Ukraine đón tín hiệu mới sau giờ G kịch tính và áp đảo

Ông Volodymyr Zelensky, người chỉ có vai trò chính trị trong vai tổng thống của một chương trình truyền hình, đã thắng đậm Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko với 73% phiếu bầu, theo kết quả kiểm phiếu chính thức chưa đầy đủ.

Với 42% phiếu bầu được kiểm, ông Poroshenko chỉ nhận được khoảng 24% số phiếu. Theo AFP, đây là một kết quả khác thường đối với một chiến dịch tranh cử vào thời điểm ban đầu tưởng chừng như không khả quan nhưng sau đó đã thu hút được những cử tri chưa hài lòng với xã hội, vấn đề tham nhũng và cuộc chiến dai dẳng với phe ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine.

Một gương mặt mới của làng chính trị sẽ dẫn dắt Ukraine. (Nguồn: Yahoo News/ AFP)

Ngôi sao của loạt phim truyền hình "Người phục vụ của nhân dân" giờ đây sẽ nắm quyền lãnh đạo của một đất nước 45 triệu người - đang phải đối mặt với nhiều thách thức và sẽ lãnh đạo trên những nền tảng chính trị mơ hồ.

"Tôi sẽ không bao giờ làm các bạn thất vọng", ông Zelensky nói với những người ủng hộ đang hân hoan tại trụ sở chiến dịch tranh cử của mình.

Nhiều lời chúc mừng đã đến từ châu Âu, với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và nhà lãnh đạo Andrzej Duda của Ba Lan đã chúc mừng tổng thống đắc cử Ukraine qua điện thoại.

"Bây giờ ông sẽ thực sự là Người phục vụ Nhân dân", Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jeremy Hunt nói trên Twitter, cam kết về sự ủng hộ của London.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết họ mong muốn tiếp tục sự hỗ trợ và hợp tác.

"Chúng tôi chúc mừng Tổng thống đắc cử Volodymyr Zelensky", đại sứ quán Mỹ tại Ukraine cho biết trên Twitter.

Phép thử quan trọng?

Trên đường phố của thủ đô Kiev, một số người Ukraine bày tỏ sự lạc quan về nhà lãnh đạo mới của họ.

"Ukraine đã vượt qua bài kiểm tra dân chủ", Mykola, một người đã về hưu 66 tuổi nói. "Tôi hy vọng điều này sẽ là về người dân chứ không phải tầng lớp tinh hoa sẽ sống tốt hơn."

Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy ông Zelensky nhận được 87% phiếu bầu ở miền đông Ukraine và đánh bại ông Poroshenko ngay cả ở phía tây, nơi theo truyền thống thì Tổng thống đương nhiệm nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ.

Ông Poroshenko, 53 tuổi, cho biết kết quả đã rất rõ ràng và đủ lý do để "gọi điện cho đối thủ của tôi và chúc mừng ông ấy".

"Tôi sẽ rời khỏi văn phòng nhưng tôi muốn nhấn mạnh một cách chắc chắn - tôi sẽ không từ bỏ chính trị", ông Poroshenko nói trong một bài phát biểu tại trụ sở chiến dịch tranh cử của mình, nơi những người ủng hộ vỗ tay, khóc và hô vang "cảm ơn" với nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm.

Ông cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp bảo vệ tiến trình thân cận với phương Tây của Ukraine.

"Chúng tôi nhận ra rằng Điện Kremlin có thể đang tận hưởng kết quả bầu cử", ông nói.

Các nhà quan sát cho rằng nhà lãnh đạo mới của Ukraine có thể tìm cách tận dụng vị thế người ngoài cuộc của mình để cố gắng cải thiện mối quan hệ với Moscow.

Ông Zelensky nói rằng ông muốn "khởi động lại" các cuộc đàm phán hòa bình do phương Tây làm trung gian, cho đến nay đã chưa thể kết thúc cuộc xung đột miền Đông.

Còn Moscow cho biết kết quả bỏ phiếu cho thấy người Ukraine muốn "thay đổi".

Ukraine muốn thay đổi

Từ các khu vực nói tiếng Ukraine ở phía tây đất nước đến các vùng lãnh thổ nói tiếng Nga ở phía đông bị chiến tranh tàn phá, nhiều cử tri cho biết họ sợ sự không chắc chắn nhưng khao khát sự thay đổi.

"Tôi nghĩ rằng không thể tệ hơn nữa và tôi hy vọng ông ấy sẽ thực hiện đúng lời hứa của mình", Larisa, một sinh viên 18 tuổi đến từ thành phố cảng phía đông Mariupol nói.

Những người ủng hộ ông Zelensky nói rằng chỉ có một gương mặt mới mới có thể làm sạch chính trị của Ukraine và chấm dứt cuộc xung đột với ly khai.

Nhưng những người khác nghi ngờ liệu người từng là diễn viên như vậy có thể đảm nhận vai trò dẫn dắt những lực lượng hàng đầu đất nước, đàm phán với những người như Thủ tướng Đức Angela Merkel và hay thể hiện lập trường cứng rắn với ông Putin hay không.

"Mọi người đã phát điên", Viktoriya Olomutska, một người ủng hộ ông Poroshenko 39 tuổi, nói tại Kiev. "Điện ảnh và thực tế là hai thứ khác nhau."

Trước đây, ông Poroshenko đã chỉ trích sự thiếu kinh nghiệm chính trị của đối thủ, cho rằng ông ấy không phù hợp để trở thành một tổng tư lệnh thời chiến, và hai người đã gay gắt với nhau trong chiến dịch tranh cử.

Nhưng vào Chủ nhật, hai người đàn ông rất tôn trọng nhau, với lời đề nghị của ông Poroshenko sẽ tham vấn cho người mới về chính trị và ông Zelensky nói rằng ông có thể tìm kiếm lời khuyên của Poroshenko.

Tổng thống Ukraine có quyền lực mạnh mẽ đối với chính sách quốc phòng, an ninh và đối ngoại nhưng cần sự ủng hộ từ quốc hội để thúc đẩy cải cách.

Các nhóm ủng hộ ông Poroshenko có nhiều ghế nhất trong các cơ quan lập pháp hiện tại và các cuộc bầu cử ra quốc hội mới sẽ diễn ra vào tháng 10 tới.