Bài 1: Tái trồng cây thuốc phiện ở một số địa bàn vùng sâu, xa

Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội mới đây đã có báo cáo giám sát việc thực hiện Luật Phòng, chống HIV/AIDS, Luật Phòng, chống ma túy và Pháp lệnh phòng, chống mại dâm (giai đoạn 2011 - 2016).

Xuất hiện một số tụ điểm điều chế, sản xuất ma túy tổng hợp trong nước

Theo đó, nhận định về tình hình ma túy và tội phạm ma túy báo cáo cho hay, tình trạng trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy vẫn tiếp tục diễn ra tại một số địa phương, đặc biệt là việc tái trồng cây thuốc phiện ở một số địa bàn vùng sâu, vùng xa, ở khu vực biên giới các tỉnh Tây Bắc, Bắc miền Trung và trồng cây cần sa tại một số tỉnh phía Nam và Đông Bắc Bộ.

Trong khi đó, chủng loại ma túy thay đổi liên tục, xuất hiện nhiều loại ma túy tổng hợp mới, đa dạng. Đã xuất hiện một số tụ điểm điều chế, sản xuất ma túy tổng hợp trong nước.

Tội phạm về ma túy diễn biến phức tạp. Ảnh minh họa: Minh Khánh

Báo cáo cũng nhận định, tội phạm ma túy diễn biến phức tạp, hoạt động với quy mô lớn , xuyên quốc gia và ngày càng gia tăng, chưa có xu hướng giảm. Phương thức, thủ đoạn tinh vi , phức tạp hơn và thường xuyên thay đổi, manh động hơn nhiều so với trước đây, sử dụng vũ khí nóng chống trả lực lượng chức năng. Tình hình mua bán, vận chuyển ma túy tổng hợp nhất là ma túy tổng hợp dạng đá và một số chất hướng thần có mức độ nguy hại và độc tính cao tiếp tục tăng. Tình trạng lợi dụng các quán bar, vũ trường, nhà nghỉ để mua bán, sử dụng trái phép ma túy tổng hợp ở các thành phố lớn tiếp tục diễn ra phức tạp, khó kiểm soát.

Mỗi năm bắt trên 30.000 đối tượng ma túy

Từ năm 2011 đến hết năm 2016, các lực lượng chức năng đã phát hiện, điều tra 120.747 vụ, bắt 182.913 đối tượng, thu 4991 kg heroin; 250,6 kg thuốc phiện; 1350,38 kg + 2.611.332 viên ma túy tổng hợp cùng nhiều tang vật, tài sản khác. Đã truy tố, xét xử 90.290 vụ với 115.445 bị cáo, nhiều bị cáo đã bị tuyên mức cao nhất là tử hình hoặc tù chung thân.

Bình quân mỗi năm phát hiện, điều tra trên 20.000 vụ, bắt trên 30.000 đối tượng.

Hơn 210.700 người nghiện ma túy

Tính đến hết năm 2016 cả nước có 210.751 người nghiện ma túy, tăng 10.617 người so với năm 2015 (200.134 người).

Trong đó, nam: 204.220, nữ: 6.492 người; 67,5% đang sinh sống ngoài xã hội; 13,5% trong các cơ sở cai nghiện, 19% đang trong trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng ; số trong độ tuổi vị thành niên là 2.718 em.

Về kinh phí, tổng kinh phí bố trí thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy giai đoạn 2012 - 2015 là 2.360.940 triệu đồng.

Ngoài ra, còn có nguồn kinh phí từ Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương được thành lập trên cơ sở sắp xếp lại Quỹ phòng, chống ma túy theo Quyết định số 47/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Quỹ phòng, chống tội phạm. Theo báo cáo của Bộ công an, số dư quỹ đến hết ngày 31/12/2016 khoảng hơn 42 tỷ đồng.

Nguồn hình thành của Quỹ phòng, chống tội phạm chủ yếu từ tiền, tài sản tịch thu được từ các vụ án hình sự, vụ án về ma túy trên địa bàn các tỉnh, TP trực thuộc trung ương để hỗ trợ cho công tác phòng, chống tội phạm và phòng chống ma túy; hỗ trợ công tác xóa bỏ và thay thế cây có chất ma túy; hỗ trợ hoạt động của các chiến dịch phòng, chống tội phạm và phòng, chống ma túy; hỗ trợ đền bù, trợ cấp thiệt hại cho cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trực tiếp tham gia phòng, chống tội phạm và ma túy bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản.

Được biết, giai đoạn 2011 - 2016, cả nước đã quản lý, cai nghiện cho 189.724 lượt người.  Trung bình mỗi năm đã tổ chức cai nghiện cho khoảng 43.000 lượt người, tương đương 25% số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý  hàng năm. Cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng cho 51.962 lượt người (chiếm 27,38% trong tổng số 189.724 lượt người được cai nghiện theo các hình thức).

Tỷ lệ bệnh nhân tuân thủ điều trị đạt đến 93% sau 24 tháng điều trị Methadone

Về chương trình điều trị thay thế nghiện các chất thuốc phiện bằng Methadone, báo cáo giám sát cho biết, tính đến ngày 31/3/2017, toàn quốc đã triển khai 280 cơ sở điều trị tại 63 tỉnh, TP, điều trị cho 51.300 bệnh nhân, đạt 64% chỉ tiêu Thủ tướng giao . Chương trình Methadone cũng đã được thực hiện thí điểm tại một số trại giam.

Các địa phương triển khai điều trị Methadone đúng quy định, quản lý thuốc, quản lý bệnh nhân chặt chẽ. Tỷ lệ bệnh nhân tuân thủ điều trị đạt đến 93% sau 24 tháng điều trị . Việc điều trị Methadone đã cho thấy tác động đáng kể trong việc giảm cả về hành vi cũng như vi phạm pháp luật và phạm tội ở người nghiện ma túy…/.

Bài 2: Ủy ban các vấn đề xã hội đề xuất gì với Luật Phòng, chống ma túy?

Thái Tùng