Nhân lực du lịch và khả năng phục hồi điểm đến: Khi doanh nghiệp chủ động chuẩn bị đội ngũ kế cận

Liên kết cung ứng lao động chất lượng

Tại Tọa đàm "Bàn về năng lực kế nghiệp" (2016) và Hội thảo bàn về "Khôi phục và phát triển nguồn nhân lực du lịch trong bối cảnh bình thường mới" (2022), nhiều chuyên gia cho rằng, hầu hết nhân lực qua đào tạo tại các cơ sở giáo dục hiện chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng là điều cấp thiết của doanh nghiệp.

Đây lại càng là bài toán khó cho doanh nghiệp du lịch Việt sau hơn 2 năm "đóng băng".

Khi "tái hòa nhập" sau những "tổn thương" đại dịch, các doanh nghiệp hoạt động du lịch và liên quan đã tự lên những phương án thu hút nhân sự có chất lượng cho mình, đơn cử như Sun Group, FLC, Sheraton, Pullman, InterContinental,... với việc sở hữu hệ thống các khách sạn, resort, khu du lịch, … khắp ba miền Bắc – Trung Nam.

Sau hơn 2 năm ảnh hưởng của đại dịch, công suất hoạt động của các đơn vị này không vượt quá 50%, có những thời điểm là zê-rô. Vì thế, để duy trì hoạt động, việc tinh giảm và giảm lương là thực tế không thể tránh khỏi. Nhân lực đã rất mỏng lại không được "thao luyện", trải nghiệm và nâng cao trình độ khiến đội ngũ này lúng túng, áp lực khi mở cửa du lịch trở lại. Việc thiếu hụt nhân sự, đặc biệt nhân lực chất lượng cao, lành nghề lại là thách thức lớn đối với doanh nghiệp.

Trong khi đó, lực lượng sinh viên tốt nghiệp các trường ĐH – CĐ đào tạo du lịch trong hơn 2 năm qua cũng không đáp ứng nhu cầu lớn trong tình hình mới; chưa nói đến chuyên môn, kinh nghiệm đã không có thì muốn đi làm ngay cũng là vấn đề nan giải. Hầu hết lực lượng này khi đi làm phải mất một thời gian được đào tạo lại để bắt nhịp. Do vậy, doanh nghiệp sẽ khó có thể tuyển được nhân lực đúng như mong muốn thực tiễn. Việc liên kết với các trường ĐH- CĐ trong việc cung ứng kịp thời nguồn lao động lành nghề (chưa nói chất lượng cao) luôn là giải pháp được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Từ đây, thông qua hợp tác, liên kết, doanh nghiệp sẽ chủ động đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp, trong đó có việc đưa sinh viên đến các doanh nghiệp này để thực tập, tham quan, trải nghiệm.

"Dù nói gì đi nữa, thực tế là nhân sự được đào tạo qua trường lớp (nhất là các trường ĐH – CĐ có uy tín) sẽ đảm bảo phần nào đó những yêu cầu nhất định về tiêu chuẩn của nhân sự hoạt động trong ngành du lịch. Từ đó, doanh nghiệp đỡ phải mất thời gian sàng lọc, chỉ cần training lại, chưa nói đến có những sinh viên ưu tú có thể đáp ứng những nhu cầu ngoài mong đợi của doanh nghiệp', Thạc sĩ Nguyễn Trần Hoàng Phương, Chánh Văn phòng Hiệp hội Đào tạo Du lịch Việt Nam cho biết.

Hiện rất nhiều tập đoàn, công ty đã có những mối giao hữu ký kết hợp tác với các trường đại học như Đại học Tài chính – Marketing, Đại học Văn hóa TPHCM, Đại học Văn Lang, Đại học Quốc tế Hồng Bàng, Đại học KHXH & NV – ĐHQG HCM,... trong việc đào tạo và cung ứng nguồn lao động chất lượng theo đơn "đặt hàng" của doanh nghiệp. Hiện Sun Group, FLC, CT Group,... đã hợp tác với trường ĐH – CĐ đào tạo trong lĩnh vực du lịch dịch vụ, để đảm bảo nguồn cung ứng chất lượng nhân lực phù hợp với quy mô và yêu cầu phát triển; cũng như phối hợp với các trường này xây dựng các mô hình dạy nghề kết hợp thực hành tại các chi nhánh, hệ thống mà vận hành và quản lý.

