(Tổ Quốc) - Chủ tịch của ba ủy ban tại Hạ viện hôm thứ Sáu đã đề nghị triệu tập Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo để hỏi kĩ lưỡng về việc ông không cung cấp được các tài liệu liên quan đến Ukraine.
"Căn cứ vào cuộc điều tra luận tội của Hạ viện, chúng tôi sẽ gửi một trát yêu cầu ông phải xuất trình các tài liệu được nêu đi kèm trước ngày 4/10/2019", chủ tịch các Ủy ban đối ngoại, tình báo và giám sát của Hạ viện viết trong một lá thư gửi cho ông Pompeo.
Các tài liệu liên quan đến trát hầu tòa này sẽ là một phần của cuộc điều tra luận tội và được chia sẻ giữa các Ủy ban", 3 nghị sĩ Adam Schiff, Eliot Engel và Elijah Cummings viết. "Việc ông từ chối tuân thủ trát đòi hầu tòa sẽ là bằng chứng về việc cản trở cuộc điều tra luận tội mà Hạ viện đang tiến hành".
Trát đòi hầu tòa này được Ủy ban Đối ngoại Hạ viện đưa ra "sau khi tham khảo ý kiến của Ủy ban về Tình báo và Ủy ban Giám sát và Cải cách", theo bức thư.
Ngoài trát đòi hầu tòa, các chủ tịch cũng đã thông báo cho nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ trong một lá thư riêng rằng họ đã lên lịch đề nghị cho năm quan chức Bộ Ngoại giao liên quan đến cuộc điều tra cung cấp thông tin, bao gồm Đại sứ Marie "Masha" Yovanovitch, Đại diện đặc biệt Kurt Volker, Phó Trợ lý Bộ trưởng George Kent, cố vấn T. Ulrich Brechbuhl và Đại sứ Gordon Sondland.
Ngoài ông Pompeo, nhiều quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ đang bị đảng Dân chủ nhắm tới. Ảnh: Reuters.
'Không có lựa chọn'
Các chủ tịch ủy ban của đảng Dân chủ đã viết thư cho ông Pompeo vào ngày 9/9 và yêu cầu sáu loại tài liệu "liên quan đến những nỗ lực được cho là của Tổng thống Trump và các cộng sự của ông nhằm gây áp lực không chính đáng cho chính phủ Ukraine để hỗ trợ cho việc tái tranh cử của bản thân Tổng thống."
Lá thư ban đầu đã yêu cầu đưa ra các tài liệu này trước ngày 16/9. Sau khi thời hạn đó bị bỏ lỡ, Schiff, Engel và Cummings đã gửi một bức thư khác vào ngày thứ Hai cảnh báo rằng nếu các tài liệu không được bàn giao thì "Ủy ban của chúng tôi sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiến tới quy trình bắt buộc trong tuần này."
Bộ Ngoại giao đã có thời hạn đến thứ năm vừa qua để trả lời.
Trong khi luật sư riêng của Tổng thống Rudy Giuliani đã có nhiều cuộc phỏng vấn trong cả tuần - bao gồm cả việc nói rằng ông mong muốn được nhìn thấy Bộ Ngoại giao "tự chìm" khi họ cố gắng tạo khoảng cách với ông. Ông Pompeo đã không công khai đề cập đến vai trò của Bộ Ngoại giao trong việc ông Giuliani làm việc với Ukraine.
Nhưng cuối tuần trước, khi được hỏi về những nỗ lực của Giulian khi tham gia vào các vấn đề đối ngoại bằng việc công khai kêu gọi một cuộc điều tra của chính phủ Ukraine đối với cựu Phó Tổng thống Joe Biden, ông Pompeo dường như thể hiện sự ủng hộ.
"Nếu có sự can thiệp bầu cử diễn ra bởi phó tổng thống, tôi nghĩ người dân Mỹ xứng đáng được biết", ông nói.
Ông Pompeo đã không công khai đề cập đến vai trò của Bộ Ngoại giao trong các thỏa thuận của Rudy Giuliani với Ukraine. Ông nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm rằng ông chưa đọc được khiếu nại tố cáo được đưa ra vào đầu ngày hôm đó.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nói rằng "theo hiểu biết của tôi, từ những gì tôi thấy cho đến nay, mỗi hành động được thực hiện bởi các quan chức Bộ Ngoại giao là hoàn toàn phù hợp và đúng với mục tiêu mà chúng tôi đã duy trì chắc chắn từ khi Chính phủ mới này nhậm chức."
Vấn đề leo thang phức tạp
Vào tháng 8, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao đã xác nhận rằng Volker, theo yêu cầu của Cố vấn Tổng thống Ukraine Irinay Yermak, đã "để ông Yermak tiếp xúc trực tiếp với ông Giuliani".
"Ông Giuliani là một công dân tư nhân và hành động với tư cách là luật sư của Tổng thống Trump. Ông ấy không phát biểu thay mặt Chính phủ Hoa Kỳ", người phát ngôn nói trong một tuyên bố vào thời điểm đó.
Trong những lá thư gửi cho ông Pompeo hôm thứ Sáu, các chủ tịch nói rằng họ nhận thấy việc ông Pompeo từ chối tuân thủ các yêu cầu trước đó của họ "sẽ càng gây rắc rối" vì "rõ ràng là nhiều quan chức Bộ Ngoại giao hiểu rõ về vấn đề trong cuộc điều tra luận tội của Hạ viện".
Bốn trong số năm quan chức mà ủy ban đề nghị cung cấp lời khai trong hai tuần tới - Yovanovitch, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine; Volker - cựu đại diện đặc biệt của Mỹ về Ukraine; Brechbuhl, cố vấn của Bộ Ngoại giao; và Sondland, đại sứ Mỹ tại Liên minh châu Âu - đã được đề cập trong đơn tố giác. Người thứ năm là Kent – chịu trách nhiệm giám sát chính sách đối với Ukraine tại Bộ Ngoại giao kể từ tháng 9 năm 2018 và trước đây là Phó Chánh văn phòng tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Ukraine.
Nhiều diễn biến phức tạp trong vụ việc này còn chưa được hé lộ trong khi ông Volker đã từ chức tại Bộ Ngoại giao vào thứ Sáu, nhiều nguồn tin cũng đã xác nhận với CNN.
