Không khí Trung thu khắp các nước châu Á: Việt Nam được điểm tên với sự tích chú Cuội

Tết Trung thu rơi vào ngày 15 tháng 8 âm lịch hàng năm và theo lịch dương năm 2022 là ngày 10/9. Lễ hội này diễn ra ở nhiều nền văn hóa khắp Đông Á và có sự đa dạng trong cách đón lễ của người dân các nước. Tờ SCMP đã chia sẻ về không khí đón Trung thu và các câu chuyện truyền thống đặc biệt của một số nước châu Á.

Thái Lan

Tại xứ sở chùa Vàng, lễ hội cầu nguyện Mặt Trăng gắn với một truyền thống đặc biệt. Truyền thuyết kể rằng, vào đêm hội Trăng Rằm, Tám vị tiên bay đến Cung trăng để tặng quả đào và lời chúc mừng sinh nhật đến Quan Âm.

Vì vậy, các gia đình Thái Lan cầu nguyện và tặng nhau những chiếc bánh hình trái đào trong lễ Trung thu. Tại Thái Lan, nhiều truyền thống Trung thu cơ bản cũng vẫn được giữ gìn như thưởng bánh trung thu, đặc biệt là bánh có hương vị sầu riêng rất phổ biến. Một loại thực phẩm thường thấy khác là bưởi pomelo vì hình dạng tròn của nó tượng trưng cho sự đoàn tụ, sum vầy.

Người dân Thái cũng có các hoạt động chung vui khác như lên thuyền ngắm trăng tại Vịnh Siam gần đảo Ko Chang.

Việt Nam

Truyền thuyết về Tết Trung Thu, hay Tết thiếu nhi tại Việt Nam là câu chuyện về chú Cuội, người có một cây đa có phép thuật ban tặng sự sống và chỉ cần được tưới bằng nước sạch.

Một ngày nọ, vợ Cuội đi tiểu vào gốc đa và cây bắt đầu lớn lên. Cuội cố gắng giữ chặt cây nhưng Cây đa vẫn bay lên trời và mang theo Cuội. Cây đáp xuống Mặt Trăng và từ đó Việt Nam có câu chuyện chú Cuội ngồi gốc đa.

Trong đêm Tết Trung thu, các em thiếu nhi cùng nhau giăng đèn lồng để thắp sáng đường cho Cuội về với Trái Đất. Người Việt cũng nói rằng, nếu bạn nhìn kỹ lên Mặt Trăng, bạn có thể thấy bóng của một người trên Mặt Trăng đang ngồi dưới gốc cây.

Đối với người Việt, Tết Trung thu là khoảng thời gian sum vầy bên những người thân yêu sau một mùa làm việc vất vả. Các gia đình đón tết bằng cách bày biện mâm quả, mâm cỗ lên bàn thờ tổ tiên và ăn bánh trung thu.

Các loại bánh trung thu phổ biến nhất là bánh dẻo mềm và bánh nướng đậm đà. Vào đêm rằm, một nam vũ công đeo mặt nạ hình tròn sẽ biểu diễn vui nhộn trên đường phố và mang đến niềm vui cho mọi người bằng những cử chỉ hài hước của mình.

Chiếc mặt nạ này được cho là hiện thân của Ông Địa, vị thần của Trái đất, tượng trưng cho sự thịnh vượng và là người nhắc nhở người dân biết ơn mùa màng tươi tốt của vùng đất này.

Philippines

Tại khu phố người Hoa tại thủ đô Manila, nơi có gần một triệu người gốc Hoa sống, Tết Trung thu sẽ diễn ra trong hai ngày với nhiều biểu ngữ và đèn lồng.

Người dân ở đây thích chơi trò Pua Tiong Chiu, một trò chơi xúc xắc phổ biến được cho là có nguồn gốc từ tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc - nơi phần lớn những người nhập cư Trung Quốc đầu tiên đến Philippines..

Trò chơi bao gồm lăn sáu viên xúc xắc vào một cái bát lớn; người chiến thắng, dựa trên các kết hợp số, sẽ nhận được một phần thưởng là bánh trung thu. Để giành được miếng bánh trung thu lớn nhất, bạn cần lăn được ít nhất bốn viên xúc xắc cùng đạt điểm bốn hoặc 5 viên xúc xắc cùng đạt điểm năm.

Nhật Bản

Tết Trung thu của Nhật Bản - được gọi là Tsukimi, Otsukimi hoặc Jugoya - cũng là lễ hội trăng rằm. Theo truyền thuyết Nhật Bản, có một con thỏ sống trên mặt trăng và làm bánh gạo mochi bằng một cái vồ và cối. Một số người cho rằng câu chuyện này dựa trên một câu chuyện Phật giáo nhưng những người khác nói rằng nó liên quan đến cách chơi chữ vì thuật ngữ mochizuki trong tiếng Nhật có nghĩa là "trăng tròn" nhưng cũng có âm thanh giống như "giã mochi".

Trong ngày lễ này, người Nhật ăn Tsukimi dango hình thỏ, một loại bánh gạo ngọt giống bánh mochi, để cầu sức khỏe tốt và hạnh phúc. Mọi người cũng ăn các thực phẩm tươi của mùa thu, chẳng hạn như khoai lang, hạt dẻ, đậu, khoai môn, edamame và và uống rượu sake.

Trên đường phố, người dân sẽ trang trí bằng cỏ pampas (susuki) để bảo vệ khỏi linh hồn ma quỷ và sử dụng một số đồ trang trí khác như cây khoai môn đã nảy chồi để biểu tượng của một gia đình thịnh vượng.

Trong những năm không nhìn thấy trăng, lễ hội này sẽ được gọi là Mugetsu (không có trăng) hoặc Ugetsu (trăng trong ngày mưa). Tuy nhiên, các hoạt động mừng lễ vẫn diễn ra, chẳng hạn như thưởng trà, đọc thơ và biểu diễn trống.

Hàn Quốc

Tại nước này, Chuseok, hay Hangawi, là Tết Trung thu và cũng là Ngày lễ tạ ơn. Đây là một kỳ nghỉ kéo dài ba ngày, trong đó mọi người cảm ơn trời đất cho vụ thu hoạch thành công trong năm và cầu xin nhiều điều may mắn hơn nữa sẽ đến.

Trong dịp lễ này, người Hàn Quốc sẽ mang quà đến nhà cha mẹ của họ để chúc họ sống lâu và khỏe mạnh.

Vào mỗi buổi sáng của lễ hội, gia đình sẽ tiến hành nghi lễ uống trà để tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Đầu tiên, con trai lớn giúp dọn bàn ăn. Sau đó, mọi người cúi chào nhiều lần theo thứ tự dựa trên giới tính và tuổi tác – nghi lễ được thực hiện để cầu may mắn trong năm tới.

Người Hàn Quốc sẽ ăn songpyeon, một loại bánh gạo với nhân hạt vừng, đậu hoặc hạt dẻ ngọt và được gấp lại thành hình trăng lưỡi liềm. Họ cũng ăn jeon, là bánh kếp nhồi kim chi, bí ngòi, nấm và thịt.

Các điệu múa dân gian truyền thống, các trận đấu vật và thăm viếng các khu mộ cũng được diễn ra trong ba ngày lễ hội.