NSND Hoàng Dũng chia sẻ về những thất bại từng đối mặt

Trên con đường nghệ thuật, NSND Hoàng Dũng đã gặt hái vô số giải thưởng. Ông được phong danh hiệu NSND năm 2006 (khi đó các đoàn nghệ thuật trực thuộc UBND TP Hà Nội chưa có một ai được phong danh hiệu NSND và Hoàng Dũng là người duy nhất)… Song hành cùng với thành công, ông cũng nếm trải đủ vị mặn mòi của những thật bại.

Trước khi rời xa công tác quản lý, NSND Hoàng Dũng đã tâm sự những nỗi niềm, trăn trở về nghề. Và rằng, dù về hưu nhưng ông vẫn tham gia hoạt động nghệ thuật cho tới khi nào không còn sức.

NSND Hoàng Dũng

Ai trong cuộc đời và sự nghiệp đều phải trải qua sự thất bại

- Cả chặng đường dài theo đuổi nghệ thuật, đến giờ phút này, thành công lớn nhất của ông là gì?

+ Ai cũng thế, trong cuộc đời và sự nghiệp ai cũng trải qua những sự thất bại, có chút gì thành công cũng phải trải qua những thất bại đôi khi là rất đau đớn. Tôi cũng vậy, để có chút thành công như ngày hôm nay, ngoài nghị lực cũng phải có tình yêu và niềm đam mê nghệ thuật không ngừng nghỉ.

Nếu chỉ nghiến răng bằng nghị lực để vượt lên mà không có tình yêu với nghệ thuật thì sự cố gắng đó, tôi nghĩ, nó không được nuôi dưỡng một cách lâu bền.

NSND Hoàng Dũng -vai Bá Nhỡ trong vở 'Tiếng đàn vùng Mê Thảo'.

Tôi cũng chưa thể nói là tôi thành công nhưng có lẽ thành tích cao nhất tôi nhận được cho tới thời điểm này là danh hiệu NSND mà năm 2006 Nhà nước đã vinh danh tôi.

Tôi tự hào vì danh hiệu này bởi nó rất đặc biệt. Trước đây, NSND Trần Hoàn được phong danh hiệu NSND lúc cụ đã rất già rồi. Thời điểm đó, các đoàn nghệ thuật trực thuộc UBND TP Hà Nội chưa có một ai được phong danh hiệu NSND, tôi là người duy nhất ở thời điểm đó.

Và cho tới 2 lần xét duyệt sau đó cũng chưa ai có danh hiệu này. Thêm vào đó, tôi cũng là người đạt danh hiệu cao quý này khi mà năm công tác còn khá dài.

-Mọi người biết đến ông là một nghệ sĩ lớn, nổi tiếng qua nhiều vai diễn, gặt hái vô số giải thưởng. Vậy có lúc nào ông cảm thấy đau đớn ê chề với nghề chưa?

+ Năm 1981, Đạo diễn NSND Doãn Hoàng Giang có dựng vở "Bản tình ca màu xanh". Anh Giang có dựng cho tôi một đoạn và yêu cầu tôi phải 'tố' nó lên. Tôi cứ suy nghĩ mãi, một nhân vật thâm nho như thế, nói kích bác người này người kia như vậy, một nhân vật dị như vậy mà 'tố' thì được cái lợi là hài hước, vui nhộn nhưng nó cứ sao sao, không đúng với nhân vật. 

Tôi mà làm tôi làm thành 2 nhân vật nhưng mà tuổi còn trẻ nên tôi không dám cãi. Thế là tôi cứ co lại, mà lần nào co nhân vật lại là lần đó tôi bị mắng.

Và thậm chí sau buổi nhận xét tại sân khấu, NSND Doãn Hoàng Giang có nói rằng: Trong một đoàn nghệ thuật thì phải có vua, có em vua, không phải ai cũng làm vua đâu. Trong một đoàn nghệ thuật có người đóng vai chính, có người đóng vai phụ, phải biết lượng sức mình. Thánh có cho ăn lộc hay không mới được. Nghe đến thế, tôi buồn lắm.

Tôi suy nghĩ mãi, ngày đi học tôi như là cánh chim đầu đàn. Ra trường các bạn được nhận những vai có thoại, có lớp diễn, đến nhà hát tôi luôn chỉ nhận được những vai quần chúng, vác kiếm chạy qua vác đao chạy lại, tốp ăn theo dạ dạ vâng vâng, gật gật gù gù. Tôi quyết tâm cố gắng thay đổi. Sau này khi ngồi cùng anh Giang, tôi có nhắc lại mấy câu anh nói, không rõ là anh quên hay như thế nào nhưng anh Giang cứ nói tôi "điêu". Quãng thời gian cay đắng đã đi qua nhưng tôi tin vào sự cố gắng và phải thực sự yêu nghề mới có thể thành công.

