Rúng động Mỹ “giáng đòn” Iran

Tổng thống Donald Trump ngày 13/10 đã giáng đòn mạnh vào thoả thuận hạt nhân Iran 2015, bất chấp sự phản đối của các cường quốc thế giới khác, đã không xác nhận Tehran tuân thủ thoả thuận này.

Ông Trump đã tuyên bố một sự thay đổi lớn về chính sách của Hoa Kỳ trong một bài phát biểu, nêu chi tiết một cách tiếp cận mạnh mẽ hơn đối với Iran về các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của nước này cũng như sự hỗ trợ của họ đối với các nhóm cực đoan ở Trung Đông.

Quyết định không xác nhận thoả thuận hạt nhân Iran của Tổng thống Trump gây rúng động lớn. (Nguồn: Reuters)

Ông cáo buộc Iran không "thực hiện đúng tinh thần" của thỏa thuận hạt nhân và nói mục tiêu của ông là đảm bảo Tehran không bao giờ có được vũ khí hạt nhân – động thái trao cho Quốc hội Mỹ quyền quyết định số phận của thoả thuận này. Quốc hội Mỹ sẽ có thời hạn 60 ngày để thảo luận áp đặt lại các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Tehran.

Ông Trump nói: "Chúng tôi sẽ không tiếp tục con đường mà kết cục được dự báo từ trước là sẽ mang đến nhiều bạo lực, khủng bố hơn và mối đe dọa thực sự từ vũ khí hạt nhân của Iran".

Những nhận định cứng rắn của ông Trump nhận được sự tán dương của Israel, tuy nhiên, bị các đồng minh châu Âu chỉ trích.

Chiến lược Iran của ông Trump cũng khiến Teheran giận dữ và đẩy Washington đi ngược lại với các nước ký kết hiệp ước: Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc và EU - một số trong đó đã có lợi về kinh tế từ thương mại mới với Iran.

Phản ứng với ông Trump, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết hôm thứ sáu trên truyền hình rằng Tehran đã cam kết với thoả thuận này và cáo buộc ông Trump đưa ra lời tố cáo vô căn cứ.

"Quốc gia Iran đã không và sẽ không bao giờ cúi đầu trước áp lực từ phía nước ngoài", ông nói. "Iran và thoả thuận này mạnh mẽ hơn bao giờ hết."

Các đồng minh châu Âu đã cảnh báo về sự chia rẽ với Mỹ về thỏa thuận hạt nhân này và nói rằng động thái từ Mỹ đẩy họ vào tình trạng lúng túng khi các thanh sát viên quốc tế nói rằng Iran đã tuân thủ thỏa thuận này.

Yukiya Amano, Tổng giám đốc của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết, "Các cam kết liên quan đến hạt nhân về phía Iran theo JCPOA đang được thực hiện".

Các đảng viên Dân chủ Mỹ đã tỏ ra hoài nghi về quyết định của Trump. Thượng nghị sĩ Ben Cardin nói: "Ngay khi Hoa Kỳ và các đồng minh đối mặt với cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên, Tổng thống đã tạo ra một cuộc khủng hoảng mới – điều sẽ cô lập chúng tôi với các đồng minh và đối tác của chúng tôi".

(Theo Reuters)