(Tổ Quốc) - Việc nhiều nước giàu đang tìm cách đảm bảo nguồn cung khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ và Trung Đông để chuẩn bị cho mùa đông có thể khiến các nước châu Á đang phát triển gia tăng phụ thuộc vào các sản phẩm năng lượng rẻ hơn như than đá và dầu, trang SCMP dẫn nhận định của nhiều chuyên gia.
Theo các nhà phân tích, người tiêu dùng ở các quốc gia đang phát triển ở châu Á nên chuẩn bị cho tình trạng thiếu khí đốt tự nhiên thêm 4 năm nữa vì các nền kinh tế giàu có hơn như Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu đã tạo ra sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong thị trường khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu.
"Cuộc chiến" đấu thầu LNG đầy căng thẳng
Theo cơ quan định giá S&P Global Platts, mức giá thị trường mà Nhật Bản và Hàn Quốc đặt ra cho LNG đã tăng lên mức cao nhất vào hôm thứ Tư tuần này kể từ khi căng thẳng Nga – Ukraine bùng lên vào cuối tháng Hai.
Hai nhà nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới là Korea Gas thuộc sở hữu nhà nước và Jera có trụ sở tại Tokyo, tuần trước đều đưa ra mức giá thầu cao cho một số lượng lớn LNG giao ngay để dự trữ cho mùa đông và nhằm đảm bảo an ninh năng lượng đến năm 2024.
Nhật Bản và Hàn Quốc đã thể hiện sự sẵn sàng trả phí cao hơn để đảm bảo nguồn cung LNG từ Mỹ và Trung Đông, và sau đó là đến Liên minh châu Âu.
Cuộc khủng hoảng năng lượng sẽ khiến các nước đang phát triển tại châu Á gặp khó khăn khi tiếp cận LNG. Ảnh: Reuters.
EU cũng đang nỗ lực tìm kiếm nguồn cung cấp khí đốt thay thế cho Nga nhưng gần đây đã thừa nhận về khả năng thiếu hụt năng lượng là không thể tránh khỏi trong mùa đông này.
Sam Reynolds, nhà phân tích năng lượng tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng (IEEFA) có trụ sở tại Mỹ cho biết: Trong cuộc chiến đấu thầu giữa châu Âu và Đông Bắc Á đối với LNG, "người chiến thắng sẽ là người mua có thể trả giá cao nhất".
Ông Reynolds nói: "Những nước thua cuộc sẽ là những quốc gia vừa phụ thuộc vào LNG nhập khẩu, vừa thiếu sức mạnh tài chính để mua nhiên liệu có giá cao hơn bằng USD".
Trước năm 2022, các dự báo chính thống từng dự kiến rằng hơn một nửa tăng trưởng nhu cầu LNG toàn cầu đến năm 2025 sẽ đến từ các nền kinh tế đang phát triển ở Nam và Đông Nam Á, theo báo cáo của IEEFA ngày 15/8. Những dự đoán đó đã không thành sự thực khi EU mạnh mẽ tìm cách loại bỏ khí đốt của Nga vì bất đồng chính trị liên quan tới căng thẳng Ukraine.
Các nước nghèo châu Á chịu hệ lụy
IEEFA cũng cho biết: "Giá liên tục tăng cao và sự cạnh tranh về nguồn cung hạn chế đã cắt giảm doanh số bán LNG ở châu Á".
Nhập khẩu LNG của châu Á giảm hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay.
Theo dữ liệu gần đây của Bloomberg New Energy Finance, nhập khẩu LNG của Ấn Độ đã giảm 10% trong bảy tháng đầu năm 2022 trong khi lượng mua hàng của Pakistan giảm 6% và Bangladesh giảm 4%.
Ông Reynolds cho biết Bangladesh, Pakistan và Ấn Độ đã cắt giảm mua LNG do giá cao. Bangladesh đã hoàn toàn rút khỏi thị trường mua giao ngay, trong khi nhà nhập khẩu hàng đầu của Ấn Độ là Petronet LNG vào tuần trước đã từ bỏ tham gia đấu thầu hợp đồng mua LNG 10 năm.
Ông Reynolds cho biết: "Thiếu nhiên liệu đã dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng và điện trầm trọng ở cả ba thị trường này. Thêm vào đó, hoạt động kinh tế tại các lĩnh vực chính bị đình trệ".
Cả Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh đều được dự báo sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt đáng kể cho đến năm 2026, khi một số dự án LNG mới lớn ở Qatar và Mỹ dự kiến bắt đầu sản xuất.
Trung Quốc đã cắt giảm lượng mua LNG giao ngay 20% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng các nhà phân tích cho biết nước này đang có vị thế tốt do đã có nhiều đơn hàng nhập khẩu LNG dài hạn đặt từ những năm đầu của đại dịch Covid-19 – thời điểm giá khí đốt ở mức thấp lịch sử.
Toby Copson, trưởng bộ phận kinh doanh và tư vấn toàn cầu tại Trident LNG, một công ty vận chuyển và giao dịch khí đốt cho biết: "Không phải tất cả các quốc gia đều có khả năng nhập khẩu LNG" vì phải tốn hàng trăm triệu USD để xây dựng cơ sở hạ tầng và tiếp nhận đơn hàng".
Nhà phân tích Reynolds của IEEFA cho biết: "Cuối cùng, các hộ gia đình và doanh nghiệp ở các nước đang phát triển sẽ buộc phải gánh chịu chi phí của cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu".
Cũng theo nhiều nhà phân tích, các nước châu Á đang phát triển sẽ phải gia tăng sự phụ thuộc vào các sản phẩm năng lượng rẻ hơn, không thân thiện với môi trường, có nguồn gốc trong nước hoặc nhập khẩu dễ dàng hơn như than đá và dầu
Điều này sẽ tác động đến "tốc độ chuyển đổi" của họ sang các nguồn năng lượng tái tạo như các dự án hydro xanh hiện đang được phát triển để thay thế cho khí đốt từ năm 2030 trở đi, ông Copson nói.
Ông Copson nói thêm: "Các quốc gia nghèo hơn thực sự không có lựa chọn nào đối với các loại nhiên liệu xanh hơn và đôi khi, chi phí cơ sở hạ tầng cũng là một rào cản để tiếp cận các nguồn năng lượng xanh".
