Ngoại trưởng Mỹ đến Đông Nam Á: Nhắm đến loạt trọng tâm lớn

Chiến thuật ngoại giao siêu đẳng

Theo Thời báo châu Á (Asia Times), Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken tuần trước đã thực hiện chuyến thăm đầu tiên tới Đông Nam Á kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức nhằm tăng cường hợp tác với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong bối cảnh Washington đang nỗ lực xây dựng một mặt trận khu vực thống nhất.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã đến thăm Indonesia và Malaysia, gặp gỡ một số quan chức cấp cao và nhắc lại các cam kết của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Tuy nhiên, ông Blinken đã phải rút ngắn thời gian chuyến công du Đông Nam Á và hủy bỏ chuyến thăm Thái Lan sau khi một thành viên trong phái đoàn của ông có kết quả dương tính với Covid-19. Trong chuyến công du này, Ngoại trưởng Mỹ đã cam kết rót hàng tỉ USD đầu tư, thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, củng cố liên minh, nâng cao năng lực quốc phòng và tình báo cho các đối tác trong khu vực.

Theo Thời báo châu Á, chuyến thăm của ông Blinken được ví như một bước đệm cho chiến thuật "ngọai giao siêu đẳng".

Một số nhà quan sát cho rằng, các chính sách ngoại giao của Mỹ trong chính quyền Tổng thống Biden vẫn chưa có nhiều đột phá. Tuy nhiên, một khi đã bắt đầu thành công thì sự tín nhiệm của Washington đối với các đối tác và đồng minh ở khu vực sẽ rõ ràng hơn. Trong vài tháng qua, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và gần đây nhất là Ngoại trưởng Antony Blinken đã thực hiện các chuyến công du Đông Nam Á, nhấn mạnh trọng tâm của Mỹ đối với khu vực này.

Quan trọng hơn, chuyến thăm của ba quan chức cấp cao Mỹ tại một số quốc gia Đông Nam Á được đánh giá là nền tảng quan trọng cho nỗ lực thiết lập lại chiến lược giữa Mỹ và ASEAN trong năm đầu tiên Tổng thống Biden lên nắm chính quyền.

Trong chuyến thăm Indonesia, Ngoại trưởng Blinken đã đề cập đến hoạt động hỗ trợ vaccine của Mỹ cho khu vực. Thực tế các quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Việt Nam và Philippines là những nước đã nhận hỗ trợ vaccine số lượng lớn từ Mỹ và đã chứng minh mức độ hiệu quả và đáng tin cậy.

Nhìn chung, chính quyền Tổng thống Biden đã đánh dấu một năm khá thành công sau chuyến công du một số nước Đông Nam Á của ba quan chức cấp cao Mỹ. Washington đã khẳng định vai trò của các đối tác chiến lược mới như Singapore và Việt Nam, tiếp đó là đồng minh hiệp ước quan trọng Philipppines và gần đây nhất là Indonesia và Malaysia.

Mỹ gia tăng ảnh hưởng khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Một số chuyên gia nhận định, việc gia tăng ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương không phải để hình thành chiến lược răn đe tổng hợp mạnh mẽ mà đơn giản chỉ để gia tăng ảnh hưởng của Washington đối với khu vực này sau một thời gian vắng mặt. Đang có nhiều kỳ vọng cho rằng Washington sẽ tăng cường tiếp cận về thương mại và phát triển cơ sở hạ tầng công cộng trong tương lai gần ở khu vực này trước mối lo ngại về sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc.

Giới phân tích cho rằng, vào năm tới hoặc có thể lâu hơn, chính quyền Tổng thống Biden có thể đưa ra một thỏa thuận thương mại tự do kỹ thuật số chính thức và xem đây là nền tảng cho sáng kiến kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đầy tham vọng.

Trang the Diplomat nhận định, chuyến công du của Ngoại trưởng Anthony Blinken đến châu Á được xem là tầm nhìn chiến lược về vai trò tương lai của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Chuyến thăm khẳng định một lần nữa sự coi trọng của Mỹ đối với các liên minh và đối tác để duy trì trật tự an ninh do Mỹ dẫn đầu ở châu Á.

“Các mối đe dọa đang tiếp tục gia tăng và chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường cách tiếp cận an ninh. Để làm được điều đó, Mỹ sẽ phải dựa vào sức mạnh lớn nhất của mình: đó là các liên minh và quan hệ đối tác của chúng tôi”. Mỹ cam kết sẽ “áp dụng một chiến lược kết hợp tất cả các công cụ sức mạnh quốc gia chặt chẽ hơn, bao gồm ngoại giao, quân sự, tình báo với các đồng minh và đối tác”, ông Blinken nhấn mạnh.

Trong chuyến thăm Jakarta, ông Blinken đã nhắc lại cam kết của chính quyền Tổng thống Biden trong việc làm sâu sắc hơn mối quan hệ với Indonesia. Nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của mối quan hệ song phương, ông Blinken và lãnh đạo đồng cấp Indonesia Retno Marsudi đã thảo luận về các khía cạnh kinh tế, bao gồm cả việc Mỹ tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng ở Indonesia. Ông Blinken cũng lưu ý chính quyền Tổng thống Biden đang đưa ra khung kinh tế toàn diện đối với Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, một tập hợp các sáng kiến chính sách bao gồm thương mại, nền tảng kinh tế kỹ thuật số, chuỗi cung ứng linh hoạt, công nghệ, khử carbon, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng.