Hồi kí Bolton gây sốc: Tổng thống Trump nhờ Trung Quốc giúp tái đắc cử, "mù mờ" về thái độ thực sự của đồng cấp Putin

CNN đăng tải, trong cuốn hồi kí chưa phát hành của mình, cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton gây sốc khi tiết lộ, Tổng thống Donald Trump đã tự mình đề nghị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giúp đỡ để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020.

Cũng theo ông Bolton, trong một cuộc gặp tại thượng đỉnh G20 năm ngoái, khi ông Tập đề cập tới việc xây dựng các trại tập trung cho người Hồi giáo Uyghur, tổng thống Mỹ trả lời, Trung Quốc nên làm vậy vì "đó là một điều đúng đắn".

Trong một cuộc gặp khác ở G20 Osaka, ông Bolton kể lại, Tổng thống Trump đã xoay chuyển cuộc hội thoại về chủ đề bầu cử 2020. Ông Trump "nhấn mạnh về tầm quan trọng của những người nông dân và Trung Quốc tăng cường mua đậu nành và lúa mì [từ Mỹ] trong kết quả bầu cử", cựu cố vấn viết trong sách. Câu chuyện giữa hai nhà lãnh đạo sau đó quay trở lại thỏa thuận thương mại và ông Trump đề xuất "đối với 350 tỷ USD thâm hụt thương mại còn lại, Mỹ sẽ không áp thuế nhưng một lần nữa nài nỉ ông Tập mua các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ nhiều nhất có thể".

Cáo buộc rằng Tổng thống Trump đã tìm đến sự giúp đỡ từ người đứng đầu một quốc gia đối thủ của Mỹ để tái đắc cử - chắc chắn sẽ là trở thành một chủ đề nóng tại Washington. Chỉ 6 tháng trước, ông Trump mới vượt qua được cuộc điều tra luận tội trong đó ông bị cho là đã tìm kiếm sự ủng hộ từ Ukraine cho chiến dịch tái tranh cử của mình. Năm ngoái, tổng thống Mỹ từng công khai đề nghị Bắc Kinh tiến hành điều tra đối thủ Đảng Dân chủ Joe Biden cũng như không chấp nhận kết luận của các cơ quan tình báo Mỹ rằng, Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống 2016 nhằm giúp ông Trump chiến thắng.

Chỉ còn vài tháng nữa, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 sẽ diễn ra và hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump đang coi Trung Quốc là một trong những vấn đề trọng tâm, đồng thời xây dựng hình ảnh Tổng thống có lập trường cứng rắn đối với Bắc Kinh hơn là đối thủ Biden.

Cuộc chiến pháp lí leo thang

Cuốn sách của ông Bolton hiện đang là đối tượng chính trong cuộc chiến pháp lí kéo dài hơn một tháng giữa Nhà Trắng và cựu cố vấn an ninh quốc gia.

Cuộc chiến leo thang hôm thứ 3 (16/6) sau khi chính quyền Trump khởi kiện ông Bolton và muốn dừng phát hành cuốn sách với lí do nó có thể chứa đựng các thông tin an ninh quốc gia nhạy cảm.

Tuy nhiên, động thái pháp lí của Nhà Trắng tỏ ra không có nhiều tác dụng trong việc ngăn cản các chi tiết trong cuốn hồi kí của ông Botlon được công khai trên các phương tiện truyền thông. Dự kiến, cuốn sách được chính thức xuất bản vào tuần sau.

Hôm thứ 4 (17/6), Bộ Tư pháp Mỹ đã đề nghị tòa án hỗ trợ khẩn cấp để dừng phát hành cuốn sách của ông Botlon. Một số nhân viên tình báo và an ninh quốc gia hàng đầu của Mỹ, bao gồm Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia John Ratchille, Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Paul Nakasone và Giám đốc Trung tâm An ninh và Phản gián Quốc gia William Evanina - cũng đã cung cấp lời khai cho tòa án liên quan tới những thông tin mật trong cuốn sách.

Tuần trước, trong một lá thư gửi tới Nhà Trắng, luật sư của ông Bolton là Charles Cooper chỉ trích việc Nhà Trắng tìm cách cấm cuốn sách là "chỉ vì các lí do chính trị đơn thuần". Tuy nhiên, ông Cooper cũng cảnh báo, những nỗ lực của chính quyền "đã quá muộn".

