Covid-19 mở cửa Nga, Trung "thế chân" Mỹ

Động thái này diễn ra trong khi Mỹ dành sự chú ý vào việc dập tắt dịch Covid-19 trong nước, các chuyên gia về các vấn đề địa chính trị và một quan chức tình báo cấp cao của Mỹ thông tin với Newsweek.

Mỹ phải tập trung dập dịch trong nước

Việc Washington đang nỗ lực giảm thiểu sự lây lan của virus corona tại nước này có thể cản trở khả năng của Mỹ trong việc đáp ứng lời kêu gọi quốc tế và để lại một khoảng trống tiềm tàng, một quan chức tình báo cấp cao của Mỹ chia sẻ giấu tên với Newsweek. "Trung Quốc và Nga đang nhắm đến lấp đầy khoảng trống đó", quan chức này nói.

"Cả hai đối thủ (của Mỹ - pv) đang chơi ván bài dài hạn", quan chức này nói thêm. Bắc Kinh và Moscow "sẽ tăng cường các nỗ lực làm suy yếu việc Mỹ duy trì quan hệ với các đối tác chiến lược và liên minh bằng cách cung cấp thiết bị y tế thiết yếu, trang bị bảo hộ cá nhân PPE và bộ xét nghiệm cho các nước có hệ thống y tế kém phát triển hoặc bị quá tải, trong khi ra tín hiệu rằng Mỹ không thể phản ứng do sự thiếu sót của chính họ và Mỹ không có khả năng đối phó với một đại dịch. "

Quan chức này cũng cảnh báo về tình trạng bất ổn có thể xảy ra ở nhiều nước trên thế giới. Điều đó, cùng với 1 số dự đoán rằng đại dịch có thể kéo dài qua năm 2020, giúp Trung Quốc và Nga có thêm đòn bẩy để nâng cao vị thế của họ trên trường thế giới.

CIA từ chối bình luận khi được Newsweek liên lạc.

Đại dịch chắc chắn sẽ tạo ra biến động kinh tế toàn cầu. Liên Hợp Quốc cảnh báo hôm thứ Tư và nói thêm về "nguy cơ làm gia tăng bất ổn và xung đột là những điều khiến chúng tôi tin rằng đây là cuộc khủng hoảng thách thức nhất mà chúng ta phải đối mặt kể từ Thế chiến thứ hai".

Tại Mỹ, đã có hơn 200 nghìn trường hợp mắc Covid-19 và hơn 4.300 người chết vì virus này – nhiều hơn thương vong trong vụ khủng bố 11/9 hay cuộc chiến kéo dài hơn 18 năm ở Afghanistan. Hoa Kỳ cũng đang thiếu nhiều vật tư y tế quan trọng như PPE và máy thở. Chính quyền Trump đã dự báo tỷ lệ tử vong sẽ đạt từ 100.000 đến 240.000 ca vào tháng 8 năm nay.

Khi Covid-19 lan rộng toàn cầu, cách nghĩ Mỹ trở thành siêu cường duy nhất của thế giới cũng bị thách thức. Năng lực hỗ trợ các nước khác của Washington có thể bị hạn chế nghiêm trọng bởi tình hình dịch bệnh căng thẳng trong nước, hiện đã phải huy động một lượng lớn vật tư quân sự, y tế và tiền, quan chức cấp cao của tình báo Hoa Kỳ cho biết.

Quan chức tình báo cấp cao của Mỹ nói với Newsweek. "Trong một nền kinh tế toàn cầu hóa hậu Mỹ, virus đang làm gián đoạn xuất nhập khẩu, dòng thực phẩm và hàng hóa thiết yếu, và cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia của chúng ta và sự sẵn sàng của quân đội cả trong nước và nước ngoài."

"Nga và Trung Quốc đều đang thể hiện các chính sách đối ngoại chớp thời cơ khi chiếm lĩnh không gian do Mỹ rút khỏi vị thế dẫn đầu sau Thế chiến II", Douglas London, cựu nhân viên CIA và hiện đang giảng dạy Khoa nghiên cứu an ninh, Đại học Georgetown nói với Newsweek.

"Đại dịch Covid-19 kiểm nghiệm các mối quan hệ quốc tế, vốn đã căng thẳng dưới học thuyết 'Nước Mỹ trước tiên' của Trump, trong khi tiếp tục đẩy sự tập trung của Washington vào cuộc khủng hoảng kinh tế và y tế trong nước", London nói thêm.

Vươn tay đến các đối tác của Mỹ

Bắc Kinh đã khẳng định mong muốn tăng cường quan hệ trong thời điểm này. Tại một cuộc họp báo hôm thứ Năm, sĩ quan cấp cao của Trung Quốc Ren Guoqiang nói: "Trung Quốc đang tích cực tham gia hợp tác quốc tế và cung cấp nhiều sự giúp đỡ nhất có thể cho các quốc gia và các tổ chức quốc tế khác".

Các hoạt động hỗ trợ của Nga và Trung Quốc cũng mở rộng đến các nước thành viên NATO như Italy, nơi chịu nhiều ảnh hưởng nhất về Covid-19 hơn bất kỳ quốc gia nào cho đến nay. Quân đội chuyên gia Nga đã được triển khai đến nửa phía bắc Italy và Trung Quốc đã điều động nhân viên y tế và thiết bị đến nước này trong những tuần gần đây. Tại nước Pháp, một chiếc Antonov-124 của Nga đã giao 10 triệu khẩu trang được đặt hàng từ Trung Quốc vào thứ Hai.

Hỗ trợ của Trung Quốc cũng đã đến một số quốc gia châu Âu, cùng các quốc gia trên khắp châu Phi, châu Mỹ Latinh và các khu vực khác của châu Á.

Mặc dù một số quốc gia đã phàn nàn về các thiết bị bị lỗi của các công ty Trung Quốc và Nga, cả Bắc Kinh và Moscow vẫn tiếp tục nhận được những yêu cầu trợ giúp từ khắp nơi trên thế giới.

Andy Mok, một chuyên gia của Trung tâm Toàn cầu hóa và Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh, nói rằng nhiều nước châu Âu đã coi Trung Quốc là một đối tác thương mại hàng đầu. Ông nói rằng phản ứng chủ động của Trung Quốc đối với Covid-19 cũng có thể chứng tỏ là một yếu tố "quan trọng" trong việc định hình mối quan hệ đã thay đổi của châu Âu với Bắc Kinh.

"Nếu bạn có nhu cầu và có ai đó đi lấp đầy nó, thì tôi nghĩ sau đó họ sẽ được nhìn nhận khác đi và theo hướng tích cực hơn", ông nói thêm. "Có vẻ như đây là điều đang xảy ra."