“Cần có cách ứng xử phù hợp đối với tour 0 đồng”

Năm 2016, tổng số lượt khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 10 triệu lượt, trong đó, khách Trung Quốc đến Việt Nam đạt 2.7 triệu lượt người, chiếm 27% tổng lượng khách quốc tế đến, khách Hàn Quốc đạt 1.5 triệu lượt, chiếm 15%. Riêng hai thị trường Trung Quốc và Hàn Quốc chiếm tới 42% tổng thị phần khách quốc tế đến Việt Nam, nếu tính cả khách từ thị trường Đài Loan, con số này xấp xỉ 50%.

Khách du lịch đến từ Trung Quốc và Hàn Quốc rất ưa chuộng những điểm đến mới miền Trung của Việt Nam như Nha Trang, Đà Nẵng, Phú Quốc… Năm 2016, khách du lịch Trung Quốc đến Nha Trang và Đà Nẵng đạt hơn 800 nghìn lượt, Hàn Quốc đạt xấp xỉ 500 nghìn lượt người. Tuy nhiên, việc bùng nổ về lượng khách quốc tế đến Việt Nam cũng xuất hiện một lượng khách đi theo tour giá rẻ thậm chí tour 0 đồng, khiến cho chính quyền địa phương, các nhà quản lý, doanh nghiệp quan ngại về chất lượng dịch vụ, hình ảnh điểm đến và nguồn thuế thất thu.

Liên quan đến vấn đề này, mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm chấn chỉnh hình thức kinh doanh du lịch “tour 0 đồng”, bảo vệ hình ảnh, uy tín của du lịch Việt Nam.

 Báo điện tử Tổ Quốc đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Hoài Chung - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch- đơn vị tham mưu cho Bộ VHTTDL trong việc quản lý Nhà nước về Du lịch để tìm hiểu những vấn đề liên quan đến tour 0 đồng.

-Thủ tướng Chính phủ vừa giao cho Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm chấn chỉnh hình thức kinh doanh du lịch “tour 0 đồng”, bảo vệ hình ảnh, uy tín của du lịch Việt Nam. Là cơ quan tham mưu cho Bộ VHTTDL về quản lý Du lịch, Tổng cục Du lịch nhận định như thế nào về  “tour 0 đồng”?

+Đối với “tour 0 đồng”, hay chính xác hơn là tour du lịch giá rẻ, chúng ta phải có một cách nhìn hết sức tỉnh táo, đầy đủ, toàn diện. Trước hết, mặt trái của tour 0 đồng thì ai cũng biết rồi, đó là làm méo mó hình ảnh du lịch Việt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín điểm đến và quyền lợi khách du lịch, làm chúng ta thất thu thuế, làm biến tướng hoạt động của lữ hành, dẫn tới những khó khăn trong việc quản lý du khách cũng như đảm bảo chất lượng dịch vụ cho du khách.

Bên cạnh đó, với tour 0 đồng, nhiều doanh nghiệp  lữ hành đưa du khách đến với các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, từ đó dẫn đến việc chi trả của du khách bị tăng lên, du khách bất bình vì những mức chi trả không đúng cam kết của các doanh nghiệp lữ hành. Việc ép du khách mua hàng và các dịch vụ ngoài tour thay vì các điểm thăm quan trong chương trình, thậm chí “bỏ rơi” khách khi khách không mua hàng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của du khách. Trách nhiệm của ngành du lịch là bảo vệ cho du khách, vậy nên Tổng cục Du lịch hoàn toàn phản bác việc này.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Ngô Hoài Chung (Ảnh: Nam Nguyễn)

Với việc tổ chức tour 0 đồng như thế này là có sự thỏa thuận ngầm giữa công ty lữ hành hai bên, có nhiều biến tướng tinh vi, phức tạp. Các công ty lữ hành hai bên thỏa thuận ký kết các hợp đồng nguyên tắc hàng năm, khi có khách thì giao dịch bằng điện thoại hoặc mạng xã hội nên việc thanh toán chủ yếu theo hình thức chuyển tiền mặt, không qua hệ thống ngân hàng nên rất khó kiểm soát. Du khách mua hàng trực tiếp tại các cửa hàng bị đẩy giá lên, không xuất hóa đơn, cửa hàng giấu doanh thu, do đó họ không nộp thuế cho Nhà nước. Điều này gây tổn hại cho việc thu ngân sách của địa phương và quốc gia.

