(Tổ Quốc) - Các tín hiệu khác biệt về tam giác quan hệ Nga-Ấn-Mỹ đã hiện rõ trong những tuần qua.
Trong tháng Ba, Ấn Độ được biết đến là nước nhập khẩu số lượng lớn dầu từ Nga. Cả New Delhi và Moscow đều đang duy trì mối quan hệ tốt đẹp.
Ảnh minh họa. Nguồn: CNN
Trong khi đó, Nhà Trắng cũng giành sự quan tâm lớn với Ấn Độ. Khi Tổng thống Biden gặp gỡ Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong tháng Tư, hai nhà lãnh đạo đã dành những lời tán dương và khen ngợi ngoại giao giữa hai nước, khẳng định "mối liên kết sâu sắc giữa người dân của chúng ta" và "chia sẻ những giá trị chung".
Theo hãng Reuters, New Delhi tiếp tục mua dầu với giá cả phải chăng từ Nga và trên thực tế, họ đã mua số lượng lớn vào những tháng đầu tiên năm 2022. Gần đây nhất, ngày 7/4, Ấn Độ đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu tại Liên hợp quốc về việc đưa Moscow ra khỏi Hội đồng Nhân quyền. Giới phân tích cho rằng, Ấn Độ đang thể hiện sự khéo léo trong ngoại giao quốc tế. Khi nhắc đến sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc, ông Harsh V.Pant, Giáo sư quan hệ quốc tế tại King's College London cho rằng Mỹ đang tập trung vào điều đó và xem Ấn Độ là đối tác mới cần được quan tâm.
Mấu chốt quan hệ Mỹ-Ấn Độ
Cả New Delhi và Washington ngày càng lo ngại trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc cũng như ảnh hưởng kinh tế lớn của Bắc Kinh trên toàn cầu.
Hiện tại, quân đội Trung Quốc ngày càng lớn mạnh, trong đó có sức mạnh hải quân được trang bị "khủng", máy bay chiến đấu tàng hình có công nghệ tiên tiến và kho vũ khí hạt nhân lớn. Ông Pant, người đứng đầu Chương trình Nghiên cứu chiến lược tại Quỹ Nghiên cứu giám sát tại New Delhi cho rằng Washington đang chủ động thắt chặt quan hệ với Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản, hay còn gọi là liên minh Quad để đối phó với sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc.
Trong khi đó, Ấn Độ cũng bày tỏ các mối lo ngại riêng với Trung Quốc. Hai quốc gia này đã trải qua xung đột quân sự căng thẳng ở biên giới chung trên dãy Himalaya trong vài năm qua. Và tất nhiên, cho dù là hợp tác với Mỹ, Ấn Độ vẫn phụ thuộc rất nhiều vào vũ khí thiết bị quân sự của Nga, đặc biệt là trong chiến dịch Himalaya.
Cùng một mối quan tâm chung, chính quyền Tổng thống Biden và Thủ tướng Ấn Độ Modi đã tiếp tục gia tăng hợp tác trong thời gian qua. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cảnh báo Trung Quốc có thể đang tìm cách "định hình lại khu vực và hệ thống quốc tế" và cho biết Washington và Delhi đã xác định các cơ hội mới để mở rộng hoạt động hợp tác quân sự giữa hai nước.
Ông Manoj Kewalramani, nhà nghiên cứu về Trung Quốc tại Viện Takshashila ở Ấn Độ nhận định đây là tín hiệu cho thấy dù tồn tại các khác biệt giữa Washington và Delhi nhưng hai nước đều có "sự hiểu biết sâu sắc về lập trường của nhau".
Tam giác quan hệ Ấn Độ, Mỹ và Nga
Theo CNN, trong vấn đề Ukraine, Ấn Độ duy trì lập trường trung lập, kêu gọi hòa bình và từ chối lên án bất kỳ quốc gia nào. Ấn Độ cũng duy trì mối quan hệ chiến lược với Nga từ trước đến nay và ước tính đã tiếp nhận khoảng 50% thiết bị quân sự từ Nga.
Theo hãng CNN, Mỹ cũng nhận ra rằng mối quan hệ của Ấn Độ và Nga vốn tồn tại các định hướng rất khác với phương Tây. Ngoại trưởng Mỹ Blinken lưu ý mối quan hệ của Ấn Độ với Moscow đã phát triển trong nhiều thập kỷ, vào thời điểm mà ngay cả Mỹ cũng chưa trở thành đối tác với Ấn Độ.
Điều này gợi nhớ đến Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô, trong đó Ấn Độ chính thức không tham gia. Tuy nhiên, Ấn Độ cũng bắt đầu nghiêng về Liên Xô trong những năm 1970 khi Mỹ hỗ trợ quân sự và tài chính cho nước láng giềng Pakistan. Đây cũng là thời điểm Nga bắt đầu cung cấp vũ khí cho Ấn Độ, khiến Delhi ngày càng phụ thuộc rất nhiều thiết bị quân sự vào Nga.
Trong năm 2018, Ấn Độ đã ký thỏa thuận vũ khí với Nga trị giá lên tới 5 tỷ USD để mua hệ thống tên lửa phòng không bất chấp thỏa thuận này có thể đưa Ấn Độ vào danh sách trừng phạt của Mỹ.
Trước đó, Tổng thống Putin đã đến thăm Delhi vào tháng 12 năm ngoái. Thủ tướng Modi thậm chí còn gọi Tổng thống Putin là "người bạn thân thiết". Theo ông Pant, rõ ràng Ấn Độ đang ở vị trí được các bên quan tâm. Moscow cũng đang muốn bán dầu với giá chiết khấu cho Ấn Độ. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov thậm chí đã gặp gỡ lãnh đạo đồng cấp tại Delhi trong tháng này.
Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ ngày càng khăng khít hơn kể từ Thủ tướng Modi đắc cử vào năm 2014. Thương mại hàng năm giữa Ấn Độ và Mỹ trị giá hơn 110 tỷ đô la trong khi thương mại giữa Ấn Độ và Nga chỉ khoảng 8 tỷ USD. Trong những năm gần đây, Ấn Độ cũng trở thành khách hàng lớn trong các thương vụ vũ khí với Mỹ.
Hiện tại, Ấn Độ đang duy trì cân bằng trong ngoại giao quốc tế.
"Ấn Độ thực sự đã vươn lên mạnh mẽ từ cuộc khủng hoảng lần này. Và đó thực sự là một thành công", ông Pant khẳng định./.
