Ông Trump nếm quả đắng đầu tiên trước một phụ nữ quyền lực 78 tuổi

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/1 tuyên bố đồng ý với dự luật ngân sách nhằm cung cấp kinh phí hoạt động tới ngày 15/2 cho các cơ quan chính phủ Mỹ sau 35 ngày bị đóng cửa, khiến 800.000 công nhân viên chức chính phủ Liên bang phải nghỉ việc.

Dự luật này sẽ không bao gồm gói ngân sách 5,7 tỷ USD mà chính quyền Trump yêu cầu để xây tường biên giới giữa Mỹ và Mexico. Điều này được xem là một thất bại của tổng thống, và một thắng lợi của Nancy Pelosi - người đàn bà quyền lực 78 tuổi, vừa được bầu làm Chủ tịch Hạ Nghị viện Mỹ. Bà Pelosi đã chứng tỏ khả năng đối đầu với tổng thống Mỹ, củng cố được vị trí lãnh đạo không mấy vững chắc trong các nghị sĩ đảng Dân chủ tại Hạ Nghị viện. Ông Trump đã đánh giá thấp sự đoàn kết trong nội bộ đảng Dân chủ.

Tuy vậy, ông Trump cũng giành được một sự nhượng bộ nho nhỏ: một ủy ban gồm các nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa sẽ được thành lập để xem xét về ngân sách phục vụ an ninh biên giới trước thời hạn 15/2. Nếu không có tiến triển, ông Trump dọa có thể ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, sử dụng ngân sách quốc phòng để thực thi dự án tại biên giới. Ông Trump tuyên bố: "Tạm thời tôi sẽ ký dự luật để mở cửa chính phủ trở lại. Trong vòng 21 ngày tới, tôi hy vọng cả các thành viên của hai đảng Dân chủ, Cộng hòa sẽ hành xử thiện chí". Tổng thống Mỹ còn nói: "Nếu chúng tôi không đạt được một thỏa thuận công bằng với quốc hội, chính phủ sẽ lại đóng cửa vào ngày 15/2 hoặc tôi sẽ dùng quyền lực được trao cho tôi theo luật và Hiến pháp Mỹ để ban bố tình trạng khẩn cấp".

Bà Pelosi và ông Trump đọ sức cho cuộc bầu cử sắp tới.

Các cuộc đàm phán giữa Nhà Trắng và đảng Dân chủ về vấn đề ngân sách xây tường biên giới sẽ khởi động vào tuần tới.

Donald Trump bị chê "thiếu chiến thuật"

Nguyên nhân của đợt đóng cửa lần này là Quốc hội Mỹ không thông qua dự luật ngân sách vì không đồng ý chuẩn chi khoản ngân sách 5,7 tỷ USD xây tường biên giới mà chính quyền Trump đề xuất.

Ông Trump nhấn mạnh: "Chúng ta thực sự không có lựa chọn nào khác ngoài việc xây một bức tường mạnh mẽ hoặc hàng rào thép". Nhưng đa số người Mỹ không đồng ý với ông Trump về kế hoạch xây dựng tường biên giới.

Thượng nghị sĩ Schumer, thủ lĩnh phe Dân chủ tại Thượng Nghị viện, cho biết, đảng Dân chủ phản đối việc cấp ngân sách xây một bức tường ngăn cách với Mexico, nhưng đồng ý các phương thức khác để đảm bảo an ninh tại biên giới.

Sự thiếu hụt về mặt chiến lược cũng được thể hiện qua những gì mà đồng minh của tổng thống gọi là lỗi chiến thuật. Cho đến những ngày cuối cùng của đợt chính phủ đóng cửa, các cố vấn tại Nhà Trắng và những đồng minh khác của tổng thống bắt đầu coi lời hứa xây bức tường mà ông Trump đưa ra khi tranh cử vào năm 2016 là một gánh nặng quá lớn và không thể giải quyết được.

Vào cuối năm ngoái, đã từng có những lời phàn nàn từ các nhà bình luận bảo thủ và nhóm các dân biểu Cộng hòa bảo thủ, rằng ông Trump đã bỏ lỡ cơ hội cuối cùng để xây dựng bức tường khi lưỡng viện Quốc hội vẫn còn do đảng Cộng hòa nắm giữ.

Nhưng khi tổng thống cố gắng để làm hài lòng nhóm cử tri trung thành bằng cách chiến đấu cho việc xây bức tường, công chúng dường như lại thất vọng hơn với ông Trump vì đã khiến chính phủ đóng cửa. Cứ 5 người Mỹ thì 1 người không tán thành việc chính phủ đóng cửa dài hạn. Theo kết quả cuộc điều tra dư luận mới nhất của Washington Post và Hãng tin ABC, tỷ lệ công chúng Mỹ không tán thành cách điều hành chính phủ của ông Trump đã tăng lên 58% trong vòng 3 tháng qua.

Trong một thăm dò của Trung tâm nghiên cứu các vấn đề công cộng của hãng tin AP, chỉ 34% người được hỏi tán thành với màn thể hiện của tổng thống, giảm so với 42% một tháng trước đó. 34% cũng là con số thấp nhất kể từ khi ông Trump bước vào Nhà Trắng.

Nhưng bà Pelosi cũng không phải vô can, khi 54% công chúng Mỹ không tán thành với cách thức bà ta xử lý vụ đóng cửa chính phủ.

Sau vụ om xòm vừa rồi, người Mỹ vẫn còn phải chờ đợi việc giàn xếp để tổng thống đến Quốc hội đọc thông điệp liên bang. Ngày 16/1, Chủ tịch Hạ nghị viện đã gửi thư cho tổng thống hủy lời mời tổng thống đọc thông điệp liên bang vào ngày 29/1 như dự kiến. Ngày 27/1, Người phát ngôn của bà Pelosi cho biết vẫn chưa xác định được việc này. Bà Pelosi cho biết: "Tôi đang chờ để thảo luận về điều đó và sẵn sàng hoan nghênh ông ấy đến phòng Hạ viện một khi đã bàn bạc, chốt ngày xong".

Mặc dù ông Trump luôn tỏ ra là người tự tin, nhưng vẫn tỏ ra còn thiếu kinh nghiệm chính trường Washington. Xem ra 2 năm tới là thời kỳ đấu tranh và thỏa hiệp gay go của ông Trump nếu ông muốn được tái cử một nhiệm kỳ nữa. Mục tiêu là mỗi đảng muốn giành lợi thế trong cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2020. Mà phe Dân chủ coi nhiệm vụ hàng đầu với họ là ngăn cản bức tường của tổng thống, nghĩa là "cản phá" Tổng thống Trump thực hiện các các cam kết tuyển cử 2016./.