(Tổ Quốc) - Theo hãng CNN, một trong những bức tranh thêu lâu đời và phi thường nhất thế giới phải kể đến tấm thảm thêu Bayeux thế kỷ 11 của Pháp.
Hơn 70 mét vải rộng 70 cm (khoảng 224 feet x 20 inch), bức tranh kể về câu chuyện lịch sử nổi tiếng nhất của thời kỳ Trung Cổ, mô tả chi tiết về trận Trận Hastings vào năm 1066.
Bản vẽ này mô phỏng bảo tàng mới sau khi cải tạo. Ảnh: RHSP/Courtesy Bayeux Museum/Ville de Bayeux
Thảm Bayeux hiện được bảo quản tại Bảo tàng Thảm thêu Bayeux ở thành phố Bayeux, Normandy, Pháp. Đây là một trong những bảo vật quốc gia của Pháp và đã được UNESCO công nhận là Di sản Ký ức Thế giới vào năm 2007.
"Một tác phẩm có thể được mô tả là đại tuyệt tác"- Andrew Bridgeford, một luật sư, nhà sử học của Anh, đã nhận định như vậy.
Tấm thảm này không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một tài liệu lịch sử vô giá, mang lại cái nhìn sâu sắc về một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử châu Âu.
Kể từ năm 1983, tấm thảm đã được trưng bày tại Bảo tàng Bayeux.
Tuy nhiên, du khách muốn chiêm ngưỡng kiệt tác nghệ thuật này sẽ phải đến trước 7 giờ tối (theo giờ địa phương) vào ngày 31/8/2025, vì bảo tàng dự kiến sẽ đóng cửa cho đến tháng 10/2027 để tiến hành dự án cải tạo và bảo tồn lớn.
"Lớn hơn và tốt hơn"
Một phần cải tạo không gian trưng bày, do công ty kiến trúc Anh RSHP thiết kế, sẽ là nơi đặt tấm thảm và tăng gấp đôi không gian triển lãm.
Cận cảnh tấm thảm Bayeux. Ảnh: Charles Platiau/Reuters
"Xét về ảnh hưởng kinh tế và văn hóa, đây là dự án phức tạp và đầy tham vọng nhất mà thị trấn Bayeux từng thực hiện," ông Patrick Gomont, thị trưởng Bayeux, cho biết trong một thông cáo báo chí.
Trước đây, tấm thảm sẽ được bảo quản trong một căn phòng kín để bảo vệ khỏi ô nhiễm không khí và sự thay đổi của ánh sáng cũng như khí hậu, thì giờ đây, kiệt tác hiện đang được trưng bày trên một giá đỡ nghiêng được thiết kế đặc biệt để đáp ứng nhu cầu bảo tồn mảnh vải mỏng manh gần nghìn năm tuổi này.
Gần 600.000 người đã đến thăm bảo tàng Bayeux vào năm 2024, hầu hết là du khách quốc tế đến từ Vương quốc Anh hoặc Mỹ.
Vào thế kỷ 11, đám đông đầu tiên đổ xô đến chiêm ngưỡng tấm thảm, họ phần lớn là những người không biết chữ. Du khách thời điểm đó thường ngắm nhìn tấm thảm treo tường có tính chất kể chuyện như thế này, kết hợp giữa hình ảnh, để hiểu về câu chuyện mà mọi người đang xem.
Tấm thảm Bayeux cũng được nhiều sử gia coi như một cuốn truyện tranh thời Trung cổ, trong đó mô tả nhiều mặt của cuộc sống thời điểm đó: Sự báo thù, phản bội, danh dự và vinh quang.
Bức tranh cũng có nhiều cảnh mô tả tiệc tùng, cảnh đóng tàu, những hành trình trên biển đầy gian nan, tang lễ, nạn ăn trộm, cướp bóc.
Nhưng tâm điểm của thảm Bayeux chính là trận Hastings. Cảnh nổi tiếng nhất trên bức thêu kể về Harold, Bá tước vùng Wessex, chiếm ngai vàng ngay sau cái chết của Edward - một "Giáo sỹ". Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau đó lại để mất ngai vàng vào tay William, Công tước xứ Normandy, trong trận Hastings.
Bảo quản tạm thời
Hoạt động di dời và phục hồi bắt đầu vào tháng 1/2025, với việc phủi bụi cẩn thận lớp vải linen và gỡ bỏ lớp vải nỉ lót - một phần đã được thêm vào từ năm 1983. Bức tranh sẽ được di dời khỏi tủ trưng bày ngay khi công tác bảo tồn bắt đầu vào mùa thu năm 2025, sau đó được đóng gói trong thùng bảo tồn trước khi được chuyển đến khu bảo quản tạm thời.
"Trong thời gian bảo tàng đóng cửa với công chúng, vào mùa thấp điểm, kệ trưng bày tác phẩm này có thể được di chuyển vào bên trong khuôn viên, biến nơi đây thành một phòng thí nghiệm thực sự. Có thể chụp ảnh, giám sát và nghiên cứu, nhằm ổn định các hư hại trên tấm vải thêu", Antoine Verney, Giám tuyển trưởng của Bảo tàng Bayeux, cho biết trong một thông cáo báo chí.
Màu sắc ban đầu của tấm thảm đã thay đổi rất ít trong những năm qua, nhưng công việc phục hồi vào thế kỷ 19 đã khiến tấm thảm bị phai màu ít nhiều.
Chỉ riêng sự tồn tại của kiệt tác nghệ thuật này từng trải qua một giai đoạn đầy bất ổn của thế giới cũng đã khiến người ta không khỏi ngạc nhiên. Thảm thêu Bayeux vẫn giữ nguyên màu sắc và cốt truyện trong lớp thêu, không hề bị hủy hoại bởi mối mọt, thời tiết và Đức quốc xã. Tuy nhiên, danh tính của những người đã chế tác tấm thảm thêu Bayeux vẫn không thể xác định trong lịch sử. Người ta cũng không biết rõ đội ngũ các thợ thêu nào đã tham gia chế tác thảm Bayeux.
Khu vực trưng bày thảm thêu Bayeux không phải là điểm tham quan nghệ thuật nổi tiếng duy nhất của Pháp đóng cửa vào năm nay. Trước đó, trung tâm văn hóa lớn Pompidou ở Paris cũng đã thông báo sẽ đóng cửa trong 5 năm tới, bắt đầu vào mùa hè năm 2025 để cải tạo. Ban quản lý Pompidou đã gọi năm 2025 là "năm biến đổi", vì trung tâm văn hóa lớn này sẽ đóng cửa theo từng giai đoạn./.
