Chính trường Mỹ "đáp trả" nhau trực diện: Chảo lửa đông bắc Syria và luận tội vào tâm điểm

Vài giờ sau, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và các thành viên hàng đầu đảng Dân chủ bước ra khỏi một cuộc họp tại Nhà Trắng, nói rằng ông Trump không có kế hoạch đối phó với nhóm IS có khả năng hồi sinh.

"Nóng" tại bàn họp

Việc lên án lập trường của Trump đối với Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và người Kurd diễn ra dồn dập và nghiêm trọng, không chỉ từ đảng Dân chủ mà còn từ những thành viên Cộng hòa.

Hạ viện, vốn chia rẽ một cách cay đắng về cuộc điều tra luận tội Trump, đã tập hợp lại với số phiếu áp đảo 354-60 chỉ trích việc rút quân khỏi Syria. Nhiều nhà lập pháp bày tỏ lo lắng rằng điều đó có thể dẫn đến sự hồi sinh của IS cũng như gia tăng sự hiện diện và ảnh hưởng của Nga trong khu vực - bên cạnh việc người Kurd sẽ bị thiệt hại nặng nề.

Tổng thống Trump mạnh mẽ lên tiếng bảo vệ quyết định của mình. (Ảnh: AP)

Tại Nhà Trắng, ông Trump cho biết Mỹ không còn việc gì trong khu vực - và cũng không phải lo lắng gì về các tay súng người Kurd. "Họ biết cách chiến đấu," ông nói.

Sau cuộc bỏ phiếu lên án tại Hạ viện, các nhà lãnh đạo Quốc hội từ cả hai đảng đã đến Nhà Trắng để để họp. Và cuộc tranh cãi ngày càng tăng, đặc biệt là giữa ông Trump và bà Pelosi. Đảng Dân chủ cho biết họ bước ra ngoài khi cuộc họp chuyển sang sự xúc phạm.

Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer chỉ trích Trump vì không có kế hoạch thích đáng để đối phó với các chiến binh IS đã bị người Kurd bắt giữ. Ông nói rằng cuộc họp "không phải là một cuộc đối thoại, đây là một loại công kích, một sự công kích khó chịu không tập trung vào các thực tế."

Phát ngôn viên Nhà Trắng Stephanie Grisham gọi hành động của bà Pelosi là "khó hiểu nhưng không đáng ngạc nhiên". Bà nói rằng bà Pelosi "không có ý định lắng nghe hoặc đóng góp cho một cuộc họp quan trọng về các vấn đề an ninh quốc gia."

Trong lần xuất hiện công khai hôm thứ Tư, Trump nói rằng ông đã thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử đưa quân đội Mỹ từ "những cuộc chiến bất tận" ở Trung Đông về nước, gạt bỏ những lời chỉ trích rằng một cuộc rút quân bất ngờ của Mỹ khỏi Syria đã phản bội các chiến binh người Kurd, làm mất uy tín của Mỹ trên toàn thế giới hay mở cửa cho Nga tiến sâu vào một khu vực quan trọng.

"Chúng ta có một tình huống Thổ Nhĩ Kỳ đang lấy đất từ Syria. Syria không hài lòng về điều đó. Hãy để họ giải quyết", ông Trump nói. "Họ có một vấn đề ở biên giới. Đó không phải là biên giới của chúng ta. Chúng ta không nên thiệt mạng vì nó."

Mỹ không còn nhiều sức bật

Trump cho biết ông đã cử Phó Tổng thống Mike Pence và Ngoại trưởng Mike Pompeo tới Ankara để kêu gọi người Thổ Nhĩ Kỳ tạm dừng cuộc tấn công kéo dài hàng tuần vào vùng đông bắc Syria. Nhưng những nhận định của ông, đầu tiên là với các phóng viên trong Phòng Bầu dục và sau đó tại một cuộc họp báo với người đồng cấp Italy, cho thấy ông Trump không nhìn thấy nhiều thế mạnh của Mỹ.

"Syria có thể có một số trợ giúp với Nga, và điều đó tốt", ông nói. "Hãy để họ chiến đấu với cuộc chiến của chính họ."

Hơn một lần, ông Trump đề nghị Hoa Kỳ nên ít quan tâm đến Trung Đông vì nó xa về địa lý - một khái niệm được một số người chia sẻ trước vụ 11/9/2001.

Việc rút quân hiện tại là quyết định kém nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, theo ông Lindsey Graham, người thường xuyên gặp gỡ Tổng thống và là một trong những người ủng hộ mạnh mẽ và quan trọng nhất của Trump tại Quốc hội.

"Đối với những người nghĩ rằng Trung Đông không quan trọng đối với Mỹ, hãy nhớ ngày 9/11 - chúng tôi đã có thái độ tương tự vào ngày 9/10/2001."

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell nói rằng ông không đồng ý với Trump và đã nói với Tổng thống như vậy.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và các tay súng Syria được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã phát động cuộc tấn công chống lại lực lượng người Kurd ở miền bắc Syria một tuần trước, hai ngày sau khi Trump bất ngờ tuyên bố rút quân Mỹ khỏi khu vực này. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cho biết ông muốn tạo ra một "vùng an toàn" dài 30 km (20 dặm) ở Syria.

Từ lâu, Ankara đã cho rằng các tay súng người Kurd Syria là cánh tay nối dài của Đảng Công nhân người Kurd PKK – lực lượng đã tiến hành một chiến dịch du kích bên trong Thổ Nhĩ Kỳ từ những năm 1980.

Ông Trump đã phần nào giúp tiến trình của Ankara đi xa nhất từ trước đến nay trong rút toàn bộ 1.000 quân ở phía đông bắc Syria. Một quan chức Hoa Kỳ hiểu rõ kế hoạch rút 1.000 quân nói rằng họ đang hợp nhất vào hai căn cứ chính nhưng chưa bắt đầu rút ra khỏi Syria với số lượng đáng kể. Các thiết bị quân sự đang được tập trung lại và đưa đi, điều có thể gây ra rủi ro an ninh lớn.