(Tổ Quốc) - Mỹ và Saudi đã đưa ra tuyên bố cứng rắn mới với Iran.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nêu ra một mối đe dọa mới đối với Tehran vào Chủ nhật, tweet rằng một cuộc xung đột sẽ là "kết thúc chính thức" của Iran, trong khi Saudi Arabia cảnh báo họ sẵn sàng đáp trả bằng "tất cả sức mạnh" và nói rằng lúc này phụ thuộc vào Iran để tránh một cuộc chiến tranh.
Những tuyên bố này được đưa ra sau các cuộc tấn công vào tuần trước đối với các tài sản dầu của Saudi và một tên lửa hôm Chủ nhật đã phóng vào "Vùng xanh" – nơi được bảo vệ nghiêm ngặt của Baghdad và phát nổ gần Đại sứ quán Hoa Kỳ.
Loạt va chạm liên tục
"Nếu Iran muốn xung đột, đó sẽ là kết thúc chính thức của Iran. Đừng bao giờ đe dọa Hoa Kỳ nữa!" ông Trump nói trong một tweet mà không cần giải thích.
Một quan chức của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết vụ tấn công tên lửa ở Baghdad đã không nhằm vào một cơ sở có người Mỹ và không gây thương vong cũng như thiệt hại đáng kể. Không có tuyên bố nhận trách nhiệm nào được đưa ra, nhưng Hoa Kỳ coi vụ việc này là "rất nghiêm trọng".
Cả Mỹ và Saudi đã có những tuyên bố cứng rắn với Iran. (Nguồn: Reuters)
"Chúng tôi đã nói rõ trong hai tuần qua và một lần nữa nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công vào nhân viên và cơ sở của Hoa Kỳ sẽ không được tha thứ và sẽ được đáp trả một cách quyết đoán", quan chức này nói trong một tuyên bố gửi qua email. "Chúng tôi sẽ buộc Iran phải chịu trách nhiệm nếu bất kỳ cuộc tấn công nào như vậy được thực hiện bởi các lực lượng dân quân ủy nhiệm hoặc các thành phần của các lực lượng này và sẽ đáp trả Iran theo đó."
Riyadh, nhấn mạnh rằng họ không muốn có chiến tranh, đã cáo buộc Tehran ra lệnh tấn công bằng máy bay không người lái hôm thứ ba vào hai trạm bơm dầu của vương quốc – do nhóm Houthi liên kết với Iran tuyên bố thực hiện. Hai ngày trước đó, bốn tàu, trong đó có hai tàu chở dầu của Saudi, đã bị "tấn công phá hoại" ngoài khơi bờ biển Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE.
Sau các vụ tấn công này, các quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã bắt đầu "tăng cường tuần tra an ninh" trong vùng biển quốc tế của khu vực Vịnh Ả Rập vào Thứ Bảy, Hạm đội thứ năm của Hải quân Hoa Kỳ cho biết hôm Chủ nhật.
"Vương quốc Saudi Arabia không muốn một cuộc chiến trong khu vực cũng như không tìm kiếm điều đó", Bộ trưởng Ngoại giao Adel al-Jubeir nói trong một cuộc họp báo vào Chủ nhật.
"Chúng tôi sẽ làm những gì có thể để ngăn chặn cuộc chiến này và đồng thời khẳng định rằng trong trường hợp phía bên kia chọn chiến tranh, vương quốc sẽ đáp trả bằng tất cả lực lượng và quyết tâm, và sẽ bảo vệ chính mình và lợi ích của mình."
Quốc vương Saudi Arabia Salman hôm Chủ nhật đã có lời tới các nhà lãnh đạo vùng Vịnh và Ả Rập về việc triệu tập hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp ở Mecca vào ngày 30 tháng 5 để thảo luận về các cuộc tấn công trên.
"Các tình huống quan trọng hiện nay đòi hỏi một lập trường thống nhất của Ả Rập và vùng Vịnh đối với các thách thức và rủi ro bao trùm", Bộ Ngoại giao UAE cho biết trong một tuyên bố.
Hạm đội thứ năm của Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong tuyên bố về việc tăng cường tuần tra trên biển rằng các nước GCC "đặc biệt tăng cường liên lạc và phối hợp với nhau để hỗ trợ các hoạt động hợp tác hải quân khu vực và an ninh hàng hải ở Vịnh Ả Rập", theo đó, hải quân và các lực lượng phòng vệ làm việc với hải quân Mỹ.
Đồng minh Hồi giáo Sunni của Ả Rập Saudi, UAE không đổ lỗi cho bất kỳ ai về hoạt động phá hoại tàu chở dầu – điều đang chờ một cuộc điều tra. Còn cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các trạm bơm dầu, mà Riyadh cho biết không làm gián đoạn sản lượng hoặc xuất khẩu, được Houthis, phe nổi dậy ở Yemen, tuyên bố nhận trách nhiệm.
Hãng tin SABA do Houthi kiểm soát cho biết hôm Chủ nhật, trích dẫn một nguồn tin quân sự từ nhóm này, nói rằng việc nhắm vào các cơ sở của Aramco tuần trước là khởi đầu cho các hoạt động quân sự chống lại 300 mục tiêu quân sự quan trọng.
Các mục tiêu bao gồm các trụ sở và cơ sở quân sự quan trọng ở UAE, Ả Rập Saudi, cũng như các căn cứ của họ ở Yemen, nguồn tin nói với SABA.
Liên lạc Saudi và Ngoại trưởng Mỹ Pompeo
Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif đã bác bỏ khả năng nổ ra chiến tranh, nói rằng Tehran không muốn xung đột và không có quốc gia nào có "ảo tưởng có thể đối đầu với Iran". Lập trường này đã được lặp lại bởi người đứng đầu lực lượng Vệ binh Cách mạng tinh nhuệ của Iran vào Chủ nhật.
"Chúng tôi không theo đuổi chiến tranh nhưng chúng tôi cũng không sợ chiến tranh", hãng thông tấn bán chính thức Tasnim trích dẫn tuyên bố của Thiếu tướng Hossein Salami.
Washington đã siết chặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Iran, cố gắng cắt giảm xuất khẩu dầu của Tehran xuống 0 và tăng cường sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại vùng Vịnh để đáp trả những gì mà họ nói là mối đe dọa từ Iran đối với quân đội và lợi ích của Hoa Kỳ.
Thái tử Saudi Mohammed bin Salman đã thảo luận về sự phát triển của khu vực, bao gồm các nỗ lực tăng cường an ninh và ổn định, trong một cuộc gọi điện thoại với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo, Bộ Truyền thông Saudi đã tweet vào Chủ nhật.
Ả Rập Saudi và Shi'ite Iran là những đối thủ truyền kiếp ở Trung Đông, ủng hộ các phe đối lập trong một số cuộc chiến tranh khu vực. Trong một dấu hiệu của sự căng thẳng tăng cao, Exxon Mobil đã sơ tán nhân viên nước ngoài ra khỏi một mỏ dầu ở nước láng giềng Iraq.
Bahrain hôm thứ Bảy cảnh báo công dân của họ về việc du lịch đến Iraq và Iran và yêu cầu những người đã ở đó quay trở lại. Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ đã đưa ra khuyến nghị các máy bay thương mại của Hoa Kỳ bay trên vùng biển vùng Vịnh và Vịnh Oman hãy thận trọng.
