Mỹ cảnh giác thế trận Nga – Trung dồn dập tại sân sau

Tham mưu trưởng không quân Mỹ - Tướng David L. Goldfein, trở lại từ một chuyến đi đến Colombia, cuối tuần qua cho biết, chính quyền Trump đang nỗ lực tăng cường liên minh trên khắp châu Mỹ Latinh như một phần chiến lược chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc và Nga tại sân sau của nước này.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Foreign Policy, ông Goldfein cho biết Colombia và các nước Mỹ Latinh khác có nguy cơ sẽ không còn thân thiết nhiều với Mỹ và liên minh khu vực này nếu họ ngừng mua phần cứng quân sự từ Hoa Kỳ và quay sang các thị trường khác thay thế.

"Trong khi có thể có các thiết bị giá rẻ khác sẵn có trên thị trường, tại một số thời điểm, sẽ thực sự khó khăn để kết nối và phối hợp chúng trong hệ thống," ông Goldfein nói qua điện thoại ngày 17/11 trong khi bay từ Colombia về Mỹ.

Nga, Trung tại Mỹ La tinh

Ông Goldfein nói: "Khi nói đến Trung Quốc và Nga, chúng tôi đang tìm kiếm sự hợp tác nơi chúng tôi có thể và đối kháng mạnh mẽ nơi mà chúng tôi phải làm". "Chúng tôi theo dõi sát sao các hoạt động của họ trên toàn cầu, nhưng chắc chắn là chúng tôi sẽ theo dõi các hoạt động của họ [ở châu Mỹ Latinh]."

Theo cách tiếp cận này, các chuyên gia cho rằng, đây là một sự công nhận của Hoa Kỳ rằng Trung Quốc và Nga đang âm thầm gia tăng ảnh hưởng kinh tế và quân sự ở Mỹ Latinh. Trung Quốc là một bậc thầy trong việc thúc đẩy thương mại và đầu tư kinh tế trực tiếp để chuyển thành lợi ích địa chính trị, họ nói. Với mong muốn khai thác trữ lượng dầu mỏ khổng lồ của châu Mỹ Latinh, cũng như thúc đẩy làn sóng xa rời ảnh hưởng của Mỹ, Trung Quốc đã đầu tư một số tiền lớn trong khu vực.

Tướng David Goldfein trong chuyến thăm Colombia. (Nguồn: Không quân Mỹ)

Trung Quốc đã vượt Mỹ trở thành điểm đến chính cho xuất khẩu ở 7 quốc gia trong khu vực. 5 trong 7 quốc gia này - Brazil, Chile, Cuba, Peru và Uruguay - Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất. Bắc Kinh cũng đã làm việc với Argentina về xúc tiến một trạm không gian ở Patagonia.

Moises Rendon, một nhà phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS, cho biết: "Người Colombia lo ngại rằng Hoa Kỳ để khu vực này phía sau, và điều đó tạo nên ra một khoảng trống và chỗ đó sẽ được lấp đầy". Ông lưu ý về tình trạng khó xử của Colombia: "không thể nói không với Trung Quốc, bởi vì họ đang cung cấp cơ hội và đầu tư, [trong khi] Mỹ không cung cấp những cơ hội như vậy".

Nga, trong khi đó, được coi là một cầu thủ ít quyền lực hơn trong khu vực nhưng đã bán được hàng tỷ đô la vũ khí cho các nước trên khắp châu Mỹ Latinh. Không giống như Trung Quốc, muốn sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Mỹ Latinh để tăng trưởng kinh tế, lợi ích của Nga trong khu vực này chủ yếu là chiến lược, ông Rendon nói.

Cả hai quốc gia đang sử dụng những quan hệ thương mại này để hướng tới mục tiêu cuối cùng là làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực.

Theo Ana Quintana, một nhà phân tích của Heritage Foundation, sự leo thang của ảnh hưởng Trung Quốc ở châu Mỹ Latinh được phản ánh ở số lượng các quốc gia trong khu vực hiện nay công nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc. Nhóm này hiện bao gồm El Salvador, Costa Rica, Panama và Cộng hòa Dominica.

Mục tiêu không chỉ là "gắn bó với người Mỹ Latinh," mà còn "khuếch đại quyền lực của họ (Mỹ và Nga-pv)", Quintana nói, lưu ý về sự giàu có trong trữ lượng dầu khí của khu vực. Cả Trung Quốc và Nga "muốn ở một vị thế để trở thành một nhà môi giới quyền lực ở Mỹ Latinh."

Mỹ tăng cường vòng tròn liên minh

Cách tiếp cận của chính quyền Hoa Kỳ để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc và Nga ở Mỹ Latinh bắt nguồn từ việc xây dựng các liên minh mới và tăng cường các liên minh đã tồn tại. Việc duy trì mối quan hệ quân sự mạnh mẽ là chìa khóa, Goldfein nói.

"Có những lúc mối quan hệ ngoại giao của chúng tôi có thể thay đổi dựa theo tình hình chính trị, nhưng chúng tôi có thể duy trì mối quan hệ và đối thoại quân sự với quân đội", Goldfein nói. Ông nhấn mạnh mối quan hệ thân thiết của mình với người đứng đầu Không quân Colombia, Tướng Carlos Eduardo Bueno, và ca ngợi đất nước này vì đang dẫn dắt khu vực thúc đẩy dân chủ.

Đảm bảo các lực lượng Mỹ và Colombia có thể hoạt động liên tục với nhau không chỉ liên quan đến các bài tập chung mà còn sử dụng các thiết bị tương thích. Ví dụ, Không quân Colombia là lực lượng dẫn đầu thế giới trong việc sử dụng máy bay chiến đấu chống lại những kẻ buôn ma túy và Mỹ hi vọng kiểu tác chiến này có thể đối phó được với các lực lượng nổi dậy ở Trung Đông. Hoa Kỳ trong những năm gần đây đã cung cấp A-29 Super Tucanos, cùng loại với các máy bay của Không quân Colombia đang hoạt động, cho Không quân Afghanistan non trẻ, và bây giờ đang tìm mua nền tảng đó cho các phi công của mình.

Trong chuyến thăm, Goldfein cho biết, ông và các nhà lãnh đạo Colombia đã thảo luận về các cơ hội hợp tác "bảo vệ chủ quyền không phận của họ", bao gồm cả khả năng bán máy bay quân sự của Mỹ cho Colombia, như máy bay chiến đấu F-16.

Goldfein cho biết việc tăng cường các liên minh của Mỹ ở châu Mỹ Latinh cũng là một phần của "phương pháp phòng thủ theo lớp" để bảo vệ biên giới của Mỹ. Một mối quan tâm hiện tại là cuộc khủng hoảng của những người di cư Venezuela, những người đang đổ vào Colombia với số lượng hơn 4.000 người một ngày. Theo yêu cầu của chính phủ Colombia, ông Mattis vào mùa thu này đã gửi tàu bệnh viện USNS Comfort của Hải quân Hoa Kỳ đến Colombia để cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho người di cư.