(Tổ Quốc) - Nga tiếp tục tăng cường hoạt động Syria và nỗ lực lôi kéo Mỹ vào tái thiết Syria sau nội chiến 7 năm qua.
“Lá thư bất ngờ từ Nga”
Theo bản ghi nhớ của chính phủ Mỹ, Nga thực hiện một kênh liên lạc với các quan chức cấp cao Washington đưa ra đề xuất duy trì hợp tác xây dựng và tái thiết Syria đồng thời tiến hành quá trình hồi hương người tị nạn về nước.
 Nga hối thúc Mỹ tiến tới tái thiết Syria. Ảnh:AFP |
Hãng Reuters đưa tin, đề xuất này do Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov gửi đến Tướng thủy quân lục chiến Mỹ Joseph Dunford vào ngày 19/7.
Kế hoạch của Nga chưa từng được báo cáo trước đó và nhận lại phản ứng “dửng dưng” từ phía Washington. Bản ghi nhớ cho biết, chính sách của Mỹ chỉ hỗ trợ quá trình phục dựng Syria nếu như có một giải pháp chính trị nhằm chấm dứt nội chiến kéo dài tại Syria suốt 7 năm qua, bao gồm các bước tương tự với việc các bầu cử có sự giám sát từ Liên Hợp Quốc.
Đề xuất này cho thấy việc Nga luôn muốn hỗ trợ mạnh mẽ cho chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad và hiện đang thúc đẩy từ phía Washington và các quốc gia khác hỗ trợ tái thiết Syria. Các nỗ lực này sẽ thúc đẩy củng cố quyền lực cho chính quyền Tổng thống Syria Assad.
Theo bản ghi nhớ, đề xuất liên quan đến việc phục dựng Syria đã gợi ý rằng chính quyền Syria hiện đang thiếu các thiết bị, nhiên liệu, vật liệu khác. Đây là hỗ trợ cần thiết nhằm tái thiết đất nước để đón người tị nạn trở về.
Mỹ vào năm 2011 đã đưa ra một chính sách rằng ông Assad phải rời khỏi quyền lực và sau đó cho rằng Nga và Iran đã hậu thuẫn chính quyền Syria nhằm củng cố vị trí quyền lực cho ông Assad.
Mỹ cũng đưa ra thông tin cho quá trình hỗ trợ tái kiến thiết Syria, tuy nhiên khẳng định, tiến trình này phải gắn liền với tiến trình bầu cử có sự giám sát của Liên Hợp Quốc và có sự chuyển giao chính trị tại Syria. Washington luôn đưa ra cáo buộc chính quyền ông Assad đã tàn phá Syria nặng nề.
Văn phòng Dunford bác bỏ đưa ra bình luận có liên lạc với ông Gerasimov.
Trong quá khứ, cả Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov và Tướng thủy quân lục chiến Mỹ Joseph Dunford đã thống nhất giữ các thông tin chi tiết về cuộc trao đổi cá nhân của họ.
Bộ Quốc phòng Nga hiện chưa đưa ra phản ứng ngay lập tức.
“Mập mờ” lập trường từ phía Mỹ
Xung đột Syria đã giết hại ít nhất nửa triệu người, khiến khoảng 5.6 triệu người mất nhà cửa và khoảng 6.6 triệu người di dời khỏi nơi ở.
“Mỹ sẽ chỉ hỗ trợ sự trở về của người tị nạn khi họ an toàn, tự nguyện và đảm bảo”, bản ghi nhớ cho biết, nêu rõ kế hoạch của Nga về Syria.
Các quan chức Mỹ tin tưởng rằng, cùng với sự hiện diện của Mỹ và lực lượng do Mỹ hậu thuẫn tại Syria, sự phụ thuộc của Syria vào cộng đồng quốc tế trong quá trình tái thiết đất nước sẽ tạo đòn bẩy cho Washington thúc đẩy các nhà ngoại giao tham gia đàm phán chấm dứt chiến tranh.
Cuộc trao đổi giữa hai quan chức Nga-Mỹ là một hiếm hoi kênh liên lạc giữa Moscow và Washington.
Tướng thủy quân lục chiến Mỹ Joseph Dunford hiện vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào.
Ông Dunford cho rằng, cả Nga và Mỹ cần phải có khả năng thúc đẩy thông liên lạc thẳng thắn, riêng tư nhằm tránh gây hiểu lầm dẫn đến xung đột vũ trang. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa rõ ràng bằng cách nào quá trình tái thiết Syria mới có thể hoà hợp trong kết nối quân sự hai nước. Lá thư của ông Gerasimovgợi ý rằng kênh kết nối từ Moscow thường được sử dụng trong các vấn đề phi quân sự.
Cả Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thảo luận về Syria và các vấn đề liên quan đến tình trạng tị nạn tại thượng đỉnh Helsinki vào ngày 16/7. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, cuộc đàm phán đã tập trung vào vấn đề trở về của dòng người tị nạn.
Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis cho biết vào tuần trước, không có các thay đổi chính trị nào vượt ra khỏi thượng đỉnh. Bản ghi nhớ của chính quyền Mỹ cho biết, đề xuất của Nga không mang lại bất kỳ kết quả thuyết phục nào sau thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin. Tuy nhiên, điều này cũng cảnh báo rằng, các quan chức Nga đang muốn tạo ra các khác biệt.
“Các nhà ngoại giao Nga và các quan chức khác cũng tham gia trong chiến dịch nhằm đưa ra các ý kiến sau thượng đỉnh Helsinki tại các thành phố khác”, bản ghi nhớ nêu rõ.
Nga đưa ra các đề xuất trong lá thư gửi đến Tưởng thuỷ quân lục chiến Mỹ Dunford nhằm đề xuất Mỹ, Nga và Jordan tái cơ cấu mục đích kiểm soát thoả thuận ngừng bắn tại Syria vào năm 2017 nhằm hình thành cam kết thực hiện tái thiết đất nước và đưa người tị nạn trở về”, bản ghi nhớ cho biết.
Jordan hiện có hơn 650.000 người tị nạn Syria.
Theo bản ghi nhớ, bức thư từ Nga cũng gợi ý rằng Mỹ và Nga nên thành lập một nhóm chung hỗ trợ tài chính cải tạo cơ sở hạ tầng tại Syria./.
