Liên hợp quốc kêu gọi quốc tế giúp Haiti chấm dứt khủng hoảng nghiêm trọng

Trong thư gửi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã đề xuất hành động nhanh chóng, trợ giúp Haiti vượt qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Cụ thể, ông đề xuất Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhanh chóng triển khai lực lượng phản ứng đến quốc gia vùng Caribe để đối phó tình trạng khủng hoảng an ninh sâu sắc ở nước này.

Lá thư chưa được công bố chính thức nhưng theo hãng AP, lực lượng ứng phó sẽ nhanh được triển khai hỗ trợ Cảnh sát quốc gia Haiti giải quyết tình trạng khủng hoảng hiện tại. Lực lượng này sẽ chịu trách nhiệm "loại bỏ mối đe dọa do các băng nhóm vũ trang gây ra" đồng thời khôi phục cơ sở hạ tầng cũng như các dịch vụ quan trọng, đảm bảo "cung cấp miễn phí nước, nhiên liệu, thực phẩm cũng như nguồn cung cấp y tế từ các cảng chính và sân bay đến cộng đồng và các cơ sở chăm sóc sức khỏe".

Lá thư cũng đề cập rằng Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres có thể chủ động triển khai "lực lượng bổ sung của Liên hợp quốc" để hỗ trợ lệnh ngừng bắn hoặc các thỏa thuận nhân đạo. Bên cạnh đó, lá thư cũng nhấn mạnh đến sự tham gia mạnh mẽ của Liên hợp quốc trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình nếu cộng đồng quốc tế không có hành động quyết định khẩn cấp nào theo các lựa chọn đã vạch ra và quy định pháp luật quốc gia trong bối cảnh tình hình an ninh đang xấu đi nghiêm trọng.

Theo ông Antonio Guterres, lực lượng ứng phó nhanh sẽ giải tán sau khi cảnh sát Haiti giành lại quyền kiểm soát cơ sở hạ tầng và có thể đưa ra hai lựa chọn: hoặc các quốc gia thành viên thành lập lực lượng đặc nhiệm cảnh sát quốc tế để giúp đỡ và tư vấn cho lực lượng an ninh địa phương hoặc thành lập lực lượng đặc biệt để tập trung giải quyết tình trạng băng đảng "bao gồm thông qua các hoạt động tấn công chung, cô lập và ngăn chặn trên khắp nước".

Tăng cường hỗ trợ giải quyết khủng hoảng

Bên cạnh đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có thể quyết định tăng cường lực lượng cảnh sát trực thuộc Văn phòng Phối hợp Liên hợp quốc tại Haiti (BINUH) và kêu gọi các quốc gia thành viên cung cấp thêm trang thiết bị và tham gia đào tạo cho cảnh sát địa phương, vốn đang thiếu nhân lực và nguồn lực.

Khoảng 1/3 trong số 13.000 lực lượng cảnh sát này đang hoạt động tại Haiti. Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết đây là một trong những vấn đề cấp bách, lưu ý rằng Haiti hiện đang phải đối mặt với tình trạng bùng phát dịch tả nghiêm trọng trong khi an ninh xuống cấp trầm trọng, khiến đất nước rơi vào trạng thái "tê liệt".

Ngày 7/10, Chính phủ Haiti đã công bố văn bản chính thức do Thủ tướng Ariel Henry và 18 quan chức cấp cao ký, trong đó đề nghị các đối tác quốc tế "triển khai ngay lập tức lực lượng vũ trang chuyên biệt với số lượng đủ lớn" để ngăn chặn hành động tội phạm của các băng nhóm có vũ trang trên khắp cả nước.

Đề xuất này đưa ra sau gần một tháng các băng nhóm thậm chí tụ tập ở khu vực cung cấp nhiên liệu của thủ đô Port-au-Prince, ngăn chặn quá trình phân phối khoảng 10 triệu gallon dầu diesel và xăng cùng với hơn 800.000 gallon dầu hỏa tại chỗ. Bên cạnh đó, hàng chục nghìn người biểu tình đã phong tỏa các đường phố của thủ đô Port-au-Prince và những thành phố lớn khác trong các tuần gần đây, ngăn cản giao thông đi lại, trong đó có xe tải chở nước và xe cứu thương.

Trước diễn biến hiện tại, các trạm xăng và trường học đóng cửa trong khi các ngân hàng và cửa hàng tạp hóa hoạt động theo lịch trình hạn chế. Trạng thái"tê liệt" ngày càng nghiêm trọng đã khiến nguồn cung cấp nhiên liệu, nước và các hàng hóa cơ bản khác trở nên cạn kiệt. Trong khi đó, bởi dịch tả bùng phát, một số người dân đã tử vong và nhiều người khác bị nhiễm bệnh. Các quan chức y tế cảnh báo tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn khi Haiti rơi vào khan hiếm nước uống và điều kiện sống chật chội. Theo thống kê, đã có hơn 150 trường hợp mắc bệnh tả và Liên hợp quốc cũng cảnh báo đợt bùng phát đang lây lan mạnh ra ngoài thủ đô Port-auu-Prince.

Trong khi đó, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc UNICEF cảnh báo khoảng 3/4 bệnh viện lớn khắp Haiti không thể đảm bảo dịch vụ quan trọng do khủng hoảng nhiên liệu, mất an ninh và cướp bóc. Đại sứ quán Mỹ đã cấp phép tạm thời cho nhân viên và công dân Mỹ rời khỏi Haiti ngay lập tức.

Thời gian tới, theo AP, Liên hợp quốc sẽ cử một nhóm sang Haiti để đánh giá và xem xét tình hình. Sau đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ quyết định số tiền hỗ trợ cũng như những quốc gia sẽ tham gia hoạt động tình nguyện giúp đỡ Haiti. Ông Antonio Guterres lưu ý rằng sứ mệnh quân sự có thể tiêu tốn từ 600 đến 800 triệu USD cùng với sự tham gia của khoảng 7000 người trong lực lượng quân sự, cảnh sát và dân sự trong thời gian tới.

"Cuộc khủng hoảng khó có thể giải quyết bằng những biện pháp ngắn hạn. Vì vậy, cần phải có sự tham gia của quốc tế", ông Antonio Guterres nói./.