(Tổ Quốc) - Tổng thống Donald Trump hôm thứ ba tuyên bố sa thải cố vấn an ninh quốc gia có lập trường cứng rắn John Bolton.
Theo AFP, động thái được coi là sẽ thúc đẩy quá trình đàm phán của Mỹ với Afghanistan, Triều Tiên và nhiều điểm nóng khác.
Ông Trump, người nói rằng ông bất đồng "mạnh mẽ" với ông Bolton về mặt chính sách, đã tuyên bố qua Twitter ngày 10/9: "Tôi đã yêu cầu John từ chức, và văn bản đã được trao cho tôi sáng nay".
Một người thay thế - cố vấn an ninh quốc gia thứ tư của Nhà Trắng trong vòng chưa đầy ba năm - sẽ được đưa ra vào tuần tới, ông Trump nói.
Bolton, người đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc họp báo tại Nhà Trắng về một vấn đề khác, phủ nhận việc bị sa thải và nhấn mạnh thay vào đó ông đã từ chức.
Thông tin này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump tạo nên ồn ào bằng cách tiết lộ rằng ông đã hủy các cuộc đàm phán bí mật với Taliban của Afghanistan – điều khiến Washington choáng váng.
Ông Bolton là một nhân vật kỳ cựu và gây nhiều tranh cãi liên quan chặt chẽ đến cuộc tấn công Iraq và các quyết định chính sách đối ngoại cứng rắn khác. Ông từng được coi là một trong những động lực chính trong cách tiếp cận cơ bắp của Nhà Trắng tới Iran, Triều Tiên, Venezuela và các nơi khác.
Từ khi ông Trump nhậm chức tới nay, đã có hàng loạt biến động trong đội ngũ nhân sự. Ảnh: Reuters.
Ông Bolton được cho là cũng phản đối những nỗ lực đàm phán với Taliban và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un của ông Trump. Theo truyền thông Mỹ, những tranh cãi giữa hai người về việc có cuộc gặp với các thủ lĩnh Taliban tại Trại David cuối tuần trước là giọt nước tràn ly cuối cùng.
Dù vậy, Ngoại trưởng Mike Pompeo cảnh báo rằng việc Bolton ra đi không nên được hiểu là tín hiệu thay đổi chiến lược.
"Tôi không nghĩ bất kỳ nhà lãnh đạo nào trên thế giới nên đưa ra bất kỳ giả định nào là khi ai đó trong chúng tôi rời đi thì chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump sẽ thay đổi về mặt vật chất", ông Pompeo nói với các phóng viên.
Và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đã nhấn mạnh rằng Trump và các trợ lý hàng đầu vẫn "hoàn toàn nhất trí" với các lệnh trừng phạt mạnh mẽ của Washington đối với Iran, được gọi là chiến dịch gây sức ép tối đa.
Nhưng khi được hỏi liệu ông Trump có còn cởi mở với khả năng gặp người đồng cấp Iran Hassan Rouhani tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong tháng này hay không - một sự kiện sẽ mang tính đột phá như các cuộc đàm phán Taliban - ông Pompeo nói "chắc chắn".
Bị sa thải hay từ chức?
Như điều vẫn diễn ra trong nhiệm kỳ của ông Trump, việc xử lí những thay đổi nhân sự đột ngột đầy hỗn loạn.
Ông Bolton hiện tại đã nằm trong danh sách các quan chức cấp cao đã đến và đi trong nhiệm kỳ đầu tiên đầy biến động của ông Trump.
Kể từ khi vào Nhà Trắng vào tháng 1/2017, ông Trump đã có hai bộ trưởng quốc phòng, cũng như hai quyền bộ trưởng quốc phòng, hai bộ trưởng ngoại giao, hai giám đốc CIA và 6 giám đốc truyền thông.
Ông Trump, người có thói quen thông báo tin tức lớn trong nước và quốc tế trên tài khoản Twitter cá nhân của mình, đã tiết lộ vụ sa thải mới nhất vào khoảng giữa trưa. Ông nói rằng đã thông báo cho ông Bolton về quyết định của mình vào tối thứ Hai.
Văn phòng báo chí Nhà Trắng, tuy nhiên, dường như không biết vụ việc này. Họ đã gửi một thông điệp thông báo rằng ông Bolton sẽ sớm tổ chức một cuộc họp báo về các vấn đề khủng bố cùng với ông Pompeo.
Ông Bolton phản đối phiên bản vụ việc của Trump, nói rằng Tổng thống đã không sa thải ông vào cuối ngày thứ Hai.
"Tôi đã đề nghị từ chức tối qua và Tổng thống Trump nói," Hãy nói về chuyện đó vào ngày mai ", ông Bolton tweet.
Một phóng viên của đài truyền hình Fox News cho biết ông Bolton đã nhắn tin cho ông và nói: "Hãy rõ ràng, tôi đã từ chức".
Tăng cường sức mạnh cho phe chống chiến tranh?
Ông Trump đã nhậm chức với hứa hẹn đẩy Hoa Kỳ khỏi những bãi lầy về quân sự. Ông Bolton được coi là thường đưa ra một đối trọng cứng rắn và sau đó Trump sẽ xem xét.
"Ông ấy có quan điểm cứng rắn về mọi thứ nhưng điều đó không sao. Tôi thực sự tiết chế John, điều này khá tốt", ông Trump nói hồi tháng Năm.
Rob Malley, chủ tịch của nhóm tham vấn Khủng hoảng Quốc tế, cho biết sự ra đi của ông Bolton có thể sẽ tổ chức lại chính sách của Nhà Trắng đối với Afghanistan, Iran, Triều Tiên và Venezuela.
Ông Trump "đã có hai tiếng nói thì thầm bên tai: một lời khuyên thực hiện tiến trình ngoại giao và cảnh báo chống xung đột, bên kia khuyến nghị cứng rắn chiến đấu," Rob nói.
"Khi Bolton ra đi, không thể phủ nhận là tiếng nói thứ hai đã mất đi người đề xuất lớn nhất."
Thượng nghị sĩ Cộng hòa nổi tiếng Rand Paul nhất trí với lập trường này và đã tweet: "Tổng thống có bản năng tuyệt vời về chính sách đối ngoại và chấm dứt các cuộc chiến bất tận của chúng tôi. Ông nên được phục vụ bởi những người có chung quan điểm đó."
Ông Pompeo cho biết ông không muốn thảo luận về những vấn đề trong chính quyền Trump.
Tuy nhiên, ông thừa nhận những gì nhiều người đã đề cập tới trong nhiều tháng: "Đã nhiều lần Đại sứ Bolton và tôi bất đồng, đó là điều chắc chắn."
