Nga "vừa mừng vừa lo" nếu ứng viên Biden trở thành Tổng thống Mỹ

CNBC đăng tải, mặc dù phải hứng chịu những lệnh trừng phạt cứng rắn, thậm chí là loạt chỉ trích mạnh mẽ nhưng Nga không phải là một ưu tiên chính sách đối ngoại hàng đầu của nước Mỹ dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump. Ngoài ra, ông Trump được đánh giá là có mối quan hệ khá thân thiện với người đồng cấp Nga Vladimir Putin.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, mọi việc có thể thay đổi nếu ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3/11 sắp tới.

Họ cho rằng, ở kịch bản tích cực nhất, việc ông Biden trúng cử sẽ khiến gia tăng căng thẳng giữa Washington và Moscow, đồng thời mở ra khả năng áp dụng các lệnh trừng phạt mới lên Nga.

Hiện Nga đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế lên các ngành công nghiệp chủ chốt và những quan chức thân cận với Tổng thống Putin sau khi sáp nhập Crimea vào lãnh thổ năm 2014 cũng như vướng phải một loạt cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016 và tham gia vụ tấn công bằng chất độc hóa học tại Anh năm 2018.

Mất niềm tin lẫn nhau

Cố vấn chuyên về trung và đông Âu của tổ chức Teneo Intelligence là Andrius Tursa nhận định, thắng lợi cho cựu Phó Tổng thống Biden sẽ cải thiện mối quan hệ xuyên đại tây dương giữa Mỹ và châu Âu. Nó cũng sẽ "làm mới lại những cam kết của Mỹ với Nato" và nhận được sự hoan nghênh từ phía châu Âu.

Tuy nhiên, theo ông Tursa, kết quả trên lại đồng nghĩa với "những thất vọng cho Nga", đặc biệt nếu nhìn vào quá trình lịch sử gần đây chủ yếu chỉ bao gồm sự thiếu tin tưởng và công kích lẫn nhau giữa Điện Kremlin và Đảng Dân chủ Mỹ.

"Nhìn chung, khả năng ông Biden làm Tổng thống sẽ là dấu hiệu tiêu cực cho Moscow và gần như chắc chắn sẽ dẫn tới tình trạng tuột dốc hơn nữa trong quan hệ song phương về cả bề ngoài lẫn thực chất. Ứng viên Đảng Dân chủ từ lâu đã duy trì một lập trường cứng rắn đối với chính quyền Tổng thống Vladimir Putin", ông Tursa cho hay hôm thứ Sáu (16/10) . "Trong khi đó, thái độ không ưa thích của Điện Kremlin dành cho Biden bắt nguồn từ khi ông ấy còn là phó Tổng thống, đặc biệt do ông Biden từng thúc đẩy trừng phạt Nga nhằm đáp trả lại cuộc khủng hoảng Ukraine năm 2014".

Moscow và Kiev hiện vẫn chưa đạt được một giải pháp hiệu quả cho vấn đề Crimea và vùng Donbass phía đông Ukraine, bất chấp những nỗ lực trung gian hòa giải của Đức và Pháp.

Ông Tursa cho rằng, nếu không vạch ra được một tiến trình cụ thể để giải quyết xung đột tại Donbass và Crimea – khu vực mà ông Biden từng có rất nhiều liên quan khi còn là "phó tướng" cho Tổng thống Barack Obama, "Moscow gần như không thể trông mong được dỡ bỏ trừng phạt". Nếu trở thành tổng thống, ông Biden thậm chí có thể thắt chặt hơn nữa những biện pháp trừng phạt hiện tại. Cùng lúc, vị cố vấn cảnh báo, nguy cơ xuất hiện trừng phạt mới thậm chí còn gia tăng.

Lợi ích chung

Mặc dù vậy, chiến lược gia cấp cao tại các thị trường mới nổi tại công ty Bluebay Asset Management Timothy Ash lại cho rằng, gần như chắc chắn các lệnh trừng phạt mới lên Nga sẽ không được áp dụng ngay lập tức. Hôm thứ Bảy (17/10), ông Ash chỉ ra, "trong khi đồng tình là mối quan hệ Mỹ-Nga sẽ vẫn đi theo con đường xấu đi, tôi lại không chắc chắn chúng ta có thể chứng kiến một vòng trừng phạt bổ sung ngay lập tức lên Nga".

"Tôi nghĩ những người xử lý vấn đề Nga trong một chính quyền do ông Biden đứng đầu, đều có rất nhiều kinh nghiệm và là những cái đầu lạnh. Họ sẽ không muốn áp dụng trừng phạt chỉ vì mục đích trừng phạt. Họ sẽ muốn có một cách tiếp cận rất đúng mực và logic", ông Ash nói, đồng thời nhấn mạnh, "điều quan trọng là Mỹ có một mối quan hệ giống như làm ăn với Nga nhằm đảm bảo thực hiện được các lợi ích chiến lược của mình".

Cũng theo ông, dưới chính quyền Tổng thống Biden, Nga và Mỹ sẽ phải "học cách khoan dung lẫn nhau và hợp tác trong một số lĩnh vực nhất định mà hai bên có lợi ích chung – như kiểm soát vũ khí – và giảm thiểu nguy cơ xung đột khi các lợi ích chiến lược cạnh tranh nhau, ví dụ như các vấn đề Ukraine, Belarus hay Thổ Nhĩ Kỳ. Các lệnh trừng phạt sẽ là một phần trong các công cụ nhưng cũng chỉ là một phần mà thôi".

Hiệp ước START Mới

Kiểm soát vũ khí là một lĩnh vực được các nhà quan sát nhận định có thể nằm trong các lợi ích chung giữa Moscow và Washington. Năm 2019, ông Biden từng nói muốn Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mỹ-Nga (START Mới) "được gia hạn hoặc một điều gì đó tương tự".

"Dựa trên những tuyên bố gần đây từ cả hai phía, các cuộc thương lượng về START Mới là một chủ đề có thể đạt được tiến triển nếu ông Biden trúng cử", cố vấn Tursa đánh giá. "Tuy nhiên, khung thời gian sẽ là một thách thức lớn bởi vì hiệp ước hiện tại sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2021".

Bản thân Moscow cũng thừa nhận kiểm soát hạt nhân có thể là một yếu tố tích cực dưới thời chính quyền Biden. Hồi đầu tháng Mười, ông Putin từng chỉ trích "giọng điệu bài Nga sắc bén" của cựu Phó Tổng thống Biden. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo cũng hé lộ, ông cảm thấy được khích lệ bởi những bình luận của Biden liên quan tới gia hạn hiệp ước START Mới.