Bầu cử Philippines 2022: Phép thử về an toàn giữa đại dịch Covid-19

Vào ngày 8 tháng 2, hàng chục nghìn người đã rời khỏi nhà của họ để ủng hộ các ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống ưa thích của họ - thời điểm Philippines đánh dấu 90 ngày vận động tranh cử quyết liệt, hướng tới ngày bầu cử quốc gia vào tháng Năm.

Với con số kỷ lục 65,7 triệu cử tri đã đăng ký, Philippines sẽ tổ chức một trong những cuộc bầu cử lớn nhất ở châu Á vào ngày 9/5. Tổng cộng có 18.100 vị trí, từ Tổng thống, Phó Tổng thống, đến các vị trí thành viên hội đồng thành phố sẽ được bầu. Hàng triệu cử tri sẽ rời khỏi nhà của họ tại 106.174 khu bầu cử tập trung để bỏ phiếu tại 37.141 điểm bỏ phiếu trên khắp đất nước.

Học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia khác đã tổ chức bầu cử thành công trong thời kỳ đại dịch, Philippines có thể tổ chức cuộc bầu cử quốc gia của mình một cách an toàn.

Mùa bầu cử sôi động

Khi mùa bầu cử nóng lên, các ứng cử viên đi khắp nơi trên toàn đất nước - trải dài trên hơn 7.000 hòn đảo - để thu hút cử tri.

Tại điểm du lịch chính là đảo Boracay, Phó Tổng thống phe đối lập Leni Robredo đã dừng lại để đối thoại với người dân cũng như khách du lịch. Dù đã nỗ lực đảm bảo các quy định về y tế nhưng việc mùa bầu cử diễn ra gấp rút và với mục tiêu phải thu hút tối đa các cử tri nên đôi khi các buổi vận động của các ứng viên không tránh khỏi việc tập trung quá đông người và khoảng cách 2m chưa được thực hiện sát sao.

Tiến sĩ Albert Domingo, chuyên gia về hệ thống y tế và nhà tư vấn sức khỏe cộng đồng, bày tỏ lo ngại với trang The Diplomat: "Các ứng cử viên đang đi khắp đất nước và đang tổ chức các sự kiện cùng cuộc tập trung quy mô. Tôi khó có thể thấy được việc duy trì khoảng cách nữa".

Kể từ khi đại dịch Covid-19 lan rộng tại Philippines vào năm 2020, nước này từng có thời điểm ghi nhận nhiều ca nhiễm Covid-19 nhất ở Đông Nam Á.

Chỉ một tháng trước khi bắt đầu giai đoạn tranh cử chính thức, Philippines đã ghi nhận số ca nhiễm biến chủng Omicron tăng cao. Chuyên gia Domingo nói: "Việc không tổ chức bầu cử là không thể được. Đó là vi hiến. Còn từ góc độ sức khỏe cộng đồng, quản trị tốt sẽ là giải pháp để chấm dứt đại dịch này, không chỉ ở Philippines, mà còn trên toàn thế giới. Đó là điều mà chúng ta phải làm. Nhưng chúng tôi phải hạn chế các nguy cơ của tiến trình này".

Hiện số ca nhiễm Covid-19 ở nước này đã bắt đầu giảm vào tháng Hai. Nước này cũng đã mở cửa trở lại cho du khách quốc tế và khách du lịch được tiêm chủng đầy đủ sau gần hai năm áp đặt các hạn chế đi lại đối với người nước ngoài.

Các chuyên gia đang dự đoán rằng số ca mắc Covid-19 mới hàng ngày có thể xuống mức 400 ca vào tháng Ba. Nhưng Philippines vẫn chưa hết hẳn nguy cơ khi nhiều chuyên gia y tế công cộng bày tỏ lo ngại rằng các hoạt động vận động tranh cử có thể diễn ra ở quy mô lớn hơn và phần nào gia tăng nguy cơ lây nhiễm.

Cuộc bầu cử tháng 5 năm 2022 cũng được cho là một trong những cuộc bầu cử sôi động nhất trong lịch sử Philippines gần đây. Dẫn đầu cuộc đua tổng thống, theo các cuộc khảo sát ban đầu, là ông Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr., con trai của nhà lãnh đạo quá cố Ferdinand Marcos.

Phó Tổng thống phe đối lập Leni Robredo là đối thủ cạnh tranh mạnh nhất của ông Ferdinand. Bà đã đánh bại ông trong cuộc đua phó tổng thống vào năm 2016.

Các ứng cử viên khác cho chức tổng thống bao gồm: Thị trưởng Manila Isko Moreno, Thượng nghị sĩ Panfilo Lacson, nhà vô địch quyền anh Manny Pacquiao, và lãnh đạo lao động Leody de Guzman.

Cho dù nhà lãnh đạo nào giành chiến thắng cũng sẽ phải đối phó với hàng loạt khó khăn kinh tế từ đại dịch Covid-19 và sẽ phải vạch ra một chiến lược để phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch.

Bỏ phiếu an toàn

Angelina Longalong, 62 tuổi, là một công dân cao tuổi và có bệnh nền – điều khiến bà có nguy cơ cao với virus corona. Tuy nhiên, điều này sẽ không ngăn cản bà đi bỏ phiếu vào ngày 9/5.

"Tôi nghĩ giống như những người khác, tôi lo lắng, tôi sợ hãi. Nhưng bỏ phiếu trong cuộc bầu cử này là trách nhiệm của tất cả mọi người, vì vậy tôi sẽ có mặt để bỏ phiếu", bà chia sẻ với trang The Diplomat.

Longalong chỉ là một trong số gần 66 triệu cử tri đăng ký sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 9/5.

"Tôi không gặp vấn đề gì khi bỏ phiếu vào lúc đó. Mọi người đều muốn thấy sự thay đổi, phải không? Đó là lý do tại sao chúng ta cần bỏ phiếu. Tôi chỉ mong rằng tôi và gia đình sẽ bình an vô sự", bà nói.

Ủy ban Bầu cử Philippines (Comelec), đã điều chỉnh lại các quy tắc bầu cử, bổ sung thêm các biện pháp an toàn khi Philippines bước vào thời kỳ "bình thường mới". Một trong những thay đổi đáng chú ý có thể là kéo dài thời gian bỏ phiếu thêm một giờ.

"Chúng tôi bắt đầu bỏ phiếu lúc 6 giờ sáng và kết thúc lúc 7 giờ tối, tuy nhiên, nếu lúc 7 giờ vẫn còn cử tri bên ngoài phòng bỏ phiếu… chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục bỏ phiếu," Marlon Casquejo, thành viên ủy ban này phát biểu trước Ủy ban cải cách về quyền bầu cử và đầu phiếu của Hạ viện vào tháng 11 năm 2021.