Giữa leo thang với Iran, Mỹ tung cành ô liu đến nhà lãnh đạo mới của Iraq

Mustafa al-Kadhimi, người tuyên thệ nhậm chức trước các nhà lập pháp Iraq vào tuần trước, kết thúc năm tháng có khoảng trống lãnh đạo tại Iraq, đã nhận được một cuộc gọi từ ông Trump, theo tuyên bố trên. Động thái này diễn ra trước thềm các cuộc đàm phán được dự đoán diễn ra vào tháng tới và được cho là sẽ hình thành mối quan hệ Baghdad - Washington trong tương lai. Tuyên bố cũng cho biết ông Trump đã gửi lời chúc mừng al-Kadhimi đảm nhiệm vị trí mới, nhấn mạnh mong muốn của Hoa Kỳ về việc tăng cường quan hệ song phương và cung cấp viện trợ kinh tế cần thiết để hỗ trợ nền kinh tế Iraq.

Iraq đang phải đối mặt với khủng hoảng tài chính khi giá dầu giảm mạnh xuống mức thấp lịch sử. Iraq phụ thuộc vào xuất khẩu dầu thô, nguồn thu chiếm tới 90% chi tiêu nhà nước.

Các cuộc đàm phán chiến lược sẽ diễn ra vào tháng 6 sẽ định hướng các mối quan hệ Mỹ - Iraq, từ quân sự đến hỗ trợ kinh tế, theo các quan chức Iraq và Hoa Kỳ. Các câu hỏi chính, bao gồm bản chất của sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Iraq, dự kiến sẽ được hai bên thảo luận.

Các quan chức và chuyên gia Iraq đã cảnh báo rằng al-Kadhimi sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn trong việc cân bằng sự chỉ trích đang gia tăng giữa các nhà lập pháp Iraq về sự hiện diện của Mỹ ở nước này, đồng thời bảo đảm được sự hỗ trợ tài chính và chiến lược của Washington cho chính phủ của ông.

Hoa Kỳ đã thực hiện nhiều bước đi để thể hiện sự hỗ trợ cho chính quyền của al-Kadhimi.

Vài giờ sau khi al-Kadhimi nhậm chức, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết sẽ cấp cho Iraq miễn trừ 120 ngày cho phép nước này tiếp tục nhập khẩu điện và khí đốt quan trọng của Iran. Các miễn trừ trước đây chỉ cho Iraq thời gian 30 ngày để xúc tiến phát triển nguồn cung cấp khí đốt trong nước nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng – một dấu hiệu cho thấy sự thiếu kiên nhẫn đang gia tăng của Washington về mối quan hệ giữa Iraq và Iran.

Chương trình nghị sự mới của ông Al-Kadhimi cũng bao gồm nhiều biện pháp được Hoa Kỳ hoan nghênh, trong đó có cam kết sẽ tổ chức các cuộc bầu cử sớm sau nhiều tháng biểu tình trên đường phố, cùng với việc giải quyết các vấn đề về kinh tế và y tế nghiêm trọng của Iraq, cũng như đưa các nhóm vũ trang tại Iraq vào dưới sự kiểm soát của nhà nước.