(Tổ Quốc) - Nhà hoạt động chính trị tự do Moon Jae-in đã giành thắng lợi được cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc ngày 9/5.
Yonhap ngày 10/5 dẫn thông tin từ Uỷ ban bầu cử quốc gia Hàn Quốc cho biết, sau khi kiểm được 15.888 triệu phiếu, ông Moon Jae-in đã dành được 6.25 triệu phiếu – chiếm 39.5%, tiếp theo là ông Hong Joon Pyo với 4.16 triệu phiếu bầu – chiếm 26.3%.
Theo Yonhap, 32.8 triệu người – chiếm 77.2% tổng số cử tri đủ điều kiện đã tham gia cuộc bầu cử tổng thống ngày 9/5. Uỷ ban bầu cử quốc gia trước đó đã cho biết việc kiểm phiếu có thể mất hơn 10 giờ, tuy nhiên, không còn cơ hội nào cho các đối thủ của ông Moon Jae-in. Ông Moon đã tuyên bố chiến thắng của mình và nói ông sẽ trở thành một Tổng thống sẽ làm cho đất nước và người dân Hàn Quốc tự hào.
 Ông Moon Jae-in tuyên bố chiến thắng vang dội. |
"Tôi sẽ xây dựng một quốc gia mới, tôi sẽ tạo nên một Hàn Quốc tuyệt vời, một Hàn Quốc tự hào. Và tôi sẽ là Tổng thống tự hào của một đất nước tự hào như vậy", ông nói với người ủng hộ ông tại khu vực Gwanghwamun của Seoul.
Động thái của ông Moon được đưa ra khi trước đó cuộc thăm dò ý kiến từ ba đài truyền hình lớn nhất của Hàn Quốc cho thấy ông Moon, 64, chiếm 41,4% số phiếu bầu, cựu công tố viên Hong Joon-pyo đứng thứ hai với 23,3% phiếu bầu và ứng viên trung hoà Ahn Cheol-soo có 21,1% phiếu bầu. Người nào giành đa số phiếu là chiến thắng.
Chiến thắng này sẽ kết thúc gần một thập niên sự thống trị của đảng bảo thủ và mở ra một cách tiếp cận hòa giải hơn đối với Triều Tiên. Đây cũng là chiến thắng mang tính quyết định chấm dứt nhiều tháng hỗn loạn chính trị sau bê bối của bà Park Geun-hye.
Quốc hội chia rẽ
Theo Reuters, ông Moon dự kiến sẽ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ 5 năm trong ngày 10/5. Ông nói sẽ bỏ qua một buổi lễ nhậm chức và bắt đầu làm việc ngay.
Ông có thể nhanh chóng bổ nhiệm thủ tướng, người cần được Quốc hội thông qua, và các vị trí chính trong nội các, bao gồm bộ trưởng an ninh quốc gia và bộ trưởng tài chính – hai chức vụ không cần sự xác nhận của quốc hội.
Ông Moon, người đã thua sít sao trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, ủng hộ đối thoại với Triều Tiên để giảm bớt căng thẳng về chương trình hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng. Ông cũng muốn đẩy mạnh cải cách các tập đoàn kinh tế gia đình, như Samsung và Hyundai, cũng như tăng chi tiêu tài chính để tạo ra công ăn việc làm.
Ông Moon đã chỉ trích hai chính phủ bảo thủ trước đây vì không ngăn chặn được việc phát triển vũ khí của Triều Tiên. Ông ủng hộ một chính sách đối thoại song song, duy trì cả áp lực và trừng phạt để khích lệ sự thay đổi.
Ông Moon sẽ phải đối mặt với một quốc hội chia rẽ, nơi Đảng Dân chủ của ông chỉ nắm giữ 40% số ghế quốc hội - điều có thể sẽ gây ra khó khăn khi thông qua các dự luật.
Theo các cuộc thăm dò ý kiến, chiến thắng của ông Moon được ủng hộ bởi những người trẻ tuổi. Nhiều người ủng hộ ông đã tham dự vào các cuộc mít tinh lớn trong vài tháng cuối năm 2016 và đầu năm nay để yêu cầu bà Park phải từ chức.
Chỉ có khoảng 22% - 25%những người trong độ tuổi 60 và 70 tuổi đã bỏ phiếu cho ông Moon, các cuộc thăm dò đã cho thấy, nhấn mạnh vào khoảng cách lập trường giữa các thế hệ. Nhiều người lớn tuổi cảnh giác với lập trường giảm căng thẳng với Triều Tiên của ông Moon.
Câu hỏi về THAAD và đường lối đối ngoại
Ông Moon, trong chiến dịch tranh cử đã tuyên bố thực hiện chính sách “Ưu tiên lợi ích quốc gia” – điều dấy lên lo ngại với những người muốn nước này sát cánh với các láng giềng và đồng minh mạnh mẽ.
Ông Moon đã viết trong một cuốn sách xuất bản vào tháng 1 rằng Hàn Quốc nên học cách nói "không với Mỹ".
Cựu luật sư nhân quyền Moon Jae-in là bạn thân và người thân cận của cố Tổng thống Roh Moo-hyun nhiệm kỳ 2003 - 2008 – người đề ra "Chính sách ánh dương" – gắn kết với Triều Tiên thông qua viện trợ và trao đổi thông tin.
Tuy nhiên, Washington dường như lo ngại lập trường trung hoà của ông Moon có thể làm giảm thiểu những nỗ lực gia tăng sức ép và trừng phạt đối với Triều Tiên, Reuters dẫn lời các quan chức cao cấp của Hàn Quốc cho biết.
Koh Yu-hwan, giáo sư Đại học Dongguk nghiên cứu về Triều Tiên, người đang làm cố vấn về chính sách đối ngoại cho ông Moon nói: "Chưa đúng khi nói về việc tiếp tục cái gọi là chính sách ánh dương khi Mỹ và Trung Quốc đang trở nên thù địch hơn với Triều Tiên."
"Dù vậy, ông Moon dự kiến sẽ tham gia vào các cuộc đối thoại, hoạt động có thể cải thiện quan hệ liên Triều."
Chiến thắng của ông Moon cũng có thể làm phức tạp việc triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao độ giai đoạn cuối của Mỹ (THAAD) tại Hàn Quốc – điều chính phủ cũ ở Seoul và quân đội Mỹ đã nhất trí năm ngoái.
Ông Moon trước đó đã cho biết quyết định trên đã được đưa ra quá nhanh và chính quyền kế tiếp nên có quyền đưa ra quyết định cuối cùng về việc có nên triển khai hệ thống THAAD hay không.
Cuộc bầu cử của ông Moon đang được các đồng minh và các nước láng giềng theo dõi sát sao vào thời điểm căng thẳng về việc phát triển vũ khí của Bình Nhưỡng gia tăng.
Ông Moon đã chia sẻ trong một đoạn video trực tiếp trên Youtube ngày 9/5 rằng Hàn Quốc nên có vai trò ngoại giao tích cực hơn để kiềm chế mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên và sẽ không chỉ theo dõi bên lề việc Mỹ và Trung Quốc đối thoại với nhau.
(Theo Reuters)
