(Tổ Quốc) - Thỏa thuận giữa Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran về vấn đề Syria sẽ không dẫn đến sự chia rẽ của nước này, nhà phân tích chính trị và ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Aydin Sezer.
Vào cuối tháng 12, Reuters trích dẫn nguồn tin rằng Syria sẽ được chia thành các khu phi chính thức chịu ảnh hưởng của cường quốc khu vực và ông Bashar Assad sẽ vẫn là Tổng thống trong ít nhất một vài năm nữa, theo một thỏa thuận giữa Moscow, Ankara và Tehran.
Các thỏa thuận mới nhất về Syria được công bố bởi Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 29/12. Bộ ba hiệp định, với sự bảo trợ của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, gồm một thỏa thuận ngừng bắn ký kết giữa chính phủ Syria và phe đối lập; văn kiện thứ 2 là các biện pháp nhằm giám sát việc ngừng bắn, trong khi các quốc gia thứ ba ký tên sẵn sàng khởi động các cuộc đàm phán hòa bình về việc giải quyết những năm dài xung đột.
 Cờ Syria tại Damacus. (Nguồn: AP) |
Ưu tiên tính toàn vẹn của Syria
"Một thỏa thuận như vậy, cho phép sự tự chủ tại các khu vực trong khuôn khổ một cơ chế liên bang và dưới sự kiểm soát của lực lượng Alawite với đại diện là Assad, hiện đang trong giai đoạn sơ khai và sẽ mở ra sự thay đổi trên cơ sở sự tham gia của ông Assad, lực lượng nổi dậy và cuối cùng là các quốc gia vùng Vịnh và Mỹ", báo cáo cho biết.
Theo Sezer, thỏa thuận trên sẽ không dẫn đến sự chia rẽ Syria thành các vùng ảnh hưởng từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran do theo Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, sự toàn vẹn lãnh thổ Syria phải được giữ vững.
Hơn nữa, các quan chức Nga đã nhiều lần khẳng định cam kết của Moscow để giữ gìn sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria. Theo khái niệm mới được cập nhật chính sách đối ngoại của Nga công bố vào đầu tháng 12 rằng Nga kiên trì lập trường giải quyết hòa bình các cuộc xung đột Syria, giữ vững sự toàn vẹn lãnh thổ độc lập và thống nhất của nước này.
"Cả Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đều không muốn Syria bị chia cắt. Trong dài hạn, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải hợp tác với Nga về Syria. Đây là ý kiến của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và của người dân Thổ Nhĩ Kỳ," Sezer nói với RIA Novosti.
Sự đe dọa lớn nhất của Ankara
Chuyên gia này cũng lưu ý rằng mặc dù lời kêu gọi liên tục của Ankara trong việc lật đổ ông Assad, lập trường thực tế của Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề này hiện không còn cứng rắn như trước đây.
"Lực lượng đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD) là mối đe dọa nghiêm trọng đến Thổ Nhĩ Kỳ hơn là Bashar Assad. Ankara có thể đồng ý về một giai đoạn chuyển tiếp dưới thời Assad, tuy nhiên, trong dài hạn, ông ấy phải ra đi. Đây là những gì Thổ Nhĩ Kỳ muốn".
Tuy nhiên, chuyên gia này nói thêm rằng Nga và Iran đang có một quan điểm khác về điều này – cả hai đều muốn quyền lực của ông Assad sẽ được quyết định trong cuộc bầu cử và hợp với lòng người dân Syria.
Nhà phân tích Sezer cũng nhấn mạnh rằng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang thảo luận để đưa ra một cách tiếp cận dễ tiếp nhận với các nhóm vũ trang hoạt động trên khắp Syria do thỏa thuận ngừng bắn hiện tại không đầy đủ vì chỉ liên quan đến phe đối lập trung hòa. Có nhiều lực lượng cực đoan khác nhau trên khắp Syria đã không tham gia thỏa thuận này.
"Thổ Nhĩ Kỳ và Nga coi nhóm Mặt trận al-Nusra (nay đã đổi tên mới) là một nhóm khủng bố (điều trái với quan điểm của một số lực lượng nổi dậy trong khu vực). Ankara cũng đóng vai trò là một bên trung gian hòa giải giữa Moscow và các nhóm đối lập ôn hòa Syria. Một trong những vấn đề chính là Lực lượng dân quân người Kurd (YPG). Nga không coi nhóm này là khủng bố, tuy nhiên, các hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở miền bắc Syria hiện nay vừa nhằm chống lại Daesh (IS) và nhắm tới YPG. Dù vậy, Moscow không can thiệp vào tình hình này", ông Sezer chỉ ra.
Bước đi đúng đắn
"Tuy nhiên, thỏa thuận ngừng bắn là một bước đi đúng đắn. Đây là cơ sở quan trọng để Ankara và Moscow đạt thỏa thuận về các bước đi cụ thể đối với xung đột Syria," ông nói thêm.
Vitaly Naumkin, cố vấn của đặc phái viên LHQ về Syria Staffan de Mistura, nhấn mạnh rằng thỏa thuận ngừng bắn ở Syria là hành động khả thi nhờ vào sự hợp tác giữa Moscow và Ankara và rằng quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc tham gia cuộc chiến chống lại Daesh và Mặt trận al-Nusra là một bước quan trọng để đạt được thỏa thuận cuối.
"Điều vô cùng quan trọng rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý tham gia cuộc chiến chống Daesh và Mặt trận al-Nusra. [...] Nếu Thổ Nhĩ Kỳ có thể thuyết phục tất cả các nhóm vũ trang đối lập tham gia thỏa thuận ngừng bắn, và Nga cùng Iran cũng đưa ra được đảm bảo tương tự ... Nếu những đảm bảo này hiệu quả, thì đây sẽ là một cột mốc quan trọng [trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng Syria]. Tuy nhiên, tất cả những điều trên không có nghĩa rằng Syria sẽ bị xé lẻ. Chúng tôi sẽ không đồng ý về điều đó ", Naumkin nói với RIA Novosti.
(Theo Sputnik)
