Mỹ đổ bộ eo biển Đài Loan: Kịch bản Trung Quốc lập lằn ranh đỏ?

Sự phản đối của Trung Quốc trong tháng này về sự gia tăng mối quan hệ giữa Đài Loan và Hoa Kỳ có thể khiến các quan chức tại Bắc Kinh tìm kiếm các hành động phản ứng mạnh hơn, nhiều nhà phân tích cho biết.

Người đứng đầu Văn phòng quan hệ với Đài Loan của chính phủ Trung Quốc ngày 8/7 cho biết, Trung Quốc "không thể chấp nhận" việc quan hệ Đài Loan-Hoa Kỳ gia tăng.

Lời bình luận này là một câu trả lời cho chuyến đi thứ bảy tuần trước của hai tàu chiến Mỹ qua vùng eo biển đại dương nối giữa Đài Loan và Trung Quốc.

Trung Quốc phản đối sự ủng hộ của Mỹ (đối với Đài Loan) vì họ cho rằng Đài Loan là một vùng lãnh thổ của nước này. Trong khi đó, mối quan hệ quân sự mạnh mẽ của Mỹ với Đài Loan cũng khiến Trung Quốc thêm e ngại.

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức năm ngoái và bà Thái Anh Văn lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016, quan hệ giữa hai bên đã trở nên gần gũi hơn.

"Sau khi các chính phủ mới của Mỹ và Đài Loan hình thành, sau khi ông Trump và bà Thái nhậm chức, tình hình chắc chắn là một điều mà người Trung Quốc không muốn thấy", Gratiana Jung, một nhà nghiên cứu chính trị cấp cao của Yuanta-Polaris tại Đài Bắc nói.

Kiểm nghiệm sự kiên nhẫn

Hôm thứ Bảy tuần trước, Hoa Kỳ đã gửi hai tàu chiến, USS Mustin và USS Benfold đi qua eo biển Đài Loan, cơ quan Quốc phòng Đài Bắc cho biết.

Dù trước đó, Hải quân Mỹ cũng đã từng đưa tàu đến khu vực này, nhưng lần này Đài Loan đã tuyên bố về hành động của Mỹ một cách công khai và nói rằng điều này cho thấy cam kết “hoàn thiện trách nhiệm của họ với tư cách là một người chơi trong khu vực”.

Quan hệ Mỹ - Đài Loan kể từ khi ông Donald Trump và bà Thái Anh Văn đứng đầu chính quyền mới hai bên.

Hoa Kỳ có thể đã thông qua hành trình trên để cảnh báo Trung Quốc về sức mạnh của quan hệ Mỹ - Đài Loan, ông Andrew Yang – một chuyên gia thuộc tổ chức tham vấn Hội đồng chính sách Trung Quốc cho hay.

Washington coi Đài Loan là một phần trong liên minh “chuỗi ngọc trai” hỗ trợ cho các mục tiêu của Hoa Kỳ tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, theo Joanna Lei – một trong những người đứng đầu cơ quan tham vấn Chunghua thế kỷ 21 tại Đài Loan. Một trong những mục tiêu đó là hạn chế sự hiện diện của Trung Quốc, chuyên gia này cho hay. Các đồng minh khác của Mỹ bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Philippines.

Các phương tiện truyền thông từ Washington cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã yêu cầu Thủy quân lục chiến giúp bảo vệ một cơ quan đại diện ngoại giao mới của Mỹ ở Đài Bắc.

Một loạt các quyết định của ông Trump và các hành động của Quốc hội Mỹ đã thu hút sự chú ý của Trung Quốc.

Một đạo luật đã được ông Trump kí vào tháng 3 khuyến khích nhiều chuyến thăm cấp cao hơn giữa Hoa Kỳ và Đài Loan bất chấp sự phản đối từ Bắc Kinh, và Washington cũng công khai phản đối yêu cầu của Trung Quốc về việc 44 hãng hàng không quốc tế phải bỏ giới thiệu trực tuyến Đài Loan là một “quốc gia”.

Năm ngoái, chính phủ Mỹ cũng đã công bố một gói vũ khí tiên tiến trị giá 1,42 tỷ USD cho quân đội Đài Loan.

Phản ứng của Trung Quốc

Trung Quốc sẽ thấy việc triển khai Thủy quân lục chiến tại Đài Loan, ngay cả khi đây chỉ là để bảo vệ tài sản của Mỹ, là một sự "nâng cấp vĩnh viễn" trong quan hệ Mỹ - Đài, Denny Roy, chuyên gia cao cấp tại Trung tâm Đông Tây, một tổ chức nghiên cứu ở Honolulu, cho hay.

Trong một động thái phản ứng trước việc Mỹ gửi đi các tàu chiến, Giám đốc văn phòng quan hệ với Đài Loan của Trung Quốc Liu Jieyi cho biết, Đài Loan nên "nhận ra ý định thực sự" về việc bị coi như một "lá bài" của chính phủ Hoa Kỳ.

Sự hỗ trợ quân sự của Mỹ đối với Đài Loan được cho là bao gồm cả sự giúp đỡ từ Washington nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan. Nhưng việc các tàu chiến của Mỹ hiện diện trong khu vực không phải là “lỗi lầm” của Đài Loan, ”Shane Lee, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Công giáo Chang Jung ở Đài Loan cho biết. "Các ông không thể trừng phạt Đài Loan vì những gì Hoa Kỳ đã làm", Lee nói. "Tất nhiên, Trung Quốc không muốn Đài Loan đến gần Mỹ hơn".

Một số người tin rằng, ông Trump đang dùng vấn đề Đài Loan để buộc Trung Quốc nhượng bộ về vấn đề thương mại khi ông đưa ra các gói thuế chống hàng hóa Trung Quốc được bán tại Mỹ.

Bắc Kinh tăng cường hành động

Trung Quốc có lẽ sẽ theo sau các hành động của Mỹ bằng cách làm nhiều hơn để giới trẻ và doanh nhân Đài Loan thấy được lợi ích của việc làm ăn với nền kinh tế khoảng 12 nghìn tỷ đô la của Trung Quốc, Jung nói.

Trung Quốc đã phê duyệt một danh sách các hành động trong tháng 2 để giúp người Đài Loan dễ dàng làm việc và đầu tư hơn.

Trung Quốc cũng có thể thiết lập một "lằn ranh", có thể thông qua các kênh quân sự, về một phạm vi mà các hành động của Đài Loan và Hoa Kỳ nên tránh vượt qua, Lei nói. Biện pháp đó có thể giống với luật chống ly khai của Bắc Kinh, bà nói. Luật chống li khai năm 2005 cho phép sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan nếu hòn đảo này tuyên bố độc lập về mặt pháp lý từ Trung Quốc.

"Họ sẽ vạch ra các lằn ranh đỏ rõ ràng, để Đài Loan hiểu được ranh giới có thể là ở đâu và Hoa Kỳ hiểu những hành động nào có thể dấy lên các hành động đáp trả mạnh mẽ hơn", Lei nói.