(Tổ Quốc) - Gần như chắc chắn rằng từ năm 2023 đến 2027 sẽ là khoảng thời gian 5 năm nóng nhất từng được ghi nhận, hãng tin AFP dẫn cảnh báo của Liên Hợp Quốc (LHQ) hôm thứ Tư (ngày 17/5).
Cụ thể, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên Hợp Quốc cho biết, nhiệt độ toàn cầu có thể vượt quá giới hạn được đặt ra trong hiệp định khí hậu Paris và khả năng rất cao là 1 năm nào đó trong giai đoạn 5 năm tới, mức nhiệt có thể tăng quá giới hạn này.
Thỏa thuận khí hậu Paris 2015 từng ghi nhận các quốc gia nhất trí hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ C so với mức trung bình được đo từ năm 1850 đến năm 1900, và trong kịch bản tốt đẹp hơn thì có thể hạn chế đà tăng nhiệt độ dưới 1,5 độ C nếu có thể.
Cho tới nay, 8 năm nóng nhất từng được ghi nhận kéo dài từ năm 2015 đến năm 2022. Nhiệt độ trung bình toàn cầu vào năm 2022 đã cao hơn 1,15 độ C so với mức trung bình của những năm 1850 đến 1900.
Cảnh báo nghiêm trọng về khí hậu
Tuy nhiên, nhiệt độ được dự báo sẽ tăng hơn nữa khi biến đổi khí hậu ngày càng có tác động nghiêm trọng.
WMO cho biết: "Có 98% khả năng là ít nhất một năm trong giai đoạn 5 năm tới, thậm chí cả giai đoạn 5 năm này sẽ là thời điểm nóng nhất từng được ghi nhận".
WMO cho biết có 66% khả năng nhiệt độ bề mặt toàn cầu sẽ vượt quá 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp trong ít nhất một trong các năm từ 2023 đến 2027. Trong giai đoạn này, mức nhiệt gia tăng được dự báo từ 1,1 độ C đến 1,8 độ C.
Nhiệt độ liên tục tăng cao qua các năm ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống và sinh hoạt trên toàn cầu. Ảnh: Straits Times.
Mặc dù chỉ số này không có nghĩa là thế giới sẽ không thể làm gì để cứu vãn thỏa thuận Paris, nhưng "WMO đang gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng con người sẽ vi phạm mức giới hạn 1,5 độ C với tần suất ngày càng tăng", Giám đốc WMO Petteri Taalas cho biết.
Dịch vụ thời tiết quốc gia của Anh, Met Office, một trong những trung tâm hàng đầu của WMO về dự báo khí hậu trong các giai đoạn 10 năm, cũng đưa ra những đánh giá riêng của mình.
Theo Met Office, khả năng 1 năm trong giai đoạn 2023-2027 vượt quá ngưỡng 1,5 độ C là 66% và khả năng toàn bộ 5 năm này nhiệt độ đều vượt ngưỡng là 32% - đây được cho là một điều đáng lo.
Leon Hermanson, nhà khoa học chuyên gia của Met Office cho biết: "Nhiệt độ trung bình toàn cầu được dự đoán sẽ tiếp tục tăng và khiến chúng ta ngày càng rời xa kiểu khí hậu mà chúng ta quen thuộc".
WMO cho biết nhiệt độ vào năm 2023 có thể cao hơn mức trung bình từ năm 1991 đến 2020 ở hầu hết các khu vực ngoại trừ Alaska, Nam Phi, Nam Á và một số khu vực của Australia. Một số khu vực của Nam Thái Bình Dương có khả năng mát hơn mức trung bình.
Hệ lụy lớn từ nhiệt độ tăng
Giám đốc WMO Petteri Taalas cũng thông tin thêm: "Hiện tượng El Nino khiến nhiệt độ tăng lên dự kiến sẽ phát triển mạnh hơn trong những tháng tới và điều này sẽ kết hợp với biến đổi khí hậu do con người gây ra để đẩy nhiệt độ toàn cầu lên một mức chưa từng có".
"Sự kết hợp của chúng sẽ có những tác động sâu rộng đối với sức khỏe, an ninh lương thực, quản lý nước và môi trường. Chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng", chuyên gia này nhấn mạnh.
El Nino là hiện tượng nóng lên quy mô lớn, gây tăng nhiệt độ bề mặt ở trung tâm và phía đông xích đạo Thái Bình Dương. Hiện tượng thời tiết này thường xảy ra cứ sau hai đến bảy năm.
Thời tiết thường dao động giữa El Nino và La Nina đối lập của nó (hiện tượng nhiệt độ trên bề mặt đại dương giảm đi đôi với gió và mưa, cùng nhiều điều kiện thời tiết trung lập ở giữa.
WMO cho biết hồi đầu tháng 5 rằng khả năng El Nino phát triển mạnh hơn là 60% vào cuối tháng 7 và 80% vào cuối tháng 9 này.
Thông thường, El Nino làm tăng nhiệt độ toàn cầu vào năm sau khi nó phát triển mạnh. Trong chu kỳ này sẽ là năm 2024.
Dù trong 3 năm qua, La Nina đã có 1 số tác động làm mát nhưng vẫn không thể kiềm chế được đà tăng nhiệt độ chung. 8 năm nóng nhất được ghi nhận đều diễn ra từ năm 2015 trở đi, và năm 2016 là năm nóng kỷ lục.
Sức nóng bị khí nhà kính giữ lại trong bầu khí quyển và không thể thoát ra được. Trong khi đó, lượng khí nhà kính hiện cũng đang ở mức cao kỷ lục. Ba loại khí nhà kính chính là carbon dioxide, metan và nitơ oxit. Sự gia tăng của khí nhà kính khiến nhiệt độ gần bề mặt Trái Đất đã tăng lên kể từ những năm 1960.
