Thượng đỉnh Nga-Mỹ: Áp đảo phút chót cho đồn đoán mấu chốt?

Kỳ vọng cho cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ

Chưa bao giờ trong lịch sử, quan hệ giữa Nga và Mỹ lại đi xuống như trong những năm qua. Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin đang thu hút sự chú ý của toàn thế giới cùng với kỳ vọng nhằm nối lại quan hệ tích cực giữa Nga và Mỹ trong thời gian tới.

Tổng thống Putin và Tổng thống Trump

Cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ sẽ diễn ra tại thủ đô Helsinki, Phần Lan vào tối ngày hôm nay (16/7). Các chủ đề xung quanh thượng đỉnh Nga-Mỹ bao gồm chiến tranh Syria, Triều Tiên, thỏa thuận kiểm soát vũ khí, chiến sự ở miền Đông Ukraine, diễn biến tiếp theo của tiến trình phi hạt nhân hóa Triều Tiên, kiểm soát vũ khí chiến lược, nhận thức về mối đe dọa Nga đối với các nước Baltic và NATO…

Tuy nhiên, sự cởi mở ngoại giao liệu có tan băng căng thẳng giữa quan hệ Nga và Mỹ trong thời gian gần đây.

Sau tất cả, Tổng thống Trump sẽ cùng ngồi thảo luận với Tổng thống Putin sau một thời gian dài Washington liên tục chỉ trích Moscow về các cáo buộc liên quan đến bầu cử Mỹ.

Giới chuyên gia cho rằng, điều này không rõ ràng liệu Tổng thống Trump có thể đạt được các kỳ vọng gì sau cuộc gặp với Tổng thống Putin.

“Tôi cho rằng có rất ít kỳ vọng. Tôi nghĩ rằng, việc hợp tác với Nga là một điều tốt. Tuy nhiên, điều này nên phát huy trong tương lai”, ông Trump nói với CBS News trong một cuộc phỏng vấn.

Điều này không ngạc nhiên khi Đảng dân chủ và Đảng cộng hòa Mỹ vẫn đặt ra các ngờ vực trong câu hỏi: Tại sao thượng đỉnh Nga –Mỹ vẫn phải tiếp tục.

Có nhiều lo ngại cho các quan chức Mỹ về phản ứng của Tổng thống Trump trong cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin.

Ông Trump luôn một mực muốn có cuộc gặp riêng với ông Putin mà không cần bất kỳ một cố vấn nào hiện diện trong bối cảnh nhiều cáo buộc về liên quan của Nga trong các vụ việc của Mỹ.

Các nhà quan sát tò mò về những gì Tổng thống Putin có thể đạt được trong thượng đỉnh lần này. Quyết định cho cuộc gặp Nga-Mỹ của Tổng thống Trump khiến nhiều quan chức Mỹ lo lắng.

Trước khi Tổng thống Trump rời châu Âu, Đại sứ Mỹ tại Nga Jon Huntsman  cho biết: “Tôi cho rằng sự thật về cuộc gặp thượng đỉnh lần này vẫn còn nhiều vướng  mắc. Tuy nhiên, đây không phải là cuộc gặp thượng đỉnh mà chỉ là cuộc gặp gỡ mặc dù tôi nghe thấy các thông tin cho rằng đây là cuộc gặp thượng đỉnh”.

Chờ đợi “mấu chốt” cho cuộc gặp

Không có nghi ngờ rằng cuộc gặp thượng đỉnh sẽ diễn ra theo đúng kế hoạch bởi vì cả Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đều muốn điều này. Ông Trump sẽ tiến tới cuộc gặp với ông Putin giống như các cuộc gặp cấp cao của các nhà lãnh đạo đứng đầu đất nước bao gồm, nhà lãnh đạo Kim Jong-un hay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Tổng thống Putin cũng bắt đầu cho một cuộc gặp thượng đỉnh sau thành công của World Cup suốt một tháng qua.

Các cuộc gặp của Tổng thống Trump và các đồng minh NATO gần đây có nhiều căng thẳng. Thượng đỉnh Nga-Mỹ sắp tới sẽ bỏ ngỏ cho tín hiệu thành công. Thế giới chưa từng biết đến nội dung của cuộc họp lần này cũng như tín hiệu tích cực sau cuộc họp.

“Trong một chừng mực nào đó, Nga với Mỹ vẫn là đối thủ cạnh tranh.Nga không phải kẻ thù của chúng tôi. Và hi vọng, cũng như các nước khác, chúng tôi vẫn có thể là bạn. Như bạn biết, Tổng thống Putin hoàn toàn tốt. Chúng ta tất cả đều tốt”, Tổng thống Trump nói tại Brussels tuần trước.

Quan điểm của ông Trump có chút khác biệt với quan điểm trước đó của các nhà lãnh đạo tiền nhiệm. Cựu Tổng thống George W. Bush và Barack Obama đều tỏ ra “kín đáo” trong quan hệ với Nga.

Có lẽ, với Tổng thống Trump, cuộc gặp gỡ với Tổng thống Putin có phần ngang hàng với tư cách là những nhà lãnh đạo đồng cấp.

Trong cuộc gặp gỡ Mỹ-Triều trước đó, giới chuyên gia nhận định có phần nhượng bộ của Tổng thống Trump đối với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Mỹ đã chấm dứt các cuộc tập trận với Hàn Quốc với mong muốn Bình Nhưỡng có thể từ bỏ các chương trình vũ khí hạt nhân.

“Ông Trump đã đưa ra rất nhiều thứ nhằm đảm bảo an ninh cho Triều Tiên với mong muốn Bình Nhưỡng tiến tới phi hạt nhân hóa”, cựu đàm phán vũ khí cấp cao dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan – ông Kenneth Adelman nói.

Giới chuyên gia lo lắng rằng, ông Putin sẽ thuyết phục ông Trump phải tin về ảnh hưởng của Nga tại Syria.

“Tôi cho rằng, Tổng thống Putin sẽ nói rằng: Thật tuyệt vời, chúng ta đã duy trì quan hệ tuyệt vời và hãy tiếp tục điều đó. Đây chính là điều mà Tổng thống Trump muốn nghe”, ông Adelman nói trên CNN.

Tuy nhiên, các chuyên gia tin tưởng rằng, có thể Tổng thống Trump đang đánh giá thấp Tổng thống Nga Putin khi cho rằng cuộc gặp gỡ cá nhân của hai nhà lãnh đạo hoàn toàn dễ dàng.

Vai trò Nga rất quan trọng với các lực lượng không quân và tên lửa đối không mạnh. Israel cần được thỏa thuận của Nga “trung lập” trong những cuộc không kích như vậy.

Trong khi đó, Mỹ cần vận động Nga trong việc kiềm chế Iran, chí ít, làm ngơ cho Israel đáp trả quân sự Iran tại Syria. Cho đến nay, Nga có vai trò hai mặt liên quan Iran và Israel. Nga chưa phản ứng quân sự trước hoạt động của hai kẻ đối địch tại Syria, nhưng cũng không muốn các xung đột mới làm mất ổn định của chính quyền Assad.

Giới chuyên gia đưa ra nhận định thêm, có thể xung quanh các vấn đề của Israel cũng được đặt ra xem như một mấu chốt cho thượng đỉnh lần này./.