Gặp gỡ cấp cao nhất, Indonesia nhắm mục tiêu người giàu nhất thế giới

Người đàn ông giàu nhất thế giới, doanh nhân trẻ sinh ra ở Nam Phi và người tiên phong trong lĩnh vực du lịch vũ trụ tư nhân Elon Musk, đang là một mục tiêu quan trọng của chính phủ Indonesia trong nỗ lực thu hút các nhà đầu tư nặng ký đến một quốc gia đang trên đà phát triển công nghiệp lớn.

Quá trình tiếp xúc giữa Indonesia và công ty ô tô Tesla của Musk đã diễn ra được 4 vòng. Nhóm làm việc do Bộ trưởng điều phối các vấn đề hàng hải đầu tư Indonesia Luhut Panjaitan dẫn đầu đã làm việc với Tesla trong giai đoạn 2020-2021. Và giờ đây, cuộc đối thoại giờ đây đã lên một tầm cao mới chưa từng có.

Sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - ASEAN vào ngày 12 tháng 5 tại Washington, Tổng thống Joko Widodo đã có cuộc gặp với Elon Musk tại văn phòng SpaceX, Texas.

Tỷ phú 50 tuổi đã tỏ ra lạc quan về khả năng đầu tư vào một cường quốc kinh tế tiềm năng đã phục hồi tương đối tốt sau cuộc khủng hoảng Covid-19. Elon Musk cho biết: "Chúng tôi sẽ xem xét hình thức hợp tác theo nhiều cách vì Indonesia có tiềm năng lớn. Indonesia có dân số tiếp tục tăng. Điều đó thật tốt vì chúng tôi cần nhiều người trong tương lai."

Nền móng cho cuộc gặp của Tổng thống Widodo đã được đặt ra vào ngày 26/4 khi ông Panjaitan bay đến Austin để giới thiệu tóm tắt với Musk kế hoạch thắt chặt kiểm soát xuất khẩu khoáng sản của Jakarta như một phần trong chiến lược tổng thể nhằm gia tăng giá trị cho các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Chỉ một hai tuần trước đó, các cuộc đàm phán dường như đã sụp đổ khi Panjaitan phàn nàn rằng Musk đang đưa ra quá nhiều yêu cầu. "Tesla đang yêu cầu quá nhiều," ông Panjaitan nói, nhấn mạnh công ty này cần đáp ứng các yêu cầu đầu tư trong nước.

Tờ Asia Times dẫn thông tin từ những người trong cuộc rằng khi rất sát thời gian với chuyến thăm của ông Widodo, cháu trai của bộ trưởng, doanh nhân Pandu Sjahrir, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa các cuộc đàm phán trở lại đúng hướng.

Hướng đến phát triển nhà máy lưu trữ năng lượng

Panjaitan đã thúc đẩy ban lãnh đạo Tesla xây dựng một nhà máy phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng (ESS) ở khu công nghiệp Batang của Trung Java. Chính phủ Indonesia muốn Tesla hợp tác với Tập đoàn pin nhà nước Indonesia (IBC), để hướng đến tăng tốc độ chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, Musk hiện tại chỉ tập trung vào pin và hợp tác với các nhà cung cấp thân thiện với môi trường.

Là chìa khóa cho tương lai của ngành công nghiệp xe điện (EV) và năng lượng điện, ESS là một thiết bị hoặc tổ hợp các thiết bị có khả năng lưu trữ năng lượng từ các tấm pin mặt trời và tuabin gió để có thể sử dụng sau. Và trước đó, Tesla đã đồng ý mua pin EV từ Công ty TNHH Amperex Đương đại của Trung Quốc (CATL) và LG Energy và Hyundai Motor của Hàn Quốc.

"Chính phủ muốn hợp tác đôi bên cùng có lợi, đó là điểm mấu chốt đối với chúng tôi", Septian Seto, Thứ trưởng phụ trách khai thác và đầu tư của Indonesia, nói với CNBC Indonesia.

Nhận thấy rằng Indonesia đã bỏ lỡ cơ hội phát triển với dầu và gỗ trong những thập kỷ trước, ông Widodo muốn IBC tham gia vào toàn bộ hệ sinh thái xe điện, từ khai thác và nấu chảy niken và các thành phần quan trọng khác đến sản xuất và phân phối pin. Để phục vụ phát triển và tăng giá trị cho khoán sản trong nước, chính phủ Indonesia cũng đã cấm xuất khẩu quặng niken và có kế hoạch thêm bauxite và tinh quặng đồng vào danh sách cấm trong năm nay.

Bảo đảm nguồn cung niken, coban

Đặt vấn đề liên doanh sang một bên, Musk cũng lo lắng về giá niken thế giới hiện tại, với sự thiếu hụt nguồn cung và các lệnh trừng phạt áp đặt đối với Nga khiến giá niken lên tới 100.000 USD/tấn vào ngày 8/3.

Kể từ đó, giá đã giảm trở lại khoảng 27.000 USD / tấn, nhưng nhiều yếu tố không chắc chắn về cuộc khủng hoảng Ukraine đã buộc Tesla và các nhà sản xuất xe hơi và pin khác phải tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho niken.

Indonesia đã khai thác một triệu tấn niken vào năm 2021, trở thành nhà sản xuất niken lớn nhất thế giới, gần gấp ba lần so với Philippines xếp thứ hai, với Nga ở vị trí thứ ba - mặc dù trữ lượng niken của Nga cao hơn nhiều.

Công ty khai thác Brazil Vale SA, nhà điều hành một cơ sở tích hợp niken ở Trung Sulawesi, Indonesia đầu tháng này đã ký một thỏa thuận cung cấp niken dài hạn cho Tesla.

Cho đến nay, nhà cung cấp pin duy nhất của Tesla là Panasonic, nhưng điều đó sắp thay đổi khi Tesla đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy của riêng mình để sản xuất 4680 pin lithium mới có dung lượng gấp 5 lần loại pin nhỏ hơn.

Do đó, điểm thu hút của Indonesia đối với Musk là nước này có thể cung cấp nguồn niken và coban an toàn và lâu dài, hai trong số những thành phần quan trọng của pin lithium, cùng với alumin, thiếc, graphite, mangan và đất hiếm Monazite.

Musk đang lo lắng tìm kiếm các nguồn coban thay thế từ Cộng hòa Dân chủ Congo, quốc gia tiềm ẩn một số bất ổn.

Phần lớn trữ lượng coban ước tính khoảng 600.000 tấn của Indonesia được tìm thấy trong các mỏ niken phong phú ở Sulawesi và Halmahera. Indonesia không có lượng lithium thương mại, nhưng nước láng giềng Australia có dự trữ 6,3 triệu tấn lithium.