- Có vai diễn nào khiến ông tiếc nuối, chưa thành công và nếu được làm lại sẽ làm tốt hơn?

+ Không phải một vài vai diễn đâu mà tất cả những vai diễn của tôi ấy chứ. Sau đêm diễn, tôi đều nói 'giá như', giá như cho tôi làm lại, tôi làm tốt hơn vai diễn vừa diễn xong. Ít khi tôi thoả mãn với mình. Ở tuổi này rồi, quãng thời gian hoạt động nghệ thuật của tôi cũng nhiều, nghe khen cũng nhiều rồi. Có khi người ta khen thật, có người khen động viên. Nhưng tôi luôn tỉnh táo trước những lời khen ngợi.

Lúc còn trẻ, tôi cũng nhận được nhiều lời chê lắm. Tôi hiểu rằng người ta chê mình vì mình còn non. Người đi trước đương nhiên họ nhìn được cái khiếm khuyết mà mình phải phấn đấu nhiều lên mới bù lại được.

Sắp tới, NSND Hoàng Dũng sẽ quay trở lại với phim truyền hình "Người phán xử", dự kiến phát sóng vào tháng 3/2017

Năm 2004, sau vở diễn "Cát bụi", tôi được huy chương vàng, tôi có dùng một đạo cụ là cái bật lửa nhưng nó rất xịn. Một sinh viên có bảo rằng: Thầy ơi, sao nhân vật đó lại dùng cái bật lửa xịn thế? Và tất nhiên, lần sau tôi rút kinh nghiệm dùng những chiếc bật lửa bớt xịn hơn. Cũng có nhiều sinh viên của tôi khi dựng vở, họ cũng có ý kiến rằng: Thầy ơi, anh ơi chỗ này theo em nên làm thế này, thế kia,...Tôi cũng tiếp thu và hẹn vài hôm trả lời. Có ý kiến tôi thấy đúng và thử làm theo, nhưng cũng có ý kiến tôi phản biện lại,...

Hoặc khán giả xem, họ chê, có lúc họ chê đúng, có lúc tôi cảm thấy sai. Tôi cũng phải suy nghĩ rằng, thế có nghĩa là mình vẫn chưa thành công, để họ chê sai là họ chưa hiểu mấy, tôi lại tìm cách thay đổi.

Có một bạn hay xem vở diễn của tôi, mấy lần sau vở diễn bạn ấy đều khen tôi, tự nhiên mấy lần sau đó bạn ấy xem chỉ cười, không nói gì cả. Linh cảm của người nghệ sĩ thúc tôi phải hỏi bạn đó: "Mày không thích chú diễn đoạn nào, nói chú nghe xem...", kiểu kiểu thế. Tôi chủ động hỏi nếu người ta ngại chê.

Có nghĩa là tôi rất cầu toàn. Tôi không chỉ cầu toàn với bản thân tôi, tôi cầu toàn với vở diễn của mình và cầu toàn với cả diễn viên của tôi. Tôi luôn trân trọng mọi ý kiến của khán giả, học trò của mình để có vở diễn hoàn hảo.

Nghệ thật chưa được quan tâm đúng mức

- Theo ông, sân khấu kịch của chúng ta có điều gì còn thiếu và có điều gì nên phát huy?

+ Tôi thấy rằng nghệ thuật chưa được quan tâm đúng mức. Nói như vậy thì lại bảo là không riêng gì nghệ thuật, các ngành khác cũng thế nhưng đúng là Nhà nước nên quan tâm tới lĩnh vực nghệ thuật nói chung. 

Tôi muốn giữ thương hiệu Nhà hát Kịch Hà Nội, khán giả đến Nhà hát Kịch Hà Nội xem những vở chính kịch có chất lượng, những vở diễn đầy tình người. Tôi không muốn ăn một bát phở có nhiều rau, rau tôi nghĩ dành cho bún. Tôi muốn khán giả biết tới Nhà hát Kịch Hà Nội như biết tới món phở Bắc. Và tôi muốn giữ Nhà hát kịch Hà Nội như người ta vẫn đang giữ nét tinh tuý của phở Bắc.

-Nhưng người kế nhiệm của ông, NSND Trung Hiếu có thể làm được hài kịch và chính kịch. Vậy ông có lo lắng Trung Hiếu sẽ không giữ được chất của Nhà hát như ông mong muốn?

+ Tôi không nghĩ Hiếu sẽ làm vậy. Hiếu có thể làm nhiều thứ bên ngoài, cũng là để mưu sinh thôi chứ còn Nhà hát tôi biết, Hiếu là người thận trọng. Tôi tin Hiếu sẽ giữ vững được tôn chỉ của Nhà hát.

- Xin chân thành cảm ơn NSND Hoàng Dũng!

Ngọc Hà Lê