(Tổ Quốc) - Những ngày mưa gió mùa lớn ở Nepal đã gây ra lũ lụt và lở đất trên diện rộng khắp quốc gia Himalaya, khiến gần 200 người tử vong và sự tàn phá trên diện rộng.
Theo hãng CNN, hầu hết miền nam Kathmandu và các thành phố lân cận ở Nepal chìm trong biển nước hoặc bị chôn vùi trong bùn dày vì những trận mưa xối xả liên miên, khiến mực nước các con sông lớn dâng cao vượt mức nguy hiểm.
Nhân viên cứu hộ tại hiện trường vụ lở đất sau khi xe cộ và hành khách bị chôn vùi tại đường cao tốc Tribhuvan ở Dhading, Nepal vào ngày 29/9. Ảnh: Sunil Pradhan/Anadolu/Getty Images
Nhiều khu vực ở Kathmandu đã bị ngập nước sau trận mưa gió mùa lớn nhất trong hai thập kỷ vào cuối tuần qua, cuốn trôi toàn bộ các khu phố, cầu và đường. Mưa lớn đã khiến mực nước sông Bagmati, chảy qua thành phố, dâng cao hơn 2 mét so với mức an toàn.
Lũ lụt và lở đất cũng phá hủy hàng trăm ngôi nhà, làm hư hại tuyến đường cao tốc và làm đứt đường dây điện, xảy ra chỉ vài tháng sau khi đất nước này từng trải qua lượng mưa kỷ lục gây chết người và lũ quét.
Các đội tìm kiếm và cứu hộ đã phải vật lộn để tiếp cận những cư dân bị chôn vùi dưới nhà hoặc bị mắc kẹt do lũ lụt ở những vùng xa xôi.
Ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề, hình ảnh cho thấy quân đội Nepal sử dụng đường trượt zip dài để băng qua một con sông ngập lụt, trong khi ở các nơi khác, đội cứu hộ thậm chí đã đào đất bằng tay để giải cứu cư dân bị chôn vùi dưới bùn và đống đổ nát. Họ cũng sử dụng thuyền và trực thăng để tiếp cận những người mắc kẹt trên nóc nhà.
Quân đội Nepal giải cứu những người bị mắc kẹt bằng đường trượt zipline từ một con sông ngập lụt ở Lalitpur, Nepal, vào ngày 28/9. Ảnh: Subaas Shrestha/NurPhoto/Getty Images
Các chuyên gia mô tả đây là một trong những trận lũ quét tồi tệ nhất từng tấn công thủ đô Kathmandu và các thung lũng xung quanh.
Các quan chức ghi nhận đến chiều 30/9, đã tìm thấy 204 thi thể sau thảm họa và ít nhất 30 người vẫn bị mắc kẹt hoặc mất tích, trong khi hàng trăm người khác bị thương. Hàng chục người đã thiệt mạng sau khi chiếc xe buýt bị cuốn trôi và nhấn chìm bởi dòng nước lũ dâng cao.
Các chuyên gia thời tiết cho rằng thảm họa này là do ảnh hưởng của khủng hoảng khí hậu, gây ra những trận mưa lớn và lũ lụt chết người ở các quốc gia Nam Á như Nepal.
Lũ lụt trên diện rộng
Quân đội Nepal xác nhận hơn 4.000 người đã được giải cứu bằng trực thăng, xuồng máy và bè. Các đội vẫn đang tiếp tục làm việc để tìm kiếm những người bị chôn vùi trong bùn và đống đổ nát. Trong khi đó, lực lượng cứu hộ sử dụng cáp treo để tiếp cận những người bị mắc kẹt.
Người dân trèo qua nóc nhà khi khu phố chìm trong nước lũ vào ngày 28/9. Ảnh: Prakash Mathema/AFP/Getty Images
Lũ lụt và thiệt hại do lở đất cũng đang ảnh hưởng đến nhiều vùng miền trung và miền đông Nepal.
Hãng Reuters đưa tin, một số khu vực của thủ đô đã báo cáo lượng mưa lên tới 322,2 mm (12,7 inch), đẩy mực nước của sông Bagmati chính lên cao hơn 2,2 mét (7 feet) so với mức nguy hiểm.
Xa hơn về phía tây thủ đô, một sinh viên quốc tế đã mô tả "nước tràn qua các con phố ở Pokhara", thành phố đông dân thứ hai của đất nước và là điểm đến du lịch nổi tiếng được biết đến như là cửa ngõ cho hoạt động đi bộ đường dài ở dãy Himalaya.
"Một số người bạn của tôi đã bị kẹt trong một trận lở đất trên đường đến Katmandu. Chúng tôi đã định quay trở lại Kathmandu trước đó nhưng đường quá xấu và bị chặn không thể đi lại được, vì vậy chúng tôi đang cố gắng trở lại vào hôm nay", sinh viên Ellie Wirth, 20 tuổi, nói với CNN vào ngày 30/9.
Vào 29/9, mưa đã giảm bớt ở một số khu vực, người dân đã bắt đầu một hoạt động dọn dẹp vệ sinh lớn. Tuy nhiên, thành phố Kathmandu vẫn bị cô lập bởi tình trạng lở đất nghiêm trọng xảy ra, hãng AP đưa tin. Theo Reuters, các trường học cũng đã đóng cửa trong 3 ngày.
Một người phụ nữ mang theo một chiếc ghế đi dọc theo một con phố lầy lội bị ngập lụt do sông Bagmati tràn bờ sau những trận mưa lớn ở Kathmandu, Nepal, vào ngày 29/9. Ảnh: Navesh Chitrakar/Reuters
Nepal không xa lạ với những trận mưa gió mùa lớn hàng năm, nhưng các chuyên gia cho biết năm nay đặc biệt tồi tệ.
"Tôi chưa bao giờ thấy lũ lụt ở diện rộng như vậy ở Kathmandu", Arun Bhakta Shrestha, chuyên gia về rủi ro môi trường tại Trung tâm Phát triển Núi tích hợp Quốc tế (ICIMOD), cho biết trong một tuyên bố.
Các chuyên gia nước này khẳng định lượng mưa cực lớn vào cuối tuần ở Nepal đã trở nên trầm trọng hơn do sự phát triển và đô thị hóa tràn lan, bao gồm cả việc xây dựng không theo quy hoạch trên các đồng bằng ngập lụt và hệ thống thoát nước kém.
Một số các chuyên gia đã kêu gọi chính phủ và các nhà quy hoạch thành phố tăng kinh phí đầu tử sửa chữa các hệ thống thoát nước mưa và nước thải ngầm đồng thời khôi phục các vùng đất ngập nước để giúp các thành phố hấp thụ nhiều nước hơn.
Nam Á là nơi sinh sống của khoảng 1/4 dân số thế giới và là một trong những nơi dễ bị tổn thương nhất trước tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu do con người gây ra cũng như sự gia tăng của thời tiết khắc nghiệt. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng Châu Á dễ bị tổn thương hơn trước diễn biến các trận mưa cực lớn và lũ lụt vào năm 2030.
