Kế hoạch đóng cửa ngoại giao Mỹ tại Iraq "thổi bùng" lo ngại chiến tranh

Theo hãng Reuters, Washington lên kế hoạch đưa các nhà ngoại giao nước này ra khỏi Iraq sau khi đã cảnh báo Baghdad về việc đóng cửa Đại sứ quán Mỹ trước đó, hai quan chức Iraq và hai nhà ngoại giao phương Tây lên tiếng.

Người dân Iraq lo ngại động thái này của Mỹ có thể đưa đất nước rơi vào chiến tranh bởi thách thức giảm sự hiện diện ngoại giao của Mỹ tại Iraq sẽ khiến leo thang xung đột với Iran.

Trong thời gian qua, Tổng thống Donald Trump liên tục bày tỏ quan điểm cứng rắn đối với Tehran và các lực lượng ủy nhiệm tại Iraq.

"Ngoại trưởng Mỹ - Mike Pompeo lên tiếng về khả năng đóng cửa Đại sứ quán Mỹ tại Iraq trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Barham Salih cách đây một tuần", hai nguồn tin chính phủ Iraq cho biết.

Vào Chủ nhật (ngày 27/9), Washington đã bắt đầu chuẩn bị kế hoạch đưa các nhà ngoại giao của Mỹ rời Iraq nếu quyết định thông qua, nguồn tin chính phủ Iraq và hai nhà ngoại giao phương Tây cung cấp.

Người dân Iraq lo lắng động thái này của Mỹ có thể khiến cho diễn biến quân sự căng thẳng tại nước này. Một trong số các nhà ngoại giao phương Tây nói rằng chính quyền Mỹ "không hề muốn hạn chế lựa chọn" làm suy yếu Iran hay lực lượng ủy nhiệm của Iran tại Iraq.

Khi được hỏi liệu Washington sẽ sử dụng các biện pháp quân sự hay kinh tế đối phó với tấn công từ Iran thì hầu hết các nhà ngoại giao đều trả lời: "Tấn công".

Liên quan đến kế hoạch rút quân khỏi Iraq, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng rằng: "Chúng tôi chưa từng bình luận về đối thoại ngoại giao cá nhân giữa Ngoại trưởng Mike Pompeo với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Lực lượng ủy nhiệm của Iran từng phóng hỏa tiễn vào Đại sứ quán Mỹ gây ra nguy hiểm không chỉ với chúng tôi mà còn là chính phủ Iraq.

Đầu tháng này, quân đội Mỹ đã giảm số quân ở Iraq từ 5200 xuống còn 3000. Lầu Năm Góc nói rằng điều này tiến tới nỗ lực hỗ trợ an ninh, ổn định và thịnh vượng lâu dài của Iraq, tuy nhiên vẫn khẳng định tiếp tục các hoạt động quân sự của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố IS.

"Rủi ro gần đây"

Trong khu vực phân cực giữa Iran và Mỹ, Iraq là trường hợp hiếm khi quốc gia này có quan hệ chặt chẽ với cả hai. Tuy nhiên, điều này để ngỏ nguy cơ lâu năm trở thành chiến trường trong cuộc chiến ủy nhiệm. Rủi ro ập đến vào tháng Giêng năm nay khi Washington gia tăng diễn biến căng thẳng sau cái chết của tướng Iran – ông Qassem Soleimani. Iran đã phản ứng bằng cuộc phóng tên lửa tại căn cứ Mỹ ở Iraq.

Kể từ sau đó, tân Thủ tướng Iraq vừa lên nắm chính quyền bày tỏ ủng hộ đối với Mỹ trong khi Tehran vẫn duy trì quan hệ thân thiết với lực lượng Shi'ite.

Các hỏa tiễn thường xuyên bay ngang qua Tigris về phía khu ngoại giao kiên cố của Mỹ ở trung tâm Baghdad. Trong các tuần gần đây, các cuộc tấn công hỏa tiễn gần Đại sứ quán Mỹ diễn ra liên tục và các vụ đánh bom dọc đường nhằm mục tiêu vào liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu.

"Chỉ riêng ngày hôm qua (28/9), ba trẻ em và hai phụ nữ đã tử vong do hai hỏa tiễn của phiến quân phóng vào ngôi nhà của một gia đình", nguồn tin quân sự Iraq cho biết.

Nguồn tin cảnh sát nói rằng, sân bay Baghdad là mục tiêu tấn công.

Hai tình báo Iraq khẳng định, các kế hoạch rút quân của các nhà ngoại giao Mỹ hiện vẫn chưa thực hiện và điều này sẽ phụ thuộc vào việc liệu lực lượng an ninh Iraq có thể làm tốt hơn trong việc ngăn chặn tấn công hay không. Lực lượng tình báo nước này khẳng định đã nhận được lệnh ngăn chặn các cuộc tấn công vào các địa điểm của Mỹ và đã thông báo việc rút quân của Mỹ chỉ áp dụng khi nỗ lực ngăn chặn không thành công.

"Con dao hai lưỡi"

Theo Reuters, lực lượng Iraq lo ngại về tác động của bầu cử Mỹ sẽ liên quan đến quyết định của Tổng thống Trump. Trong khi Tổng thống Trump bày tỏ thái độ cứng rắn đối phó với Iran thì từ lâu, Tổng thống Mỹ cũng đã hứa hẹn rút quân đội ra khỏi cuộc giao tranh ở Trung Đông. Mỹ đã cắt giảm lực lượng quân đội vào đầu tháng này.

Một số quan chức Iraq đã bác bỏ lời đe dọa của Ngoại trưởng Mike Pompeo về việc đưa các nhà ngoại giao Mỹ ra khỏi Iraq trước lo ngại các cuộc tấn công là điều mù quáng và được xem là phản tác dụng nếu kích động phiến quân gây ra cuộc tấn công tại Iraq khi nhìn thấy cơ hội rút lui của Washington.

"Người Mỹ đe dọa đóng cửa Đại sứ quán chỉ là một thủ thuật gây áp lực nhưng lại là con dao hai lưỡi", ông Gati Rikabi – thành viên Ủy ban an ninh Quốc hội Iraq nói.

Ông Gati và các thành viên Ủy ban khác nói rằng động thái của Mỹ được xem là cách để khiến lãnh đạo Iraq ủng hộ Thủ tướng Mustafa al-Kadhimi mà thôi.

"Iran rõ ràng muốn người Mỹ ra khỏi Iraq nhưng không phải bằng bất cứ giá nào. Họ không muốn bất ổn xảy ra ở biên giới phía Tây. Giống với động thái cứng rắn của Mỹ, Iran cũng nhanh chóng đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào mà không hề tuân theo chỉ thị của nhà nước", lực lượng Shi'te vũ trang cho biết.