(Tổ Quốc) - Phát biểu tại phiên thảo luận sáng 29/3, đại biểu Bùi Sỹ Lợi (đoàn Thanh Hóa) cho rằng, chúng ta đã 4 lần "lỡ hẹn" với công nhân viên chức và người lao động do chưa cải cách được chính sách tiền lương.
Theo Đại biểu Bùi Sỹ Lợi, trong nhiệm kỳ qua Chính phủ đã tập trung giải quyết an sinh xã hội và phúc lợi xã hội. Điều này được thể hiện qua mức đầu tư cho an sinh xã hội chiếm 21% chi trong GDP, cao nhất trong các nước ASEAN.
Tuy nhiên sự chênh lệch giàu nghèo chưa được thu hẹp mà có xu hướng giãn ra, phân hóa giàu nghèo tăng lên, thể hiện qua mức chênh lệch thu nhập giữa nhóm 20% dân số giàu nhất với 20% dân số nghèo nhất (năm 2014 là 9,7 lần, đến năm 2018 đã lên tới 10 lần). Hệ số thu nhập (Gini) 2014-2018 là 0,4. Đây là mức bất bình đẳng trung bình trên thế giới.
Để thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và đảm bảo an sinh, công bằng xã hội, đại biểu Bùi Sỹ Lợi kiến nghị Chính phủ, Quốc hội nghiên cứu xây dựng sàn an sinh xã hội để làm căn cứ xây dựng chính sách bảo vệ người dân không rơi vào hoàn cảnh khó khăn theo quan điểm của Đảng “tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội. Mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội và không để ai bị bỏ lại phía sau”.
ĐBQH Bùi Sỹ Lợi (đoàn Thanh Hóa)
Theo đại biểu Bùi Sỹ Lợi, hiện nước ta có 3 mức chuẩn tối thiểu, ở khu vực Nhà nước, lương tối thiểu là 1.490.000 đồng, khu vực sản xuất kinh doanh, lương tối thiểu quy định theo 4 vùng: từ 3.070.000-4.420.000 đồng (khu vực thấp nhất và cao nhất). Đối với nông dân, khu vực nông thôn thì chuẩn nghèo đa chiều ở nông thôn là 700.000 đồng, đô thị là 900.000 đồng.
“Như vậy chúng ta không thể biết ai đứng dưới sàn an sinh xã hội, ai bị bỏ lại phía sau. Do đó, để có cơ sở xác định người bị bỏ lại phía sau cần có thước đo cơ bản xác định mặt bằng ngang để chúng ta biết được ai cần được Nhà nước bảo hộ. Do đó, cần có sàn an sinh xã hội chung cho các khu vực trên toàn quốc”, đại biểu Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.
Nội dung thứ hai mà Đại biểu Lợi đề cập đó là chính sách BHXH. Theo vị đại biểu này, trong nhiệm kỳ qua, Quốc hội đã ra Nghị quyết bất thường về việc tạm dừng Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 ngay sau khi quy định được ban hành và chưa có hiệu lực thi hành - một tiền lệ chưa bao giờ có trong lịch sử pháp luật của nước ta. Do điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội quy định định các điều kiện hưởng BHXH 1 lần nhằm hạn chế người lao động rút quỹ Bảo hiểm hưu trí khi đang có khả năng tham gia vào BHXH nhưng người lao động không hiểu rõ đã phản ứng.
"Có thể nói điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội là rất nhân văn nhằm bảo vệ cho người lao động tham gia bảo hiểm khi về già được hưởng lương hưu, được hưởng bảo hiểm y tế và hưởng trợ cấp tử tuất nhằm bảo đảm an sinh xã hội nhưng do người lao động chưa hiểu rõ nên yêu cầu được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần. Sau khi NQ 93 của Quốc hội có hiệu lực, năm 2016 đã có hơn 600 nghìn người có Quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần. Năm 2018 có 880.000 người ra khỏi hệ thống BHXH vì hưởng 1 lần. Trong khi đó năm 2020 chỉ có khoảng hơn 1 triệu người tham gia vào hệ thống, nghĩa là số người ra - vào hệ thống BHXH gần như bằng nhau. Điều này rất đáng suy nghĩ vì ảnh hưởng lớn đến an sinh xã hội lâu dài, dẫn tới hệ lụy là chúng ta không thực hiện được chính sách BHXH toàn dân", ông Bùi Sỹ Lợi nói.
Từ những vấn đề nêu trên, vị đại biểu đoàn Thanh Hóa kiến nghị Chính phủ đánh giá đầy đủ tình hình thực hiện chính sách BHXH 1 lần theo tinh thần Nghị quyết 93 của Quốc hội; Đề nghị Quốc hội xem xét, sửa đổi Nghị quyết 93 để tiếp Điều 60 Luật BHXH “sống lại” theo đúng tinh thần của Luật BHXH 2014.
Về cải cách chính sách tiền lương, đại biểu Bùi Sỹ Lợi bày tỏ trăn trở, “Nghị quyết 27 khẳng định phải cải cách chính sách tiền lương trong nhiệm kỳ Quốc hội này nhưng chúng ta chưa làm được vì chưa có ngân sách và chưa cải tiến được BHXH. Nếu cải cách được chính sách tiền lương thì chúng ta sẽ xử lý được vấn đề của cả những người đang làm việc và những người nghỉ hưu.
"Đây là tinh thần rất đổi mới của Nghị quyết 27 của Trung ương nhưng rất tiếc chúng ta đã 4 lần "lỡ hẹn" với công nhân viên chức và người lao động do chưa cải cách được chính sách tiền lương.
Tôi đề nghị Quốc hội và Chính phủ khóa XV tập trung nguồn lực để cải cách chính sách tiền lương, đảm bảo tiền lương là điều kiện thúc đẩy tăng năng suất lao động, thể hiện giá trị sức lao động, giá cả trên thị trường lao động", ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.
