Điểm bùng nổ mới trong căng thẳng Mỹ, Triều hay chỉ là "rung cây dọa khỉ"?

Hai nhà lãnh đạo Triều Tiên và Mỹ đã không tìm được tiếng nói chung tại thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai (ảnh: Reuters)

Trang The Hill dẫn lời một số chuyên gia cảnh báo, căng thẳng trong quan hệ Mỹ và Triều Tiên có thể sẽ gia tăng trước khi các cuộc đàm phán song phương được tái khôi phục.

"Tôi hơi lo ngại mọi việc sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi có cải thiện bởi vì cả hai bên đều đang tìm cách làm sao để đưa bên kia quay trở lại bàn đàm phán", Victor Cha, một cựu quan chức về quan hệ Triều Tiên dưới thời Tổng thống George W. Bush nhận định. "Và họ có thể nói, gây áp lực là một cách để làm điều đó".

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton hôm Chủ nhật (10/3) tuyên bố, Tổng thống Donald Trump sẽ "rất thất vọng" nếu Triều Tiên tiến hành thử nghiệm hạt nhân hoặc phóng tên lửa.

Ông Bolton đã yêu cầu được thông tin về các hình ảnh vệ tinh thương mại mới chụp, trong đó cho thấy hoạt động tại một khu thử tên lửa của Triều Tiên gần biên giới với Trung Quốc. Beyond Parallel - một dự án thuộc Trung tâm chiến lược và an ninh quốc tế (CSIS) cho hay, Bình Nhưỡng "tiếp tục chuẩn bị tại bãi phóng" trong khu Sohae và đây là một dấu hiệu chúng tỏ Triều Tiên sẵn sàng để "phóng tên lửa".

Khu phóng tên lửa Sohae trước đó đã bị đóng cửa theo thỏa thuận giữa Chủ tịch Kim Jong-un và Tổng thống Trump tại thượng đỉnh Singapore hồi tháng 6/2018.

Theo ông Cha, giới chuyên gia nhìn nhận các động thái gần đây của Triều Tiên là "những nỗ lực cố ý nhằm đáp trả lại" kết quả không như mong đợi tại thượng đỉnh Hà Nội, cũng như "gửi đi một thông điệp thực sự tới Tổng thống Trump và thế giới".

Ông đánh giá, yêu cầu lớn nhất của Triều Tiên trong thương lượng – dỡ bở phần lớn các lệnh trừng phạt do Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc áp dụng – cho thấy "họ coi áp lực đó là phiền phức".

"Tôi nghĩ, một trong những bài học mà cả hai bên nhận được từ thượng đỉnh đó là sức ép đem lại tác dụng…", ông Cha nói. "Vì vậy, từ những hình ảnh của chúng tôi, có thể thấy đáp trả của Triều Tiên là quay trở lại những khu vực mà họ biết Mỹ quan tâm, cho dù là khu thử nghiệm hạt nhân hay khu phóng tên lửa Sohae – và nói, 'Nhìn xem, chúng tôi cũng bắt đầu làm điều gì đó ở đây".

Đầu tháng này, Washington đã có một nhượng bộ lớn nhất kể từ sau thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai, đó là hủy bỏ hai cuộc tập trận lớn với Hàn Quốc và chỉ tiến hành cuộc tập trận có quy mô nhỏ hơn là Dong Maeng (từ 4 - 12/3). Tuy nhiên, động thái này có vẻ như vẫn chưa đủ để làm hài lòng Bình Nhưỡng. Hôm thứ Năm (7/3), Triều Tiên tuyên bố, đó là một "thách thức chính diện cho mục tiêu và khát vọng của tất cả người dân Triều Tiên và cộng đồng quốc tế đối với hòa bình và ổn định trên bán đảo Triều Tiên".

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton (ảnh: getty)

Tiếp tục "châm dầu vào lửa", cũng trong ngày 10/3, ông Bolton nhấn mạnh, chính quyền Mỹ sẽ không lùi bước trước những "khiêu khích" từ Bình Nhưỡng.

"Tôi nghĩ ông Kim Jong-un hiểu rất rõ về lập trường của ngài Tổng thống", cố vấn an ninh Mỹ phát biểu trên kênh ABC. "Tổng thống Trump đã làm rõ rằng ông ấy sẽ không gây ra những sai lầm giống các chính quyền trước", bao gồm cả việc tin tưởng Triều Tiên sẽ "tự động tuân thủ khi thực hiện các nghĩa vụ".

Ông Bolton cũng không đặc biệt đề cập tới các báo cáo về tình hình gần đây của Triều Tiên, mà chỉ cho biết, "có rất nhiều hoạt động diễn ra vào mọi lúc tại Triều Tiên", và "đó là một lý do tại sao chúng tôi đặc biệt chú ý tới những gì Triều Tiên đang làm".

Trong tuần qua, Tổng thống Mỹ từng nhiều lần bày tỏ, sẽ "rất thất vọng" nếu Bình Nhưỡng chuẩn bị phóng tên lửa hoặc hỏa tiễn. Đây được coi là một động thái hiếm hoi của ông Trump - người từng tuyên bố tại thượng đỉnh Singapore rằng, "mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên không còn tồn tại nữa".

Tuy nhiên, tại Hà Nội, giải thích cho lý do hai bên không đạt được một thỏa thuận chung, ông Trump cho hay, Triều Tiên đã đòi hỏi quá nhiều liên quan tới dỡ bỏ cấm vận.

Mặc dù vậy, tại thời điểm hiện tại, hầu hết các chuyên gia đều không nghĩ tới khả năng, chuỗi ngày hai nhà lãnh đạo Mỹ, Triều liên tục "trao qua đổi lại" những đe dọa về hạt nhân – sẽ sớm quay trở lại.

"Tôi không cho rằng Triều Tiên cần thiết phải tiến hành khiêu khích", Tiến sỹ Sue Mi Terry, một nhà phân tích cấp cao từng làm việc cho CIA và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, chỉ ra.

Theo chuyên gia này, những động thái mới nhất của Triều Tiên "không nên được coi là một dấu hiệu cho thấy họ sẽ quay trở lại thử nghiệm tên lửa hoặc hạt nhân".

Còn Harry Kazianis, giám đốc phụ trách nghiên cứu quốc phòng tại Trung tâm Lợi ích quốc gia đánh giá, những phản ứng cứng rắn của Bình Nhưỡng trước các cuộc tập trận Mỹ - Hàn Quốc, chỉ là một sự phô trương thông thường. "Ngay cả khi có đạt được một thỏa thuận [tại thượng đỉnh Hà Nội], thì họ vẫn sẽ phản ứng theo cách đó," ông Kazianis chia sẻ với trang The Hill. "Có thể ở một giọng điệu ít căng thẳng hơn, nhưng họ sẽ vẫn phàn nàn cho dù điều gì xảy ra".