(Tổ Quốc) - Sau 2 năm dịch bệnh Covid-19, hều hết các quốc gia trên thế giới đang từng bước hồi phục lại.
Theo AP, số ca mắc, ca nhập viện và tỷ lệ tử vong vì Covid-19 trên thế giới đã giảm trong các tuần qua. Vậy khi nào đại dịch sẽ kết thúc? Thế giới đã chứng kiến hàng loạt các dịch bệnh trong quá khứ ra sao?
Bệnh nhân cách ly trong dịch Ebola vào năm 2019. Ảnh: AP
Theo các chuyên gia, sự kết thúc của dịch bệnh sẽ căn cứ vào thời điểm số ca mắc bệnh giảm và các biện pháp phòng ngừa được nới lỏng.
Sau 2 năm "ròng rã", đại dịch Covid-19 trên toàn cầu đang suy yếu dần ở một số quốc gia. Với người Mỹ, ít nhất cũng có lý do để họ tin rằng đại dịch gần kết thúc. Khoảng 65% người dân Mỹ đã tiêm vaccine đầy đủ. Số ca mắc đã giảm trong gần hai tháng qua, trong đó số ca mắc trung bình hàng ngày của Mỹ giảm khoảng 40%, tính riêng trong tuần trước. Số ca nhập viện cũng giảm gần 30%.Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định người dân nên quay trở lại công ty và tham gia một số hoạt động khác để trở lại cuộc sống bình thường mới.
Tuy nhiên quá trình dịch bệnh diễn ra đã khiến gần 1 triệu người Mỹ và hơn 6 triệu người trên khắp thế giới tử vong. Mức độ nghiêm trọng của bệnh đã gây ra nhiều bất ngờ đối với thế giới, một phần cũng bởi khi dịch bệnh bắt đầu bùng lên, nhiều người từng nghĩ Covid-19 giống với bệnh cúm trong khoảng thời gian 2009-2010 và không quá đáng sợ.
"Chúng tôi rất lo lắng nhưng nghĩ rằng dịch cúm trong năm 2009 không quá lo ngại. Tôi từng nghĩ dịch bệnh Covid-19 cũng giống vậy vào thời điểm nó bùng phát", bà Kristin Heitman, nhà nghiên cứu ở Maryland cho biết.
Các chuyên gia đã đúc kết được nhiều bài học rút ra từ các dịch bệnh trong quá khứ. Đây là các căn cứ để thế giới luận ra thời điểm phù hợp thông báo kết thúc đại dịch Covid-19.
Xem là bệnh theo mùa
Trước khi dịch bệnh Covid-19 diễn ra, bệnh cúm được xem như tác nhân gây ra đại dịch gây chết người nhiều nhất. Dịch cúm trong năm 1918-1919 đã khiến 50 triệu người tử vong trên khắp thế giới, trong đó Mỹ chiếm khoảng 675.000 ca. Một dịch cúm khác bùng phát trong khoảng thời gian 1957-1958 đã khiến 116.000 người Mỹ tử vong và một đợt khác xảy ra trong năm 1968 khiến hơn 100.000 người chết.
Dịch cúm mới nhất xảy ra trong năm 2009 với khoảng 13.000 người Mỹ tử vong trong đại dịch.
Vào tháng 8/2010, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tuyên bố dịch cúm đã chuyển sang giai đoạn hậu dịch khi số ca mắc và đợt bùng phát diễn ra bình thường theo thời tiết.
"Ở mỗi trường hợp, đại dịch giảm dần khi thời gian trôi qua và dân số đạt tỷ lệ miễn dịch cao. Chúng đã trở thành bệnh cúm theo mùa vào những năm sau đó. Các chuyên gia cũng cho biết tình hình này có thể sẽ xảy ra giống với dịch bệnh Covid-19 hiện tại.
"Dịch bệnh dần trở nên bình thường. Mô hình cho thấy đường vẽ nhấp nhô đều đặn theo thời điểm trong một năm. Số ca mắc tăng nhẹ hơn theo mùa. Bệnh này sẽ giống như bệnh cúm theo mùa hoặc cảm lạnh thông thường", ông Matthew Ferrari – Giám đốc Trung tâm động lực học các bệnh truyền nhiễm của bang Penn cho biết.
Ở một diễn biến khác, vào năm 1981, các quan chức y tế Mỹ đã báo cáo về sự gia tăng số bệnh nhân tổn thương tế bào và mắc chứng viêm phổi tại New York và California. Sau đó, nhiều ca mắc xuất hiện và sau một năm, các chuyên gia y tế cảnh báo đó là căn bệnh AIDS với hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.
Đây là loại bệnh do HIV – một loại virus gây ra suy giảm miễn dịch gây ra ở người và thế giới lúc đó xem bệnh này là một bản án tử hình đáng sợ.
Vào những năm 1990, Mỹ đã thông báo có thể kiểm soát được căn bệnh này. Tuy nhiên, cảnh báo tình trạng khẩn cấp vẫn được duy trì đối với các quốc gia ở châu Phi hay một số nước khác vì chưa thể kiểm soát được căn bệnh này.
Vẫn phải thận trọng
Đến năm 2015, Brazil từng trải qua một đại dịch lớn do virus Zika gây nên. Loại bệnh này bùng phát do muỗi lây truyền bệnh và là nỗi kinh hoàng cho người dân khắp nước này. Phụ nữ mang thai mắc loại virus này sẽ gây ra dị tật thai nhi vô cùng nguy hiểm.
Đến cuối năm 2015, dịch bệnh này cũng lan truyền sang nhiều nước Mỹ Latinh khác. Trong năm 2016, WHO đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế cộng đồng. Nhưng tới năm 2017, số ca mắc đã giảm đáng kể và sau đó hầu như căn bệnh đã biến mất. Các chuyên gia cũng cho rằng dịch bệnh này "đã chết" khi mọi người đã phát triển khả năng miễn dịch.
Và hiện tại là Covid-19, Tổ chức Y tế thế giới ngày 11/3/2020 đã tuyên bố Covid-19 là đại dịch. WHO cũng khẳng định sẽ căn cứ vào tình trạng nhiễm bệnh giảm ở các quốc gia, hoặc ít nhất là tỷ lệ nhập viện cũng như tử vong để thông báo chấm dứt tình trạng khẩn cấp y tế quốc tế.
Số ca mắc Covid-19 trên toàn cẩu giảm khoảng 5% so với tuần trước. Tuy nhiên số ca mắc vẫn tăng ở Anh, New Zealand và Hong Kong.
"Người dân ở nhiều quốc gia vẫn cần vaccine và thuốc men", Tiến sĩ Carissa Etienne – một quan chức của WHO cho biết. Tuy nhiên, ở Mỹ Latinh và Caribe, hơn 248 triệu người vẫn chưa được tiêm mũi Covid-19 đầu tiên", bà Etienne nói. "Các quốc gia có tỷ lệ tiêm thấp có thể sẽ chứng kiến số ca mắc tăng, tình trạng nhập viện và tử vong cao hơn."
"Chúng ta vẫn chưa thể thoát ra khỏi đại dịch này. Thế giới sẽ phải tiếp tục thận trọng hơn nữa", Tiến sĩ Ciro Ugarrte, Giám đốc phụ trách trường hợp khẩn cấp về y tế thuộc Tổ chức Y tế liên Mỹ (PAHO) cho biết./.
