Nga “mạnh mẽ” lấn sân Mỹ ở Trung Đông

Thúc đẩy quan hệ với các cường quốc khu vực

Trong khi quan hệ của Nga với đồng minh truyền thống Iran vẫn đang phát triển rất tích cực, đáng chú ý là việc hai nước đã nhất trí phản đối cuộc không kích tên lửa của Mỹ nhằm vào Syria gần đây thì Điện Kremlin cũng đang tiếp tục phát triển quan hệ với Saudi Arabia, đồng minh lâu đời của Washington ở Trung Đông.

Ngày 17/4, một phái đoàn nghị viện Nga, đứng đầu là Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Valentina Ivanovna Matvienko, đã kết thúc chuyến thăm tới Saudi Arabia – một trong những đồng minh quan trọng của Washington ở Trung Đông.

Ngoài sự hợp tác đang diễn ra trong lĩnh vực năng lượng, hai nước cũng dự kiến sẽ khởi động các dự án đầu tư sinh lợi và có thể bắt đầu hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng.

Đánh giá kết quả của chuyến thăm, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov cho biết, các mối liên hệ giữa Moscow và Riyadh đang mở rộng ở các cấp độ khác nhau.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov. (Nguồn: Sputnik)

Ông cho biết trong một cuộc họp với người đứng đầu Trung tâm Hỗ trợ Nhân đạo và Cứu trợ King Salman rằng, "Trên thực tế, đã có sự hiểu biết lẫn nhau sâu sắc giữa hai quốc gia của chúng ta, sự liên hệ đang diễn ra ở mọi cấp độ".

Theo dự kiến, hợp tác trong lĩnh vực dầu khí đang trở thành trung tâm của các cuộc đàm phán giữa Nga và Saudi Arabia. Moscow và Riyadh đang tiếp tục thực hiện các động thái để giảm sản lượng dầu để cân bằng thị trường.

Theo Sputnik, hai quốc đã hoàn toàn tuân thủ tất cả các nghĩa vụ theo thỏa thuận giữa OPEC và các quốc gia sản xuất dầu mỏ.

"Nga và Saudi Arabia đã hành động như những bên bảo trợ thực thi thỏa thuận trên và tôi chắc chắn rằng sự hợp tác này sẽ tiếp tục do không ai có lợi khi diễn ra sự phát triển hỗn loạn [trong thị trường dầu mỏ]", RIA Novosti trích dẫn nhận định của Matvienko.

Bên cạnh đó, mặc dù Riyadh duy trì sự thân cận với Mỹ, Saudi Arabia không ủng hộ các lệnh trừng phạt chống Nga của Washington – được các đồng minh khác của Mỹ bao gồm Nhật Bản, Australia, New Zealand và Canada đồng thuận.

Thêm vào đó, Nga và các đối tác Saudi cũng đã thảo luận về triển vọng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Mặc dù các chi tiết của các cuộc đàm phán vẫn chưa được tiết lộ, nhưng từ cuối năm 2016, Saudi Arabia đã tỏ ra quan tâm đến tiềm năng mua các hệ thống phòng không S-400 Triumf của Nga.

"Điều này đã được các đại diện Saudi Arabia tuyên bố khi họ đến thăm các triển lãm, buổi giới thiệu và trưng bày - nơi Nga đã giới thiệu những hệ thống này, chẳng hạn như triển lãm ở Abu Dhabi [Triển lãm và Hội nghị Quốc phòng quốc tế IDEX] và các sự kiện được tổ chức tại Nga. Không có gì mới ở đây, họ một mối quan tâm ", Đại sứ Nga tại Saudi Arabia Oleg Ozerov nói với Sputnik vào đầu tháng 11/2016.

Vào tháng 2/2017, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nga Denis Manturov xác nhận rằng Nga và Saudi Arabia đang thảo luận về tiềm năngvề việc Riyad mua máy bay quân sự của Nga và "các vũ khí mặt đất".

Không có gì bí mật rằng Washington từ lâu đã là nhà cung cấp vũ khí chính của Riyadh và Saudi cũng luôn tự hào rằng ngân sách quốc phòng của hàng năm thường chỉ đứng sau Mỹ và Trung Quốc. Những diễn biến gần đây cho thấy Nga đang bắt đầu cạnh tranh với Mỹ  về các hợp đồng quân sự sinh lợi với Vương quốc này.

Trong khi đó, Matvienko tiết lộ rằng Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga và Quỹ đầu tư quốc gia Saudi Arabia (SWF) sẽ khởi động các dự án chung trị giá 3 tỷ USD trước khi kết thúc cuối năm nay.

"Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga và quỹ đầu tư Saudi Arabia đang hợp tác thành công, Nhờ vào đó, các dự án trị giá khoảng 600 triệu USD đã được thực hiện. Trước khi kết thúc cuối năm này, các dự án trị giá 3 tỷ USD sẽ được triển khai."

Khắc phục bất đồng

Tuy nhiên, vẫn còn những bất đồng trong tiến trình quan hệ Russo (Nga) -Saudi: Riyadh và Moscow có cách tiếp cận hoàn toàn khác nhau đối với Syria và Iran.

Dù vậy, hai nước có quan điểm tương tự liên quan đến việc giải quyết xung đột Palestine-Israel.

"Moscow và Riyadh có lập trường tương tự về việc giải quyết xung đột Palestine-Israel", Phó Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Ilyas Umakhanov nói với RIA Novosti.

"Đối với Syria, chúng tôi có những khác biệt rất nghiêm trọng về số phận của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Tuy nhiên, Nga và Saudi Arabia đồng ý rằng không thể tiến tới quân sự cho cuộc khủng hoảng này."

Theo ông Matvienko, vua Salman bin Abdulaziz Al-Saud của Saudi Arabia có thể sẽ tới Nga vào cuối năm 2017.

Tiến trình hòa bình Trung Đông

Ngày 6/4, Bộ Ngoại giao Nga đã đưa ra một tuyên bố quan trọng về vấn đề các khu định cư giữa Palestine và Israel, công nhận Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước Palestine tương lai và Tây Jerusalem là thủ đô của Israel, Sputnik cho biết.

Bình luận về vấn đề này, nhà phân tích chính trị của Israel Avigdor Eskin nói với Sputnik rằng Nga đã vượt qua Mỹ bằng cách tuyên bố Tây Jerusalem là thủ đô của Israel.

"Tuyên bố hiện nay liên quan đến sự công nhận Tây Jerusalem là thủ đô của Israel phản ánh một bầu không khí ấm áp và thân thiện (giữa Nga và Israel). Điều này được đánh giá cao", nhà phân tích chính trị Israel nhấn mạnh.

"Nga đang gần gũi hơn với khu vực và có một sự hiểu biết sâu sắc về tình hình." Nếu ông Trump vẫn đang "rối rắm" và không thể hiện điều ưu tiên trong suốt thời gian còn lại, chúng ta có thể mong đợi một ảnh hưởng mạnh mẽ hơn của Nga", Eskin dự đoán.

(Theo Sputnik)