“Nóng bỏng” Saudi – Iran: Thế trận trừng phạt từ Mỹ, EU?

Bất kỳ động thái nào của Liên minh châu Âu EU về việc sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran về chương trình tên lửa đạn đạo và sự can thiệp vào các cuộc xung đột ở Trung Đông sẽ rất "đáng quan tâm và hữu ích", một quan chức Mỹ ngày 14/11 cho hay.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trước đó đã nói rằng chương trình tên lửa của Tehran nên bị hạn chế và ông muốn trừng phạt Tehran về vai trò của nước này tại Yemen và Syria.

Ông Trump cũng đã đưa ra phản ứng mạnh nhất đối với thoả thuận hạt nhân Iran năm 2015 khi không xác nhận Iran tuân thủ văn bản này.

Chương trình tên lửa đạn đạo của Iran khiến Mỹ lo ngại. (Nguồn: AP)

Quốc hội Hoa Kỳ hiện có thời hạn cho đến giữa tháng 12 để quyết định có nên áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Iran hay không– trước đó đã được dỡ bỏ để đổi lấy việc nước này hạn chế hoạt động hạt nhân.

Tuy nhiên, EU – một đồng minh lớn của Washington, đã vận động để bảo vệ thỏa thuận hạt nhân này, cho biết, văn bản trên cần được tách biệt với các vấn đề tên lửa và an ninh khu vực.

Tuần trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nêu lên khả năng về các lệnh trừng phạt mới, nói rằng ông "rất quan ngại" về chương trình tên lửa của Iran sau vụ phóng tên lửa từ Yemen vào Saudi Arabia.

"Đó chắc chắn sẽ là một động thái rất đáng quan tâm và hữu ích đối với EU", một quan chức chính phủ Hoa Kỳ nói với các phóng viên tại Brussels khi được hỏi rằng liệu Washington có muốn EU theo đuổi những hạn chế mới đối với Iran hay không.

Một tên lửa từ Yemen phóng tới Saudi Arabia ngày 4/11 đã bị chặn gần sân bay Riyadh và không có thương vong nào.

Tuy nhiên, Saudi Arabia, can thiệp vào cuộc chiến Yemen từ năm 2015 để chống lại lực lượng nổi dậy Houthi, đã cáo buộc Iran cung cấp tên lửa và các vũ khí khác cho Houthi.

Tehran phủ nhận điều này và cũng bác bỏ các tuyên bố của ông Macron, nói rằng chương trình tên lửa của nước này chỉ mang tính phòng thủ và không liên quan đến hiệp ước hạt nhân mà các cường quốc đã kí với họ năm 2015. Iran cũng cho rằng văn bản này có vai trò quan trọng để giảm căng thẳng ở Trung Đông.

EU đứng đâu về trừng phạt Iran?

Hiện chưa có sự đồng thuận trong EU – khu vực cần sự nhất trí của tất cả 28 quốc gia thành viên khi áp đặt bất kỳ hình thức trừng phạt nào – về việc đưa ra các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran.

Điều này đã được một một nhà ngoại giao hàng đầu của khối xác nhận sau khi chủ trì cuộc gặp của các Bộ trưởng Ngoại giao EU ngày 13/11.

"Chúng tôi đã không thảo luận, không phải hôm nay, không phải tuần trước (và tôi cũng chưa dự tính được bất kỳ cuộc thảo luận nào sắp tới về các biện pháp trừng phạt sâu hơn từ phía EU đối với Iran", Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU Federica Mogherini nói với các phóng viên khi được hỏi về những tuyên bố trước đó từ phía Macron.

"Tên lửa đạn đạo không nằm trong phạm vi của thoả thuận hạt nhân", bà nói.

(Theo Reuters)