Lý do "tranh chép" của Trung Quốc có giá kỷ lục hơn 47 triệu USD và tung tích bản gốc

Bức tranh phong cảnh của họa sĩ Trương Đại Thiên mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống được bán đấu giá ngày 30/4. Ảnh: QQ

Mức giá kỷ lục cho một bức "tranh chép"

Trong phiên đấu giá tranh và thư pháp Trung Quốc mùa xuân của nhà đấu giá Sotheby's Hồng Kông vào ngày 30/4, bức tranh phong cảnh của họa sĩ Trương Đại Thiên mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống đã đạt được mức đấu giá cao nhất.

Sau 18 phút đấu giá gay gắt, hơn 50 người đã trả giá và bức tranh này đã được một nhà sưu tập tư nhân châu Á mua lại với giá 370.495.000 đô la Hồng Kông (47,2 triệu USD). Nó đã phá vỡ kỷ lục đấu giá của những tác phẩm của họa sĩ Trương Đại Thiên, trở thành tác phẩm tranh và thư pháp Trung Quốc đắt nhất từng được bán tại nhà đấu giá Sotheby’s, và là tác phẩm nghệ thuật đắt thứ hai từng được bán tại Sotheby’s Hồng Kông.

Sau phiên đấu giá, những người tham gia đấu giá và thậm chí toàn bộ giới nghệ thuật Trung Quốc đều rất hào hứng kết quả của phiên đấu giá. Thậm chí, Phó Chủ tịch Liên đoàn Văn học và Nghệ thuật Trung Quốc Trần Chấn Liêm còn nói rằng: "Phiên đấu giá này là một "sự kiện" khiến mọi người cảm thấy rất thú vị và hào hứng".

Trương Đại Thiên (1899-1983), tên thật là Trương Chính Tắc, là con thứ tám trong một gia đình có 12 người con ở Tứ Xuyên. Ngay từ bé, ông được tiếp xúc với nghệ thuật từ người mẹ - họa sĩ Tằng Hữu Trinh. Tranh của ông kết hợp phong cách phương Đông và phương Tây, mang đậm dấu ấn riêng, từng được trưng bày tại nhiều bảo tàng trên thế giới. Ngoài hội họa, ông còn có tài sáng tác thơ ca. Ông là một trong những nghệ sĩ Trung Quốc nổi tiếng nhất thế kỷ 20.

Bức tranh phong cảnh của Trương Đại Thiên mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống được bán với giá hơn 370 triệu đô la Hồng Kông, khiến rất nhiều người sửng sốt.

Tuy nhiên, vào đầu tháng 12/2017, trong phiên đấu giá mùa thu của nhà đấu giá China Guardian (Bắc Kinh), bức tranh "Cảnh đêm trên kè sông" được Trương Đại Thiên sáng tác vào năm 1946 đã được bán với giá rất cao 132,25 triệu NDT (19,8 triệu USD), trở thành bức tranh phong cảnh đắt giá nhất của Trương Đại Thiên lúc bấy giờ.

Theo một số nhà sưu tập và học giả trong ngành nghệ thuật Trung Quốc, điều này cho thấy dấu hiệu về việc tăng giá trị các bức tranh phong cảnh của Trương Đại Thiên trên thị trường.

Bức tranh phong cảnh của họa sĩ Trương Đại Thiên mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống.

"Tranh chép" nhưng rất khác bản gốc

Bức tranh phong cảnh mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống được Trương Đại Thiên sáng tác vào khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 2 năm 1948, và được coi là đỉnh cao của "trận huyết chiến chống lại người xưa" của Trương Đại Thiên.

Tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống.

Mặc dù mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đời Bắc Tống, nhưng Trương Đại Thiên có cách thể hiện hoàn toàn khác biệt so với Vương Hy Mạnh: bố cục của bức tranh được thay đổi từ tranh ngang sang tranh dọc, biến bối cảnh rộng trong tranh của Vương Hy Mạnh thành bối cảnh hai bên bờ sông có chiều sâu. Trương Đại Thiên cũng sử dụng những nét bút mảnh màu vàng để tạo cảm giác lấp lánh cho bức tranh, điều hiếm thấy trên những tác phẩm của ông.

Đặc biệt hơn, theo trang The Paper (Trung Quốc), rất nhiều bức tranh phong cảnh màu xanh Trương Đại Thiên được vẽ đi vẽ lại nhiều lần, nhưng tác phẩm mô phỏng "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh là bức duy nhất.

Từ ngày 8 đến 11/5/1948, nhân dịp sinh nhật lần thứ 50, Trương Đại Thiên đã tổ chức triển lãm cá nhân tại Vườn Tranh Trung Quốc ở Thượng Hải. Hàng chục bức tranh được trưng bày tại triển lãm đều là những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Số lượng khách tham quan và đặt mua tranh rất đông, thể hiện sức hấp dẫn của sự kiện. Trong số đó, hiện vật số 42 là bức tranh mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh, được liệt vào hàng "không bán", điều này cho thấy Trương Đại Thiên rất coi trọng tác phẩm này.

Danh sách các hiện vật trưng bày tại triển lãm cá nhân của Trương Đại Thiên vào năm 1948.

Sau đó, tác phẩm này được một danh nhân Thượng Hải tên là Tôn Chí Phi sưu tầm, coi như báu vật, chỉ giữ trong nhà. Từ năm 1944 đến năm 1955, Tôn Chí Phi đã dày công sưu tập hơn 100 bức tranh và thư pháp của các trường phái hội họa đời Minh và đời Thanh.

Năm 1983, Trương Đại Thiên qua đời. Bảo tàng Thượng Hải và Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Trung Quốc đã liên tiếp tổ chức triển lãm các tác phẩm của Trương Đại Thiên. Bức tranh phong cảnh của Trương Đại Thiên mô phỏng tác phẩm "Non sông ngàn dặm" của Vương Hy Mạnh đã được nhà triển lãm mượn để trưng bày. Từ đó cho đến phiên đấu giá lần này, bức tranh đã không xuất hiện trước công chúng trong gần 40 năm.