Vừa qua, Tổng cục Du lịch đã có văn bản gửi cho các địa phương chấn chỉnh hiện tượng này, phối hợp với Thanh tra Bộ VHTTDL tiến hành thanh tra, kiểm tra tại Quảng Ninh và phối hợp với tỉnh Quảng Ninh xử phạt các doanh nghiệp vi phạm cũng như đóng cửa các cửa hàng chỉ bán cho khách Trung Quốc.

Tuy nhiên, chúng ta cũng thấy rằng việc xuất hiện tour giá rẻ là tất yếu của sự cạnh tranh gay gắt về giá tour giữa các điểm đến và giữa các doanh nghiệp lữ hành. Việc giảm giá để tạo ra các tour du lịch giá rẻ cạnh tranh và tìm giải pháp tăng thu từ mua sắm hàng hóa, vui chơi giải trí ngoài tour là một thực tế. Về mặt tích cực, các tour này vẫn đem lại nhiều lợi ích, tăng lượng khách đến, tạo ra doanh thu, việc làm, khuyến khích sản xuất, thúc đẩy tiêu thụ dịch vụ và hàng hóa. Bên cạnh đó, tour giá rẻ đã làm giảm tính mùa vụ của du lịch, giúp tăng lượng khách vào mùa thấp điểm, giúp các nhà đầu tư có nguồn thu ổn định, duy trì doanh thu bền vững cho điểm đến.

-Như ông đã nói, tour 0 đồng đang là một hiện tượng khá phổ biến của các nước có du lịch  phát triển và về khía cạnh nào đó nó vẫn mang lại lợi ích kinh tế. Vậy chúng ta cần phải quản lý như thế nào để hạn chế tối đa những mặt trái mà ông vừa nêu?

 Một mặt, chúng ta phải tăng cường vai trò quản lý nhà nước, kiểm tra, giám sát điểm đến, rà soát, phân loại các điểm cung ứng dịch vụ du lịch, nhất là các điểm bán hàng cho du khách, những tour mang tính chất lừa đảo, chụp giật, bắt chẹt thì phải kiên quyết xử lý. Tăng cường thông tin, tuyên truyền cho khách về các điểm cung ứng dịch vụ tin cậy trên địa bàn. Tăng cường phối hợp liên ngành thuế, quản lý thị trường và du lịch trong quản lý ngaoij hối, thanh toán, chuyển tiền quốc tế, chống thất thu thuế, kiểm saots chất lượng hàng hóa, xử lý tình trạng bán hàng không xuất hóa đơn tài chính và trốn thuế. Mặt khác phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý du lịch Trung Quốc trong quản lý doanh nghiệp lữ hành gửi khách của Trung quốc, phải minh bạch thông tin cho khách, xử lý kiên quyết, kịp thời các doanh nghiệp lữ hành hai bên có hành vi cấu kết để trục lợi bất hợp pháp từ khách du lịch. Đồng thời nghiên cứu, xây dựng nột số cơ chế đặc thù để quản lý có hiệu quả, phát huy vai trò của Hiệp hội du lịch để xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, hiệu quả, tuân thủ pháp luật, giáo dục ý thức cho đội ngũ Hướng dẫn viên.

-Vậy sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Du lịch và Bộ VHTTDL đã có động thái gì để chấn chỉnh tour 0 đồng, thưa ông?

+ Sau khi Thủ tướng có văn bản chỉ đạo Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để chấn chỉnh lại tour 0 đồng, tránh làm méo mó, ảnh hưởng đến chất lượng, dịch vụ, hình ảnh của du lịch Việt Nam, Bộ trưởng Bộ VHTTDL đã lập tức yêu cầu Tổng cục Du lịch rà soát lại thực trạng và đề xuất các giải pháp chấn chỉnh các tour giá rẻ, Tổng cục du lịch đã tiến hành điều tra, khảo sát đánh giá tổng thể thực trạng này và đã có văn bản gửi tới tất cả các tỉnh, thành, đề nghị rà soát, xem xét và chấn chỉnh.

