iran, Israel và Nga.

Theo các nhà quan sát, mối quan hệ giữa ba nước không bình thường. Iran và Israel đã từng thề sẽ là kẻ thù. Và Syria nhanh chóng trở thành mặt trận nguy hiểm cho các xung đột leo thang giữa Iran và Israel. Nga và Iran là đồng minh quân sự chính của chính quyền Tổng thống Assad tại Syria. Nếu không có Moscow và Tehran, Syria có thể đã bị “thổi tung” trong quá khứ.

Tuy nhiên, Moscow cũng có quan hệ gần gũi với Israel. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từng là khách mời danh dự trong dịp kỷ niệm Ngày chiến thắng tại Nga.

Liệu Nga có thể cân bằng quan hệ cho Iran và Israel không? Lợi ích chiến lược tại Syria có bị chia rẽ?

Điều ngạc nhiên là chiến dịch không quân dài lâu của Israel. Nếu có thể, Nga có thể đảo ngược. Nga là một đồng minh của Iran có căn cứ không quân tại Syria cùng với hệ thống radar và các tên lửa đất đối không. Moscow có khả năng ngăn chặn các hành động của Israel nếu muốn. Nhưng Moscow không làm điều đó.

Lợi ích chiến lược

Các kết luận đưa ra từ hành vi của Nga. Vào tháng 8, 2016, chính quyền Tổng thống Syria Assad đã phải kêu gọi sự viện trợ từ các đồng minh. Trong khi Nga hỗ trợ sức mạnh không quân thì Iran đã hỗ trợ mặt trận thực địa.

Điều đó đồng nghĩa với việc Nga và Iran đang ở trong liên minh nhằm hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Assad bình ổn tình hình quân sự. Và nếu có thể, cả Moscow và Tehran có thể hỗ trợ chính quyền ông Assad tấn công để giành giật lại lãnh thổ đã mất.

Đối với Nga, đây là tất cả nhằm cung cấp hỗ trợ cho đồng minh thân thiết. Moscow cũng đưa ra cảnh báo về tình hình bất ổn định tại khu vực, lo ngại về việc khủng bố IS sẽ tiến sát lại gần hơn biên giới của Nga. Các cân nhắc về chiến lược địa lý. Syria và căn cứ hải quân nhỏ của Nga là ảnh hưởng của Moscow tại Trung Đông.

Iran cũng có ảnh hưởng với vai trò hỗ trợ đồng minh thân thiết và được cho là có tính toán chiến lược địa lý trong chính sách của Tehran.

Một Syria yếu và phân nhỏ sẽ hạn chế khả năng kiềm chế Israel. Các nhà quan sát cho rằng, Iran có tiềm năng về việc phát triển quả bom nguyên tử tồn tại nhiều thách thức thì Iran lại xem Israel là mối đe dọa đáng kể và ngăn cản tham vọng khu vực.

Vì vậy, nếu chính quyền ông Assad có thể ổn định và lực lượng Iran thiết lập tại Syria thì Israel có thể phải đối phó với thách thức tại biên giới nước này.

Nga có thể hòa giải?

Thực tế, với ảnh hưởng gia tăng của Iran tại Iraq, sự hiện diện tiếp tục của Tổng thống Assad có thể trải dài xuyên qua Syria và vào Lebanon.

Hiện tại, quá trình phân phối thiết bị và tên lửa vẫn phải đi qua đường không. Việc di chuyển vẫn phải mất một ngày. Iran mong muốn họ có thể xuất khẩu hàng hóa quân sự nhanh chóng vào thế giới Arab.

Israel đã tiến hành một cuộc chiến tuyên truyền lớn để thuyết phục thế giới rằng Iran đang tìm kiếm sự hiện diện quân sự vĩnh viễn ở Syria và khẳng định rằng đây là điều mà Israel sẽ không cho phép.

Các căng thẳng gia tăng đã thúc đẩy hoạt động ngoại giao quan trọng giữa Israel và Nga. Chỉ tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman hiện đang ở Moscow và có cuộc gặp gỡ với  Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu.

Các nhà quan sát cho rằng, Nga đã bắt được tín hiệu về các cuộc tấn công của Israel vào căn cứ quân sự của Iran. Moscow lo ngại rằng, nếu diễn biến này vẫn tiếp tục diễn ra thì chính quyền Tổng thống Syria Assad sẽ có thể đối mặt với nhiều rủi ro.

Nga dường như sẵn sàng cho một kế hoạch nhằm kiềm chế lực lượng thân Iran sẽ không được phép đến gần biên giới Israel.

Tuy nhiên, động thái này chỉ là tạm thời. Israel phản đối sự hiện diện quân sự của Iran tại Syria và phần lớn các cuộc không kích của Israel đều cách xa Cao nguyên Golan.

Theo các nhà quan sát, Iran có lợi ích riêng của mình và khó có thể rút khỏi Syria.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kêu gọi các lực lượng ngoài Syria nên rút khỏi Syria. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng đã nhắc lại yêu cầu này cách đây vài ngày và nhấn mạnh rằng, chỉ quân đội Syria nên triển khia quân tại miền Nam Syria.

Nga có ảnh hưởng thế nào đối với Tehran và các đồng minh?

Moscow muốn Syria đi vào ổn định và có thể giúp chính quyền ông Assad tuyên bố chiến thắng.

Iran là đồng minh thân thiết trên thực địa nhằm đạt được mục tiêu này của Moscow. Tuy nhiên, các xung đột giữa Israel và Iran vẫn đang diễn biến hết sức căng thẳng. Vai trò của Nga vẫn là bài toán khó để có thể giải quyết căng thẳng giữa Israel và Iran đồng thời giúp Syria giành được chiến thắng hoàn toàn.