Một minh chứng ở việc Vietravel, Fiditour, Travel On, The Imperial Group, Pullman, New word, Camerilla,… hợp tác với Trường Đại học Tài chính – Marketing – cơ sở đào tạo uy tín về du lịch tại Việt Nam. Theo đó, sinh viên Đại học Tài chính – Marketing có thời lượng được thực tập thực tế tại các doanh nghiệp luôn chiếm tối thiểu 50% tổng thời lượng đào tạo tại trường với các học phần chuyên ngành. Điều này tạo điều kiện cho sinh viên các ngành kinh doanh du lịch có nhiều cơ hội thực hành nghề nghiệp, thực tập thực tế, ứng dụng thực tiễn và cơ hội phát triển nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Hay Đại học Văn hóa TPHCM (thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch) – một cơ sở đào tạo chuyên về quản trị dịch vụ lữ hành (hướng dẫn) - là đối tác tin cận của các tập đoàn lớn như Saigontourist, Vietravel, Cholontourist, The Imperial Group,... và các trường đào tạo du lịch hàng đầu Thái Lan, Hàn Quốc, Ba Lan, Đài Loan (Trung Quốc). Từ đây, sinh viên ngành dịch vụ lữ hành được có cơ hội trải nghiệm, cọ xát và học tập mô hình điều hành, hướng dẫn cũng cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.

Chủ động đào tạo đội ngũ nhân sự kế cận

Trong khi nhiều doanh nghiệp hợp tác, liên kết với các cơ sở giáo dục để đào tạo nguồn nhân lực theo nhu cầu doanh nghiệp thì cũng có số ít (và hiện nay đang có xu hướng tăng mạnh) doanh nghiệp tự chủ động đào tạo nguồn nhân lực lành nghề cho mình. Đây được xem là hình thức cung ứng nguồn lao động tại chỗ được các tập đoàn du lịch hàng đầu thế giới áp dụng để sẵn sàng cung ứng lao động theo đúng tiêu chuẩn và đặc thù trong từng thời điểm nhất định.

Saigontourist là một trong số những doanh nghiệp đi đầu trong việc mở trường lớp đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ lao động phục vụ sự đa dạng trong quy mô của hệ thống Saigontourist, từ kinh doanh khách sạn – nhà hàng đẳng cấp 5 sao (Rex Hotel, Majestic, Caravell, hệ thống Resort & Spa,...) đến dịch vụ lữ hành quốc tế (điều hành tour, hướng dẫn viên),... Đến nay, Trường Trung cấp Du lịch và Khách sạn Saigontourist cung ứng hàng trăm lao động mỗi năm cho xã hội, trong đó đại đa số phục vụ cho hệ thống của Saigontourist.

Không có hẳn một trường đào tạo như Saigontourist, nhưng Sun Group, Vietravel, FLC Group,... cũng có những phòng ban chuyên đào tạo nghiệp vụ cho lao động. Những khóa đào tạo được liên kết tuy ngắn hạn nhưng cũng đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Mục tiêu là đào tạo ra những người "thợ" lành nghề, đáp ứng tính chuyên môn hóa cao và khắt khe của các tập đoàn trong từng vị trí được phân công.

Ra đời muộn nhưng Nova College lại hướng đến môi trường giáo dục du lịch thực nghiệm toàn cầu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của NovaGroup với nhiều đô thị du lịch quy mô lớn mang thương hiệu NovaWorld cũng như chung tay nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của quốc gia; trong đó, khách sạn và nhà hàng là ngành đào tạo mũi nhọn của trường.

Sinh viên theo học Nova College sẽ có cơ hội thực tập, trải nghiệm và làm việc trong hệ sinh thái NovaGroup đáp ứng môi trường làm việc chuẩn 5 sao theo tiêu chuẩn quốc tế.: Chuỗi nhà hàng và quán cà phê nổi tiếng như JUMBO Seafood Vietnam, Dynasty House, Crystal Jade Palace, Saigon Casa Café…; hệ thống khách sạn đẳng cấp bao gồm: iBis Style Vung Tau, Mercure Vung Tau, Azerai Can Tho, Centara Mirage Resort Mui Ne…;...

Chỉ tính ảnh hưởng từ dịch Covid-19 đã khiến 2/3 doanh nghiệp hoạt động du lịch bị phá sản. Hầu hết nhân lực phải bỏ nghề, chuyển nghề và mất việc. Sau khi du lịch được phục hồi, doanh nghiệp phải tốn nhiều thời gian để chuẩn bị nguồn nhân lực. Do đó, việc các doanh nghiệp chủ động mở trường đào tạo, chuẩn bị nguồn nhân lực cho mình là mô hình tiên tiến và chuyên nghiệp cần được khuyến khích, tạo điều kiện.

Đặc biệt, điều này cũng phù hợp với chủ trương phê duyệt Đề án "Phát triển nguồn nhân lực du lịch thích ứng với tác động của đại dịch Covid-19 giai đoạn 2021-2030" của Chính phủ, trong đó xác định 3 nhóm giải pháp chính gồm Nhóm giải pháp cấp bách hỗ trợ nhân lực ngành du lịch, phát triển nguồn nhân lực của ngành thích ứng với đại dịch và chuẩn bị cho sự phục hồi; Nhóm giải pháp đảm bảo nguồn nhân lực du lịch trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch; và Nhóm giải pháp phát triển nguồn nhân lực du lịch trong giai đoạn phát triển.

(... còn tiếp)