Nga tìm cơ hội phá rào "thế yếu" quân sự và tâm lý

Theo Wall Street Journal (WSJ), đây là một phần trong nỗ lực của Moscow nhằm làm suy yếu phương Tây.

Bám sát đồng minh

Một trong những chiếc trực thăng lớn nhất của Nga đã hạ cánh xuống một hòn đảo nhỏ nằm giữa Phần Lan và Estonia vào mùa hè này và nhiều vật liệu và kỹ sư đã được chuẩn bị để bắt tay xây dựng một căn cứ trực thăng cho quân đội Nga.

Công trình trên đảo Gogland, ở Vịnh Phần Lan, đang bổ sung một bệ phóng quân sự mới cho Moscow ở khu vực có thể là tiền tuyến trong bất kỳ cuộc xung đột nào giữa Nga và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO. Cả hai bên đã tăng cường lực lượng ở đó trong những năm gần đây khi căng thẳng đang ở mức cao nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.

Nằm giữa một quốc gia NATO và một đồng minh Bắc Âu, căn cứ này không được trang bị nhiều lực lượng nhưng dường như phù hợp với những nỗ lực của Tổng thống Nga Vladimir Putin để bám sát tình hình hai nước láng giềng.

Năm đường băng máy bay trực thăng mới trên Gogland đã đặt thủ đô của Estonia và Phần Lan trong vòng vài phút thời gian bay và giúp Moscow theo dõi sát sao các động thái quân sự gần thành phố lớn thứ hai của họ là St. Petersburg.

Căn cứ trên, được xây dựng để phục vụ tất cả các loại trực thăng vận tải và quân sự của Nga, cho phép ông Putin duy trì sức ép tâm lý đối với các nước láng giềng và ngăn chặn kịch bản ác mộng: Phần Lan hoặc Thụy Điển gia nhập NATO, cho phép liên minh tiến sâu hơn đến khu vực biên giới của Nga.

Moscow muốn các quốc gia Baltic nhỏ Estonia, Latvia và Lithuania vốn là một phần của Liên Xô nhưng đang là thành viên NATO, lo ngại về việc liệu các đồng minh NATO sẽ không thể chiến thắng và không thể tới kịp hỗ trợ họ.

Đối với Moscow, trong bối cảnh kinh tế gặp khó khăn và quân đội cũng đang khó cạnh tranh với NATO, thì yếu tố bất ngờ là một trong những quân bài chiến lược mạnh nhất.

"Về toàn cầu, Nga không nắm giữ một bàn tay lớn, ông Charly Salonius-Pasternak, chuyên gia nghiên cứu cao cấp tại Viện các vấn đề quốc tế Phần Lan cho biết. "Tuy nhiên, họ có thể giữ hàng xóm trên ngón chân của mình", ông nói, bằng cách khai thác lợi thế quân sự họ có trong khu vực.

Việc xây dựng căn cứ máy bay trực thăng theo sau những nỗ lực tương tự trong khu vực này – điều sử dụng một mức độ tài nguyên hạn chế nhưng khiến phương Tây lo lắng do chưa nắm rõ ý định của Moscow.

Kể từ năm 2014, Nga đã chuyển các tên lửa có sức mạnh hạt nhân tới vùng ngoại ô Kaliningrad, nằm giữa các thành viên NATO Ba Lan và Lithuania. Và vài ngày trước khi ông Putin gặp Tổng thống Trump tại Helsinki năm ngoái, lực lượng đặc nhiệm Nga đã thực hiện một cuộc đột kích giả trên đảo Gogland, tiến hành hạ cánh bằng dù trước khi rời đi bằng trực thăng.

Nói một cách toàn cầu, Nga không có một tay chơi tuyệt vời, ông Charly Salonius-Pasternak, chuyên gia nghiên cứu cao cấp tại Viện các vấn đề quốc tế Phần Lan cho biết. Tuy nhiên, họ có thể giữ hàng xóm trên ngón chân của mình, ông nói, bằng cách khai thác lợi thế quân sự có trong khu vực.

Phương Tây đáp trả

Phương Tây đang đáp trả bằng các biện pháp mà họ nói là nhằm mục đích răn đe Nga. NATO đã đưa khoảng 5.000 quân tới khu vực Baltics. Phần Lan và Thụy Điển đang hợp tác chặt chẽ hơn với liên minh này và Thụy Điển đã đưa quân đội trở lại hòn đảo chiến lược Gotland ở biển Baltic. Hoa Kỳ và 18 quốc gia châu Âu vào tháng 6 cũng đã tổ chức hai tuần tập trận ở biển Baltic.

Quân đội Nga cho biết các kỹ sư, vật liệu và thiết bị đã được chuyển đến Gogland bằng một chiếc trực thăng Mi-26 khổng lồ. Họ đã xây dựng năm đường băng lên thẳng cho trực thăng và cơ sở hạ tầng bao gồm một tháp điều khiển, trạm thời tiết, cơ sở cung cấp nhiên liệu và kho bảo trì.

Hòn đảo này từng là một phần của Phần Lan, nhưng Moscow đã nắm quyền kiểm soát sau Thế chiến II. Lo ngại việc Nga sáp nhập Crimea năm 2014, vào năm ngoái, Phần Lan đã gửi hàng trăm nhân viên thực thi pháp luật đến xem xét các tài sản thuộc sở hữu của một công ty Phần Lan có quan hệ với Nga tại một quần đảo ở Tây Nam đất nước. Phần Lan gần đây đã đưa ra các quy định cho phép Bộ Quốc phòng từ tháng 1 phủ quyết việc mua tài sản.

Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Jüri Luik cho biết ông không quan tâm quá đến cơ sở mới, vì Nga có lực lượng lớn hơn nhiều ở biên giới đất liền chung giữa hai nước, bao gồm một sư đoàn không lực và căn cứ không quân.

Dmitry Gorenburg, một nhà phân tích quân sự tại CNA, một tổ chức nghiên cứu và phân tích phi lợi nhuận ở Arlington, cho biết các cuộc diễn tập của Nga trong khu vực xuất phát từ ý thức bị NATO bao vây bởi ở Biển Baltic, nơi có sáu thành viên liên minh, cùng với các đối tác Thụy Điển và Phần Lan.

Đối với các nhà hoạch định Nga, xây dựng một tư thế tấn công để chuẩn bị cho các cuộc tấn công tiềm tàng là một biện pháp phòng thủ quan trọng, ông Gorenburg nói.

Do đó, mục tiêu chiến lược của Nga ở khu vực Bắc Âu tập trung chủ yếu vào việc duy trì hiện trạng thay vì thay đổi môi trường chiến lược hoặc mở rộng ảnh hưởng của Nga theo một cách có ý nghĩa, ông đã viết trong một bài báo cho nhóm nghiên cứu Trung tâm Marshall.