Là tâm điểm của chạy đua vào 2 viện Quốc hội Mỹ, Tổng thống Trump đem lợi thế "tặng" phe Dân chủ?

Trong khi các đảng viên Cộng hòa đặt cược may mắn vào đương kim Tổng thống, thì đảng Dân chủ tỏ rõ thái độ đối đầu với ông Trump và hướng tới sát cánh cùng ứng viên tổng tống Joe Biden.

Cho tới thời điểm hiện tại, các cử tri đang thể hiện mong muốn được tiếp tục công việc mà họ đã bắt đầu vào năm 2018, đó là để Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện. Và dường như, họ sẽ còn làm điều tương tự với Thượng viện.

"Tổng thống tiếp tục phủ bóng và ảnh hưởng tới các cuộc chạy đua của Thượng và Hạ viện", biên tập viên Nathan Gonzales của tờ Inside Elections nhận xét.

Theo giới chuyên gia, thông thường tổng thống là yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy cơ hội cho đảng của mình. Nhưng tình huống của ông Trump lại đang làm biến đổi bản đồ nghị viện Mỹ. Hạ viện của Đảng Dân chủ được đánh giá là sẽ dễ dàng duy trì vị thế đa số. Thượng viện hiện đang thuộc quyền kiểm soát của Cộng hòa, nhưng rất có thể sẽ nhanh chóng chịu thua trước Dân chủ.

Các cuộc đua vào 2 viện cũng đã đem tới một cái nhìn khái quát về cuộc bầu cử khác thường của nước Mỹ ngay trước thềm bỏ phiếu chính thức. Đại dịch COVID-19, nền kinh tế sụt giảm và kỷ nguyên dân sự mới đã buộc người ta phải đánh giá lại cách chính phủ liên bang tiếp cận các vấn đề truyền thống của đất nước. Trong một môi trường chính trị dễ thay đổi, y tế, việc làm... thậm chí cả những điều thường được gọi là "linh hồn quốc gia" cũng đều ảnh hưởng tới lá phiếu.

Trong khi những người Dân chủ giành lợi thế, phe Cộng hòa cũng đã sẵn sàng đối đầu thách thức. Điều này được phản ánh trong những chỉ trích nặng nề của ông Trump về phong trào biểu tình liên quan tới bạo lực cảnh sát trên toàn quốc và cả cộng đồng người da đen.

Ủy ban Quốc hội Cộng hòa toàn quốc – cơ quan phụ trách tranh cử Hạ viện của Đảng Cộng hòa đã tận dụng chuyến công du tới Kenosha, Wiscosin của Tổng thống Trump để khơi mào một loạt công kích nhằm vào những đảng viên Dân chủ. Phần lớn những người này là các gương mặt mới của Dân chủ đến từ những khu vực mà ông Trump đã giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm 2016. Một đoạn quảng cáo trên ti vi còn cáo buộc một chính trị gia Dân chủ đã chọn "tội phạm thay vì cảnh sát'.

Trong khi đó, chiến dịch của Đảng Dân chủ lại đi theo cách tiếp cận đối lập khi thu hút cử tri bằng chính sách y tế.

Tuần trước, phe Dân chủ tại Hạ viện đã tung ra 10 quảng cáo nhằm vào các chính trị gia Cộng hòa từng bỏ phiếu bãi bỏ và thay thế chương trình "Obamacare" hoặc ủng hộ nhanh chóng tái mở cửa nền kinh tế bất chấp những nguy cơ về mặt y tế của COVID-19. Tương tự, các ứng viên nghị sỹ Đảng Dân chủ cũng hướng về những cử tri quan tâm đến vấn đề tiếp cận hoặc chi phí y tế.

"Chúng ta sẽ chiến thắng và giành lại Thượng viện", ông Biden tuyên bố trước các nhà tại trợ có mặt tại buổi gây quỹ mới nhất.

Cựu phó Tổng thống được cho là đang nhắm tới các ghế Thượng viện mà phe Dân chủ có thể lấy lại được từ Đảng Cộng hòa thông qua loạt chiến dịch vận động tại North Carolina, Georgia, Texas và một số bang khác.

Hai tháng trước ngày bỏ phiếu, cuộc đua vẫn đang rất quyết liệt. Các chuyên gia nhận định, bất kỳ động thái thúc đẩy nào từ phía Tổng thống Trump cũng có khả năng đem lại cơ hội cho phe Cộng hòa. Và bất kỳ sai lầm nào của ứng viên Biden đều có thể trở thành tổn hại cho phe Dân chủ.

Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng COVID-19 cũng đã thay đổi các chiến dịch tranh cử. Trong khi nhiều thành viên Cộng hòa chọn "noi gương" ông Trump và tổ chức sự kiện cũng như gặp mặt cử tri trực tiếp, các thành viên Dân chủ phần lớn đều làm như ông Biden là tránh các rủi ro ảnh hưởng tới sức khỏe và chỉ tổ chức các sự kiện tranh cử trực tuyến.

Phe Cộng hòa đang sở hữu một tỷ lệ đa số tại Thượng viện khá "mong manh" là 53-47. Điều đó có nghĩa, họ được phép mất khoảng 2 hoặc 3 ghế, còn Đảng Dân chủ cần chiếm được 3 hoặc 4 ghế nữa mới nắm được quyền kiểm soát Thượng viện. Nếu cả hai đảng đều giành được 50 ghế, phó tổng thống sẽ trở thành người đóng vai trò quyết định xem ai giành "chiến thắng".

Tại Hạ viện, tình huống mà Đảng Cộng hòa đang phải đối mặt thậm chí còn khó khăn hơn. Họ cần tới 19 ghế để đảo ngược quyền kiểm soát của Chủ tịch Nancy Pelosi và Đảng Dân chủ. Đây là một thách thức "khó nhằn" ngay cả trong một cuộc bầu cử thông thường chứ chưa kể tới tình hình hiện tại khi mà ông Trump đang hụt hơi hơn so với ứng viên Biden tại một số khu vực quan trọng.

Rất nhiều vấn đề, vốn được cho là sẽ định hình cơ hội chiến thắng của các ứng viên nghị sỹ, đều đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng COVID-19. Ngoài ra, thái độ của Tổng thống Trump sẵn sàng đề cao vai trò quyền hành pháp – đã khiến Quốc hội không chỉ đơn giản là cơ quan lập pháp mà còn đảm nhiệm cả việc giám sát.

Theo ông Gonzales, sau thất bại của Đảng Cộng hòa vào năm 2018, từng có kỳ vọng rằng ông Trump sẽ thu hút lại được các cử tri Cộng hòa vào năm 2020. "Tuy nhiên, Tổng thống Trump tiếp tục thúc đẩy năng lượng và số người đi bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ", biên tập viên Inside Elections của nói.