(Tổ Quốc) - Trang CNBC dẫn tin, chiếc máy bay quân sự C-17 cuối cùng của Mỹ đã rời khỏi sân bay quốc tế Hamid Karzai vào ngày 30/8. Cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ đã kết thúc.
Chấm dứt cuộc chiến kéo dài 20 năm
Lầu Năm Góc cho biết vào ngày 30/8, Mỹ đã hoàn thành nỗ lực rút quân khỏi sân bay Kabul, Afghanistan, kết thúc cuộc chiến tranh kéo dài 2 thập kỷ kể từ cuộc tấn công khủng bố diễn ra vào ngày 11/9/2001.
Lực lượng Taliban tuần hành ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AP
Sau thông báo của Lầu Năm Góc, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có bài phát biểu vào tối ngày 30/8, gửi lời cảm ơn tới quân đội Mỹ và cho biết ông sẽ có bài phát biểu chính thức về quyết định kết thúc cuộc chiến kéo dài suốt 20 năm qua vào chiều ngày 31/8.
"Nước Mỹ đã chứng kiến cuộc không vận lớn nhất trong lịch sử trong 17 ngày qua, thực hiện sơ tán hơn 120.000 người dân Mỹ, đồng minh Mỹ và đồng minh Afghanistan của Mỹ. Tất cả đều cho thấy lòng dũng cảm, sự chuyên nghiệp và quyết tâm không gì so sánh được. Giờ đây, 20 năm hiện diện quân sự của chúng tôi ở Afghanistan đã kết thúc", Tổng thống Joe Biden khẳng định.
Trong tuần cuối cùng rút quân khỏi Afghanistan, lực lượng khủng bố thuộc nhóm ISIS-K đã tấn công sân bay Kabul khiến quân nhân Mỹ và hàng chục người dân Afghanistan thiệt mạng. Quân đội Mỹ đã phản ứng đáp trả và phát động cuộc tấn công nhằm ngăn chặn cuộc xung đột khác diễn ra.
"Máy bay chở hàng hóa quân sự cuối cùng mang số hiệu C-17 đã rời khỏi sân bay quốc tế Hamid Karzai vào chiều ngày 30/8", Tướng Kenneth McKenzie - Tư lệnh Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ thông báo về việc hoàn thành sứ mệnh sơ tán người ra khỏi Afghanistan trong suốt 2 tuần qua.
Ông McKenzie – người giám sát các hoạt động quân sự của Mỹ ở khu vực Afghanistan cho biết, lực lượng Taliban không chứng kiến quá trình sơ tán quân của Mỹ và các thông tin về quá trình này cũng rất hạn chế.
"Cam kết của chúng tôi với họ cũng như tất cả người dân Mỹ ở Afghanistan và nhiều quốc gia trên thế giới vẫn tiếp tục. Bảo vệ người dân Mỹ ở nước ngoài là sứ mệnh quan trọng của Bộ Ngoại giao", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh trong bài phát biểu tối ngày 30/8.
"Một chương mới về cam kết của Mỹ với Afghanistan đã bắt đầu. Đó là một trong các mối quan tâm mà chúng tôi luôn đặt ưu tiên trong chính sách ngoại giao. Nhiệm vụ quân sự đã kết thúc và nhiệm vụ ngoại giao mới bắt đầu", ông Blinken nhấn mạnh.
Afghanistan đối mặt với khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng
Mỹ bắt đầu cuộc chiến ở Afghanistan từ tháng 10/2001 – vài tuần sau khi xảy ra cuộc tấn công khủng bố 11/9. Taliban vào thời điểm đó đã cung cấp nơi trú ẩn cho al Qaeda – nhóm lên kế hoạch và thực hiện các cuộc tấn công khủng bố tàn khốc vào Trung tâm Thương mại thế giới và Lầu Năm Góc.
Sứ mệnh quân sự của Mỹ ở Afghanistan đã kết thúc. Và hiện tại, Taliban đã khôi phục quyền lực ở quốc gia này. Ngay sau khi Taliban tuyên bố nắm quyền kiểm soát, Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn giữ lập trường rút quân khỏi quốc gia này.
"Tôi vẫn giữ quyết định rút quân Mỹ khỏi Afghanistan. Sau 20 năm, tôi hiểu rằng không bao giờ là thời điểm thích hợp để Mỹ rút quân khỏi quốc gia này. Quân đội Mỹ không thể, không nên tham gia hay dấn thân vào cuộc chiến này. Chúng tôi đã cho họ [chính quyền Afghanistan] cơ hội để quyết định tương lai nhưng không thể tiếp cho họ ý chí mạnh mẽ để chiến đấu vì tương lai", ông Biden cho biết.
Trong khi đó, ông McKenzie bày tỏ lo lắng về việc chứng kiến lực lượng Taliban nắm quyền kiểm soát ở Afghanistan, cảnh báo các thách thức từ khủng bố IS đối với thế giới.
"Có lẽ hiện tại, khoảng 2000 phiến quân IS đang trú ẩn ở Afghanistan và con số có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới", ông McKenzie lưu ý.
Trang Financial Times dẫn tin, một số người dân Afghanistan bày tỏ lo lắng về tương lai của đất nước.
Abas – một người bán hàng ở chợ Kabul nói rằng, anh cảm thấy nhẹ nhõm khi chiến tranh kết thúc nhưng lo lắng thực sự trước diễn biến ở Afghanistan, đặc biệt là khủng hoảng kinh tế.
"Tôi nghĩ rằng đây là sự kết thúc khốn khổ. Chiến tranh và xung đột đã chấm dứt nhưng tình trạng thất nghiệp lại tiếp tục diễn ra. Tỷ lệ thất nghiệp cao và thu nhập của tôi hiện tại thấp hơn hẳn trước đây", Abas nói.
Theo tờ Fincial Times, không phận Afghanistan đã đóng cửa sau khi Mỹ rút quân. Không có hệ thống kiểm soát không lưu mặt đất và không có chuyến bay nào được đến hoặc ra khỏi đất nước. Điều này khiến người dân lo lắng về việc muốn rời đi nhưng không thể. Biên giới đất liền cũng đã đóng cửa và luôn trong tình trạng đông đúc do nhiều đám đông tụ tập.
Liên hợp quốc cảnh báo cuộc khủng hoảng nhân đạo đang diễn ra ở Afghanistan sau khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.
"Cuộc khủng hoảng trước mắt là hiện thực hàng ngày của hàng triệu người dân Afghanistan... Chúng ta không thể quay lưng lại. Cuộc khủng hoảng lớn hơn nhiều mới chỉ bắt đầu", Filippo Grandi – Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn nói.
Bà Isabelle Moussard Carlsen, Người đứng đầu văn phòng điều phối về vấn đề nhân đạo Liên hợp quốc tại Afghanistan nhấn mạnh, 1/2 dân số Afghanistan đang cần viện trợ khẩn cấp sau hàng thập kỷ xung đột và hạn hán.
"Nhiều người dân Afghanistan đang bị tổn thương và không có cơ hội tiếp cận với thức ăn, nước uống, giáo dục và chăm sóc sức khoẻ. Đất nước đang đối mặt với thảm họa nhân đạo nghiêm trọng", bà Carlsen nhấn mạnh.