Đồng thời Tổng cục Du lịch đã phối hợp cùng Thanh tra Du lịch của Bộ VHTTDL tổ chức một đoàn công tác, trực tiếp đi đến các điểm du lịch của Quảng Ninh, nhất là Cửa khẩu Móng Cái, để kiểm tra, thanh tra, rà soát, đánh giá và đã có những biện pháp xử phạt những trường hợp vi phạm tại địa phương này.

Chúng tôi đánh giá cao sự quyết liệt, nhạy bén của tỉnh Quảng Ninh trong việc xử lý vấn đề này với việc đình chỉ một loạt các nhà hàng chỉ bán cho người Trung Quốc, không bán cho người Việt; thu hồi giấy phép, tước giấy phép của một số các doanh nghiệp lữ hành không có trưởng đoàn, không có Hướng dẫn viên khi đưa khách qua cửa khẩu và tổ chức tour 0 đồng kém chất lượng dẫn tới việc khách du lịch bức xúc.

Trên cơ sở thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sau một thời gian thực hiện chúng tôi sẽ đánh giá lại toàn bộ kết quả thực hiện ở các địa phương, nhất là các địa phương thu hút đông khách du lịch Trung Quốc. Trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ có một báo cáo tổng hợp tình hình chung để trình Bộ trưởng Bộ VHTTDL, báo cáo với Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này.

Trong nhiều năm gần đây, thị trường khách Trung Quốc luôn luôn là thị trường trọng điểm số một của Việt Nam (Ảnh minh họa: Tiền Phong)

-Thời gian gần đây, lượng khách Trung Quốc tăng đột biến tại Quảng Ninh, theo ông, vì sao lại có hiện tượng này?

+Theo tôi, lượng khách Trung Quốc đến Việt Nam qua đường bộ tăng nhanh như vậy có mấy nguyên nhân sau: thứ nhất là chứng tỏ chính sách thực thi visa điện tử tại cửa khẩu của Việt Nam cởi mở thông thoáng đã bắt đầu phát huy tác dụng, góp phần thu hút một lượng khách rất lớn đến với Việt Nam.

Thứ hai là trong nhiều năm gần đây, thị trường khách Trung Quốc luôn luôn là trọng điểm số một của Việt Nam. Năm 2016, chúng ta đón tới 2,7 triệu khách Trung Quốc, chiếm 27% tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam. Việt Nam luôn xác định Trung Quốc là thị trường trọng điểm để ưu tiên công tác quảng bá xúc tiến.

Thứ 3, hiện tượng trên cũng chứng tỏ rằng công tác quảng bá, xúc tiến du lịch của Việt Nam đến thị trường Trung Quốc trong thời gian vừa qua rất hiệu quả và giành được sự quan tâm của khách, khách Trung Quốc rất hứng thú khi sang du lịch Việt Nam.

Thứ 4, do gần đây quan hệ chính trị giữa Trung Quốc và Hàn Quốc có vấn đề nên Tổng cục du lịch Trung Quốc có cảnh báo đối với khách du lịch sang Hàn Quốc, cho nên chắc chắn dòng khách Trung Quốc đi du lịch sang Hàn Quốc sẽ dồn sang các nước khác, trong đó có Việt Nam.

Điều này là vừa là thời cơ vừa là áp lực cho du lịch Việt Nam. Bởi lẽ, quan niệm khách Trung Quốc là dòng khách bình dân đã không còn phù hợp, nhiều khách Trung quốc, nhất là giới trẻ đến Việt Nam hiện nay là dòng khách chi tiêu cao, mua sắm lớn.

Tuy nhiên, lượng khách Trung Quốc đến Việt Nam tăng cũng đặt ra một áp lực rất lớn đối với công tác quản lý. Do vậy, chúng ta phải nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường vai trò quản lý các doanh nghiệp để làm sao đảm bảo được chất lượng, dịch vụ, đảm bảo du khách quốc tế đến Việt Nam không bị phân biệt đối xử, cũng như đảm bảo được chất lượng, hình ảnh và uy tín của ngành du lịch chúng ta. Đó vừa là thời cơ vận hội vừa là áp lực thách thức đối với ngành du lịch Việt Nam./.

-Xin cảm ơn ông!