(Toquoc)-Obama khó mà thực thi những “thay đổi” cho nước Mỹ trong năm 2009.
(Toquoc) - Với những khó khăn chồng chất trong và ngoài nước, Obama khó mà thực thi những “thay đổi” cho nước Mỹ mà ông đã cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình. Đôi khi, ông sẽ phải học cách nói "hai không". Điều này sẽ mang lại không ít sự thất vọng cho các cử tri Mỹ lẫn những người ủng hộ ông khắp nơi trên thế giới.
“Thưa ngài tổng thống, ngài thực sự sẽ làm gì”? Khi Barack Obama nhìn xuống đám đông chúc mừng ông tại lễ nhậm chức vào ngày 20/1/2009, vị tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ có thể nhớ rất kỹ từ ông thường dùng trong chiến dịch vận động bầu cử - và mỉm cười một cách buồn bã. Câu thần chú “Thay đổi” đã đưa ông vào Nhà Trắng theo một cách nào đó. Ông Obama không chỉ thuyết phục được các cử tri mà còn có sự ủng hộ hoàn toàn của Quốc hội do đảng Dân chủ nắm đa số và sự ủng hộ nhiệt thành của hầu hết các nước khác trên thế giới. Tổng thống mãn nhiệm George Bush chưa bao giờ có được sự tín nhiệm chính trị rộng rãi như vậy.
Tuy nhiên, thay đổi sẽ hạn chế những gì tổng thống thực sự làm trong năm 2009. Rõ ràng nhất là có sự thay đổi lớn trong nền kinh tế trong năm qua: ngược với điều ông Bush được thừa hưởng một ngân sách dư giả lành mạnh trong năm 2001, năm 2009, ngân sách của Mỹ dự kiến thâm hụt tới 1.200 tỷ USD. Ngoài ra còn những vấn đề đối ngoại. Trở lại năm 2000, nước Mỹ - bá chủ không tranh cãi - chủ yếu sống hoà bình với thế giới. Năm 2009, ông Obama sẽ có quân đội chiến đấu ở Iraq và Afghanistan, và sức mạnh đang chuyển từ Mỹ sang các nền kinh tế phát triển nhanh của thế giới đang nổi lên.
Đối nội
Việc ông Obama sẽ làm gì để đối phó với những thay đổi rất khác này sẽ quyết định thành công nhiệm kỳ tổng thống của ông. Một người lúc nào cũng cam kết “mọi cái vì con người” sẽ phải bắt đầu đưa ra những lựa chọn. Nhiều trong số lựa chọn này có thể làm đảng của ông, cũng như một số người ủng hộ ông cuồng nhiệt nhất trên khắp thế giới, thất vọng.
Vấn đề được tập trung giải quyết ngay lập tức trong năm 2009 được biết sẽ là kinh tế. Ông Obama hứa nhiều thứ với nhiều người. Ngay cả khi có sẵn nhiều tiền hơn, ông sẽ phải tập trung vào chỉ một vài việc chủ chốt, như giảm thuế cho những người thuộc tầng lớp trung lưu và kế hoạch chăm sóc y tế của ông. Với các quỹ ít hơn, đây sẽ là điều cốt yếu. Thậm chí, ông có thể chuyển nhu cầu để kinh tế hoá lợi thế của ông. Về chăm sóc y tế, một số cuộc cải cách được tranh luận trong Quốc hội xem ra còn hiệu quả hơn cuộc cải cách của chính ông. Trong khi đó, các két bạc trống rỗng của chính phủ giúp ông có được một sự bào chữa hoàn hảo để thoát khỏi những cam kết giúp ông giành phiếu bầu nhiều hơn.
Tuy nhiên, sự tức giận có thể sẽ tăng lên, đặc biệt trong đảng của ông. Với nền kinh tế đang bị suy thoái, sẽ có những đòi hỏi phe nhóm tại Quốc hội (điều cần phải kiên quyết chống lại). Cũng sẽ có nhiều sự điều chỉnh. Nhiều khu vực bầu cử chính của đảng Dân chủ đã phải chờ đợi rất lâu để có được một đại diện trong Nhà Trắng: các công đoàn sẽ đòi phải có các luật lao động mới; các luật sư muốn có các đạo luật có trách nhiệm pháp lý; các đảng xanh sẽ tiến hành các chiến dịch môi trường mới. Tất cả những điều này có thể làm chậm bất kỳ sự phục hồi kinh tế nào.
Các tổng thống trẻ nhiều tham vọng có thể bị chệch hướng bởi những nguyên nhân nhỏ ngay lúc đầu: hãy nhớ lại sự ồn ào “của những người đồng tính trong quân đội” đã làm với Bill Clinton trong năm 1993. Một sự lo ngại đặc biệt về Obama là trong cuộc đời chính trị của ông, ông không bao giờ vượt qua ranh giới của đảng ông trong bất kỳ vấn đề quan trọng nào. Ông sẽ cần bắt đầu nói không với những người Dân chủ sớm trong năm 2009 nếu như ông không muốn phản bội nhiều cử tri độc lập, những người tin vào những lời nói của ông trong chiến dịch vận động bầu cử về việc đại diện cho đất nước.
Đối ngoại
Nếu trông đợi quá nhiều vào Obama trong chính sách đối nội, chúng ta sẽ bị chệch khỏi quy mô khi chuyển sang thế giới bên ngoài. Một lần nữa, cơ sở của đảng Dân chủ sẽ lại là một vấn đề: họ hy vọng ông sẽ rút quân Mỹ khỏi
Điều này sẽ gây ra vấn đề cho các đồng minh của Mỹ. Trên khắp thế giới, một tổng thống trẻ đã trở thành biểu tượng của cái mà người dân nghĩ phải là Mỹ. Việc nhanh chóng đóng cửa nhà tù ở Vịnh Guantanamo là một sự khởi đầu tốt. Nhưng những thức khác thế giới hy vọng, như hiệp định chống lại sự nóng lên của trái đất, cần phải có thời gian dài. Hoà bình ở Trung Đông sẽ không đạt được chỉ vì tên đệm của tổng thống mới là Hussein. Ông Obama cũng cần nói ra những gì ông sẽ làm và ông cũng cần đòi hỏi nhiều hơn từ các đồng minh của Mỹ. Ví dụ, việc có rất ít đồng minh giúp Mỹ ở
Cũng như nhiều vấn đề trong nước, tổng thống mới sẽ bị thử thách nhiều bởi các sự kiện ở nước ngoài. Có rất nhiều người gây rắc rối như
Khi lịch sử nhìn lại nhiệm kỳ tổng thống của ông, họ có thể đánh giá ông nhiều nhất về việc liệu ông có thành công trong việc đưa các nước đang nổi lên vào trong một trật tự thế giới và đoàn kết họ dưới những giá trị của phương Tây hay không. Vào lúc ông Obama rời Nhà Trắng, giải dụ ông phục vụ trong 2 nhiệm kỳ chẳng hạn - đến năm 2017, các cường quốc như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil chắc chắn sẽ đảm nhận vai trò lớn hơn trong nền kinh tế thế giới. Hiện tại, không nước nào trong số đó nằm trong câu lạc bộ G8 và chỉ có Trung Quốc có một ghế thường trực trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Nếu Mỹ không tìm cách đưa Trung Quốc và Ấn Độ vào cơ cấu cường quốc toàn cầu đang tồn tại, họ sẽ thành lập câu lạc bộ riêng của họ.
2009 sẽ là năm đầy khó khăn với tân tổng thống Barack Obama và nước Mỹ./.
PV (Theo Economist)
