(Tổ Quốc) - Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm Chủ nhật cho biết, ông sẽ đề cử Hạ nghị sĩ Cộng hòa từ Texas John Ratcliffe, người đã ủng hộ ông mạnh mẽ tại một phiên điều trần trước Quốc hội gần đây, lên thay thế vị trí Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ Dan Coats.
Ông Coats, người có nhiều bất đồng với Tổng thống về những đánh giá liên quan đến Nga, Iran và Triều Tiên, sẽ từ chức vào ngày 15/8, ông Trump cho biết trên Twitter.
"John sẽ lãnh đạo và truyền cảm hứng lớn lao cho đất nước mà ông ấy yêu quý", ông Trump tweet, và gửi tới ông Coats lời cảm ơn vì "sự đóng góp tuyệt vời cho quốc gia". Tổng thống Mỹ cũng cho biết, vị trí quyền Giám đốc tình báo sẽ được thông báo sớm.
CV của ứng viên Ratcliffe
Chức vụ giám đốc tình báo quốc gia, được bổ nhiệm sau cuộc tấn công vào ngày 11/9/2001 tại Hoa Kỳ, giám sát 17 cơ quan tình báo dân sự và quân sự Hoa Kỳ, bao gồm cả Cơ quan Tình báo Trung ương CIA.
Hạ nghị sĩ Ratcliffe, một thành viên của Ủy ban tình báo và tư pháp của Hạ viện, đã ủng hộ ông Trump trong phiên điều trần của Luật sư đặc biệt Robert Mueller hôm thứ Tư tuần trước về cuộc điều tra hai năm qua liên quan tới cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Ông Ratcliffe có kinh nghiệm rất sâu về luật pháp. Ông từng là luật sư; thị trưởng Heath, Texas và cũng đã làm việc tại một công ty luật của cựu tổng chưởng lý John Ashcroft, một thành viên phe bảo thủ ở Missouri.
Ratcliffe tham gia Quốc hội vào năm 2015 và một số nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa đã ủng hộ ông vào vai trò Bộ trưởng Tư pháp Mỹ năm ngoái sau khi ông Trump đẩy ông Jeff Sessions ra khỏi vai trò đó.
Hạ nghị sĩ Ratcliffe - ứng viên được ông Trump đề xuất vào vị Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ. Nguồn: Reuters
Ông Ratcliffe cũng đã dẫn đầu một cuộc điều tra trong Quốc hội về việc ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ năm 2016 Hillary Clinton sử dụng email riêng trong công việc và việc cựu giám đốc FBI James Comey quyết định không đề nghị khởi tố hình sự bà.
Tuy nhiên, các nguồn tin hiểu rõ lập trường của Quốc hội đối với cộng đồng tình báo cho biết, họ không nhận thấy bất kỳ thành tựu hay vai trò cụ thể nào của ông Ratcliffe đủ điều kiện cho vị trí DNI.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer, một nghị sĩ đảng Dân chủ ở New York, đã chỉ trích sự lựa chọn của ông Trump, nói rằng, đây là một tín hiệu rõ ràng cho thấy Hạ nghị sĩ Ratcliffe đã được chọn vì ông thể hiện lòng trung thành mù quáng với Tổng thống Trump với câu hỏi mâu thuẫn về ... Mueller".
Ông Schumer cho biết trong một tuyên bố, "nếu các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa nâng đỡ một nhân vật nặng tính đảng phái như vậy lên một vị trí cần chuyên môn về tình báo và phải phi đảng phái, thì đó sẽ là một sai lầm".
Ông Coats mâu thuẫn với ông Trump
Trong lá thư từ chức của ông Coats, mà Reuters tiếp cận được, ông Coats đề cập đến việc hồi tháng 2 ông đã nhất trí với đề nghị của ông Trump về việc sẽ ở lại và tin rằng cộng đồng tình báo Hoa Kỳ có năng lực cần thiết để bảo vệ đất nước, bao gồm giải quyết "những mối đe dọa nhắm vào cuộc bầu cử của chúng tôi".
"Cộng đồng tình báo đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết, và ngày càng chuẩn bị tốt để phản ứng với những thách thức và cơ hội mới. Vậy nên, lúc này tôi tin rằng đã đến lúc tôi chuyển sang chương tiếp theo của cuộc đời mình", ông viết.
Ông Coats sẽ đưa tên mình vào một danh sách dài các quan chức cấp cao rời khỏi chính quyền kể từ khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1/2017. Danh sách này bao gồm một bộ trưởng quốc phòng, bộ trưởng tư pháp, hai cố vấn an ninh quốc gia, một bộ trưởng ngoại giao, một giám đốc FBI, nhiều quan chức hàng đầu của Nhà Trắng và các thành viên nội các khác.
Coats, người từng giữ chức giám đốc tình báo quốc gia kể từ tháng 3/2017, đã mâu thuẫn với ông Trump kể từ rất sớm. Ông Coats có một đường lối cứng rắn đối với Nga, trái ngược hoàn toàn với cách tiếp cận hòa giải mà ông Trump theo đuổi đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Hồi tháng 1, ông Coats nói với Quốc hội rằng Triều Tiên khó có thể từ bỏ vũ khí hạt nhân, mâu thuẫn với tuyên bố của ông Trump rằng Bình Nhưỡng không còn mạnh mẽ về mối đe dọa hạt nhân.
Ông Coats cũng nói với các nhà lập pháp rằng Iran vẫn tiếp tục tuân thủ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với các cường quốc – thỏa ước mà Trump đã từ bỏ vào tháng 5 năm 2018.
Ngay hôm sau đó, ông Trump phàn nàn trên Twitter về các nhà lãnh đạo tình báo của Hoa Kỳ "thụ động và ngây thơ", đề nghị họ "trở lại trường học!"
Vào tháng 7 năm 2018, ông Coats đã công khai thừa nhận rằng ông không biết chuyện gì đã xảy ra trong các cuộc đàm phán một đối một ở Helsinki giữa ông Trump và ông Putin – điều gây lo ngại cho nhiều nhà lập pháp Hoa Kỳ.
Trong một cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh với ông Putin, ông Trump đã trả lời câu hỏi về cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ bằng cách đưa ra nghi ngờ về những phát hiện của tình báo Mỹ.
Trong một động thái hiếm hoi, ông Coats đã phản ứng bằng cách đưa ra một tuyên bố cứng rắn ủng hộ những đánh giá của Hoa Kỳ rằng Nga có liên quan đến những nỗ lực can thiệp bầu cử Mỹ.
