Hàn Quốc tăng cường hàn gắn quan hệ với Nhật Bản

Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Park Jin đã đến Tokyo ngày 18/7 trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nhậm chức vào tháng 5/2022. Ông Park Jin cũng là nhà ngoại giao cấp cao nhất của Hàn Quốc đến Nhật Bản trong 4 năm qua.

Trong cuộc gặp gỡ hiếm hoi giữa nhà ngoại giao hai nước láng giềng ở Tokyo vào ngày 18/7, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Park Jin và quan chức đồng cấp Nhật Bản Yoshimasa Hayashi đã có cuộc hội đàm nhằm tìm cách hàn gắn mối quan hệ hai nước từng bị ảnh hưởng bởi lịch sử thời chiến từ năm 1910 đến năm 1945. Tại cuộc hội đàm ở Tokyo, Bộ trưởng Ngoại giao hai nước Hàn Quốc và Nhật Bản đã nhất trí sẽ sớm tìm ra hướng giải quyết đối với tranh chấp kéo dài của hai nước, vốn căng thẳng liên quan vấn đề lao động từ thời chiến và các vấn đề khác, trong đó việc liên quan đến lao động cưỡng bức.

"Hòa bình và thịnh vượng trong bối cảnh nhiều biến động"

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng nêu rõ, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Park Jin khẳng định Hàn Quốc sẽ nỗ lực để tìm hướng giải quyết vấn đề tranh chấp kéo dài với Nhật Bản đồng thời khẳng định hai bộ trưởng sẽ cùng chia sẻ và sớm tìm ra hướng giải quyết cần thiết.

Tại cuộc hội đàm, cả hai nhà ngoại giao đều nhất trí rằng Hàn Quốc và Nhật Bản nên hợp tác chặt chẽ trong nhiều lĩnh vực khác nhau vì hòa bình và thịnh vượng ở khu vực cũng như trên thế giới trong bối cảnh nhiều biến động. Ngoại trưởng hai nước cũng nhất trí kiên quyết đáp trả các hành động "được cho là khiêu khích" từ phía Triều Tiên cũng như tiếp tục thúc đẩy cách tiếp cận ngoại giao linh hoạt và cởi mở, tuyên bố nêu rõ.

Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc và Nhật Bản đã nhất trí sớm tìm ra hướng giải quyết tranh chấp kéo dài của hai nước từ trong quá khứ nhưng cũng sẽ xem xét lại cách thức hai bên sẽ vượt qua những vấn đề - điều một nhà phân tích từng cho rằng là "các mục tiêu không tương thích".

Từ lâu Nhật Bản đã cho rằng vấn đề bồi thường cho các nạn nhân trong thời chiến của Hàn Quốc đã được giải quyết theo thỏa thuận năm 1965 về bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Tuy nhiên Tòa án Tối cao Hàn Quốc cho rằng thỏa thuận năm 1965 không bao gồm các yêu cầu bồi thường cá nhân về vấn đề lao động cưỡng bức và khẳng định Seoul nên tham gia cùng Tokyo để giải quyết các vấn đề ngoại giao nhằm đảm bảo khoản đền bù cho các nạn nhân.

Vào năm 2018, Tokyo đã phản ứng lại các động thái của tòa án Hàn Quốc bằng cách hạn chế xuất khẩu sang nước này các nguyên liệu quan trọng cần thiết để sản xuất chất bán dẫn. Đáp trả lại, Seoul từng đe dọa sẽ rút khỏi Hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo về quân sự chung (GSOMIA). 

Mỹ, một đồng minh lớn của hai nước này, đang thúc giục sự hàn gắn song phương trong bối cảnh Washington muốn thiết lập một liên minh ba bên với Nhật Bản và Hàn Quốc nhằm ngăn chặn hoạt động hạt nhân của Triều Tiên và đối phó với ảnh hưởng gia tăng mạnh mẽ của Trung Quốc.

Trước những động thái này, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol cũng thể hiện lập trường mạnh mẽ, muốn tiếp tục tăng cường liên minh với Mỹ và cải thiện mối quan hệ với Nhật Bản. Chính quyền Tổng thống Hàn Quốc Yoon gần đây đã thành lập một cơ quan tham vấn công – tư để đưa ra các đề xuất giải quyết vấn đề lao động cưỡng bức.

"Một thách thức đối với cơ quan tham vấn là tìm ra giải pháp có thể chấp nhận được cho cả chính phủ Nhật Bản và các nạn nhân bị ảnh hưởng từ năm 1910 đến năm 1945", ông Trou Strangarone, một chuyên gia tại Viện Kinh tế Hàn Quốc đã viết trên tạp chí tin tức trực tuyến The Diplomat.

Vào đầu tháng 7/2022, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol cũng lên tiếng cho rằng Hàn Quốc và Nhật Bản cần cân nhắc giải quyết các tranh chấp đã làm quan hệ song phương căng thẳng trong những năm gần đây.

"Tôi đã nhấn mạnh rằng các vấn đề lịch sử và các vấn đề về tương lai của hai nước cần phải dược tăng cường tham gia đối thoại và giải quyết đồng thời. Chúng ta nên từ bỏ cách tiếp cận không đạt được tiến bộ giữa hai nước liên quan đến các vấn đề lịch sử", hãng tin Yonhap dẫn lời ông Yoon phát biểu ngày 1/7 sau khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ở Tây Ban Nha.

Theo ông Kim Joon-hyung, cựu Giám đốc Học viện Ngoại giao Quốc gia Hàn Quốc, chính quyền Tổng thống Yoon đang thể hiện sự nghiêm túc trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ với Nhật Bản./.