Putin nghĩ có thể qua mặt được Trump

Theo ông Bolton, Chủ tịch Trung Quốc không phải là nhà lãnh đạo thế giới duy nhất "nắm thóp" được Tổng thống Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh ABC News, ông Bolton cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin nghĩ rằng, có thể dễ dàng "lừa" được người đồng cấp nước Mỹ.

"Tôi nghĩ ông Putin rất thông minh và cứng rắn. Ông ấy biết mình đang không phải đối mặt với một đối thủ khó nhằn ở đây. Tôi không nghĩ ông ấy lo lắng về Donald Trump", ông Bolton chia sẻ.

Tổng thống Trump từng tuyên bố, chưa có nhà lãnh đạo Mỹ nào cứng rắn với Nga hơn ông mặc dù điều này vấp phải nhiều nghi ngờ từ chính các cố vấn của ông, bao gồm cả Bolton.

Trong cuốn hồi kí, ông Bolton tiết lộ, cả Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un cũng có thể tác động lên ông Trump.

Cựu cố vấn an ninh viết khá kĩ lưỡng về sự bất đồng của mình với cách tiếp cận của Tổng thống Trump đối với Triều Tiên trước, trong và sau thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Singapore. Ông Bolton thú nhận, mình từng hy vọng hội nghị sẽ "sụp đổ" trước khi diễn ra. "Toàn bộ những phi lí ngoại giao đều là sáng tạo của Hàn Quốc", ông Bolton nhận xét, "liên quan tới chính sách 'thống nhất' của họ hơn là chiến lược của nghiêm túc của Kim hay của chúng ta".

Bất chấp sự phản đối của các cố vấn, Tổng thống Trump vẫn "quyết tâm có được cuộc họp thượng đỉnh bằng mọi giá", ông Bolton hé lộ.

Cũng theo ông, tại Singapore, khi Tổng thống Trump nói với Chủ tịch Kim Jong-un rằng, ông sẽ thuyết phục Thượng viện Mỹ thông qua một thỏa thuận hạt nhân, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã trao cho Bolton một tờ giấy có dòng chữ "ông ta toàn nói lung tung". Cựu cố vấn an ninh cho rằng, người mà ông Pompeo ám chỉ ở đây chính là Tổng thống Trump, chứ không phải là Chủ tịch Triều Tiên.

Tổng thống Trump nên bị điều tra luận tội, không chỉ vì vấn đề Ukraine

Bolton viết trong cuốn sách, sự tương tác của ông Trump với Chủ tịch Tập Cận Bình không phải là ví dụ duy nhất về những hành động của tổng thống mà ông đánh giá là có vấn đề và cần được tiến hành điều tra trong cuộc luận tội của Hạ viện trước đây.

Đặc biệt, ông Bolton cũng nhấn mạnh rằng, Tổng thống Trump sẵn sàng can thiệp vào các quá trình điều tra hình sự như các vụ việc liên quan tới các công ty luật tại Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Năm ngoái, Hạ viện Mỹ từng đề nghị ông Bolton đã điều trần nhưng bị từ chối. Hôm 17/6, Đảng Dân chủ chi trích cựu cố vấn an ninh quan tâm về doanh số bán sách hơn là các hành vi của Tổng thống Trump. Cùng lúc, Đảng Cộng hòa bày tỏ sự nghi ngờ về tính xác thực của các chi tiết trong cuốn sách và cáo buộc ông Bolton có động cơ cá nhân.

Toàn bộ chương cuối của cuốn hồi kí được cựu cố vấn dành cho vấn đề Ukraine, trong đó ông hé lộ mình đã trực tiếp chứng kiến Tổng thống Trump khẳng định mối "ràng buộc" giữa khoản viện trợ an ninh cho Ukraine với cuộc điều tra vào hai bố con Joe Biden.

"Sáng hôm sau, ngày 20/8, tôi dò hỏi Trump về tài trợ an ninh cho Ukraine và ông ấy trả lời, mình sẽ không gửi cho họ bất kì cái gì cho tới khi tất cả các tài liệu điều tra của Nga liên quan tới Clinton và Biden được giao ra", ông Bolton viết.

Cựu cố vấn cũng cho hay, ngay cả nếu ông được Thượng viện yêu cầu điều trần, ông "tin rằng" điều đó sẽ "không tạo ra ý nghĩa khác biệt nào" tới kết quả cuối cùng.