Rạn nứt đồng minh

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà quan sát cho rằng đây là một cuộc chiến mà Washington liên tục cố gắng né tránh trong nhiều năm nay và Mỹ chắc chắn không bao giờ muốn vướng vào rắc rối với đồng minh thân thiết NATO này.

Mỹ Thổ căng thẳng tại Syria

Tuy nhiên,  tướng Paul Funk, chỉ huy đội đặc nhiệm liên minh chống lại IS ở Iraq và Syria đã tận mắt nhìn thấy các căng thẳng giữa Washington và đồng minh NATO trong chuyến thăm lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ tại Syria.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã yêu cầu lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ nên rời khỏi Manbij ngay lập tức. Phát biểu tại cuộc họp của Đảng AK cầm quyền, Tổng thống Erdogan cho rằng, Mỹ đang tận dụng cơ hội hiện diện quân sự tại Syria. Ông Erdogan nhấn mạnh, Washington cố ý chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, và có thể là Nga bởi hiện tại phiến quân IS gần như đã bị đánh bại hoàn toàn.

Căng thẳng của Mỹ-Thổ leo thang vì Thổ Nhĩ Kỳ đang chú ý tới Manjib - nơi Mỹ thiết lập căn cứ quân sự và có binh sĩ tại đây để củng cố "khu vực an toàn". Lầu Năm Góc đã có cảnh báo họ sẽ phòng thủ Manjib nếu bị tấn công.  Khủng hoảng quan hệ song phương giữa hai nước chỉ lộ rõ khi có cuộc đảo chính của Thổ Nhĩ Kỳ mà ông Erdogan sau đó đã cáo buộc có Mỹ đứng sau.

Trước chuyến thăm của ông Funk, các trạm kiểm soát của người Kurd gần khu vực đã liên tục bị đe dọa bởi các tiếng súng của lực lượng nổi dậy Syria. Tình trạng này xảy ra khoảng vài lần trong một tuần.

“Bất kỳ thời gian nào mà binh lính của chúng tôi còn bị đe dọa, tôi thực sự lo lắng. Tuy nhiên, đây là những gì họ đã làm… Binh lính Mỹ sẽ phải tự vệ”, ông Funk nói đồng thời nhắc đến mối đe dọa đến từ đồng minh NATO.

“Tôi muốn nói rằng, những người có thể xua đuổi IS ra khỏi Raqqa đều là những anh hùng.

Cho dù họ đến từ đầu và tín ngưỡng nào đi chăng nữa, tôi cũng thừa nhận điều này”, ông Funk nói về lực lượng người Kurds tại Syria.

Tuy nhiên, sự phức tạp của cuộc chiến đã nhân lên gấp đôi kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động chiến dịch “Cành ô liu” và mở rộng càn quét tại Afrin.

Thổ Nhĩ Kỳ tăng tốc

Chiến dịch quân sự Thổ Nhĩ Kỳ ở Afrin đã bắt đầu sau khi Mỹ tuyên bố kế hoạch đào tạo lực lượng biên phòng 30.000 lính - chủ yếu là các tay súng thuộc Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd YPG - ở miền bắc Syria.  Ankara coi YPG là một tổ chức khủng bố và nghi ngờ YPG có quan hệ với Đảng Lao động người Kurd (PKK) – đang nổi dậy đòi tự trị tại Thổ Nhỉ Kỳ nhiều thập kỉ qua.

Theo các quan chức Mỹ và người Kurd, điều này cũng là nguyên nhân  khiến khoảng 1000 tay súng người Kurd tại Syria đã hỗ trợ cho cuộc chiến càn quét các phần tử IS còn lại tại phía Đông Syria và tiến vào Afrin. Lo lắng lớn hơn đối với các nhà hoạch định chính sách Mỹ là cuộc tấn công tăng cường của Thổ Nhĩ Kỳ tại Afrin sẽ làm suy yếu cuộc chiến chống lại IS.

“Về nhiệm vụ quân sự, việc duy trì tập trung vào kẻ thù là nhiệm vụ quan trọng nhất”, ông Funk nói.

Mỹ đã chọn người Kurd là đồng minh, một lực lượng lục quân ủy nhiệm chính của Mỹ. Lựa chọn này đã đẩy xa quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ - đồng minh lớn thứ 2 trong NATO về sức mạnh quân sự.

Ông Funk cho biết, lo lắng lớn nhất của Mỹ đối với tiền tuyến Manbij. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiếp tục hối thúc Mỹ rút  khỏi thành phố Manbij của Syria và nhấn mạnh mục đích của Ankara là trao trả thành phố này về “chủ sở hữu thực sự của nó”.

Thủ lĩnh đại diện cho người Kurd tại Syria Abu Adil cho biết: “Mục tiêu của liên minh nhằm hoàn thành sứ mệnh chống khủng bố IS trong khu vực. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ lại đang hành động tiếp thêm sức sống cho IS”.

Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ lo lắng lực lượng người Kurd tại Syria do Mỹ hậu thuẫn có liên minh với lực lượng người Kurd gốc Thổ. Trước đó, cả Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đều đưa họ vào danh sách khủng bố.

Trong khi các quan chức Mỹ  bác bỏ thông tin này và cho rằng lực lượng người Kurd gốc Thổ vẫn ở trong hoặc ngoài Raqqa. Nhiều nhà phân tích cho rằng, người Kurd tại Syria là lực lượng duy nhất có thể đánh bại IS.

Ông Ryan Dillon - phát ngôn viên của liên quân Mỹ cho biết, Washington sẽ không bao giờ bỏ rơi đồng minh người Kurd, lực lượng mà Ankara khẳng định là khủng bố.

“Liên quân Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) trong cuộc chiến chống khủng bố IS. Chúng tôi sẽ cung cấp cho họ trang thiết bị cần thiết nhằm đánh bại tổ chức khủng bố IS”, truyền thông người Kurd dẫn lời ông Dillon.