(Tổ Quốc) - Người đứng đầu trung tâm chỉ huy và kiểm soát của quân đội Nga cảnh báo rằng cuộc chiến ở Syria khó có thể kết thúc trừ khi lực lượng Hoa Kỳ rút khỏi nước này.
Người đứng đầu Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng, Đại tá Mikhail Mizintsev đã chủ trì một cuộc họp khẩn cấp chung giữa Nga và Syria hôm thứ Tư tập trung vào việc tháo dỡ trại tị nạn Rukban ở một vùng xa xôi của miền nam Syria hiện nằm dưới sự kiểm soát của liên minh do Mỹ dẫn đầu và các nhóm nổi dậy đồng minh. Liên Hợp Quốc đã mô tả tình trạng nghiêm trọng của trại này trong các tuyên bố gửi tới Newsweek và quan chức quân sự cấp cao của Nga đã cáo buộc Mỹ đang để tình hình tiếp tục xấu đi.
Nga phản ứng gắt với sự hiện diện của Mỹ
"Hoa Kỳ và các đồng minh của họ thờ ơ với số phận của những người dân thường Syria", Mizintsev lập luận. "Người Mỹ cần những căng thẳng ở Syria chỉ để biện minh cho sự hiện diện bất hợp pháp của họ trên lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền và để thỏa mãn tham vọng địa chính trị của họ bằng mọi cách."
"Chúng tôi tin rằng sự hiện diện bất hợp pháp của Hoa Kỳ và các đồng minh ở Syria chỉ làm trầm trọng thêm tình hình tội phạm và cản trở việc khôi phục lại cuộc sống hòa bình ở nước này", ông nói thêm. "Có thể ổn định tình hình trong khu vực chỉ sau khi rút hoàn toàn đội quân Mỹ và chuyển các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng sang để chính phủ hợp pháp Syria kiểm soát".
Nga không hài lòng với sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Syria. Ảnh: AFP/Getty.
Xung đột của Syria nổ ra vào năm 2011 khi các cuộc biểu tình chống lại chính phủ lan rộng thành cuộc nội chiến. Hoa Kỳ và các đối tác khu vực như Israel, Qatar, Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ cho các lực lượng đối lập. Còn Iran và lực lượng dân quân đồng minh ủng hộ quân đội Syria. Tình hình phức tạp thêm với sự trỗi dậy của nhóm Nhà nước Hồi giáo IS khi chúng kiểm soát được 1 vùng lãnh thổ rộng lớn ở cả Iraq và Syria.
Hoa Kỳ đã huy động một liên minh quốc tế tấn công IS vào năm 2014 và, khi một chương trình do CIA hỗ trợ phe nổi dậy bắt đầu được thay thế bằng nỗ lực của Lầu Năm Góc nhằm hỗ trợ một nhóm chủ yếu là người Kurd để đối phó với IS. Năm 2015, Nga can dự vào cuộc xung đột Syria và hỗ trợ chính quyền Assad. Hai bên tiến hành 2 chiến dịch riêng biệt nhắm vào IS và khi IS đã phần lớn bị đánh bại thì căng thẳng địa chính trị tại nước này vẫn chưa được giải quyết.
Sự hiện diện của Hoa Kỳ ở Syria chủ yếu giới hạn ở các vùng phía bắc và phía đông dưới sự kiểm soát của Lực lượng Dân chủ Syria có đa số người Kurd, cùng với đó là khu vực rộng khoảng 34 dặm bao quanh một căn cứ tại Al-Tanf. Trong khu vực này - chỉ cách biên giới với Jordan vài dặm, cư dân của trại Rukban đã phải chịu đói, bệnh tật và tiếp xúc khi họ đã bị bắt ở giữa một tranh chấp quốc tế như người chịu trách nhiệm cho cuộc sống và họ đảm bảo cung cấp hỗ trợ.
Đầu tháng này, đoàn xe viện trợ chung đầu tiên của nhóm Lưỡi liềm đỏ Syria và Liên hợp quốc trong bảy tháng qua đã đến được trại, nhưng trang Defense Post đưa tin rằng nhiệm vụ này đã bị cắt ngắn vào tuần trước vì lo ngại rằng số lượng vật tư không đủ trong bối cảnh có những căng thẳng đe dọa sự an toàn của nhân viên cứu trợ. Nga muốn trại phải được dỡ bỏ hoàn toàn và cư dân di dời đến các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ Syria, điều Hoa Kỳ đã nói phải được thực hiện một cách tự nguyện.
Tuy nhiên, khi cuộc họp liên ngành Nga-Syria hôm thứ Tư kết thúc, sĩ quan cao cấp Antonik Leonid Leonovich nói rằng Moscow đã "nhận được kế hoạch hoạt động cập nhật về việc đưa các cư dân còn lại của trại Rukban rời đi" thông qua các hành lang nhân đạo do chính phủ thành lập từ điều phối viên nhân đạo LHQ về Syria Corinne Fleischer. Ông nói thời hạn được ấn định vào ngày 27/9 và Mizintsev gọi tin này là "bất ngờ, nhưng là tín hiệu tốt".
Còn sót lại nguy cơ ở Ildib
Syria, Nga và Iran đã nhiều lần kêu gọi Mỹ rút khỏi nước này và họ cũng coi sự can thiệp của Thổ Nhĩ Kỳ là bất hợp pháp. Mặc dù Ankara vẫn là nhà tài trợ chính còn sót lại cho các lực lượng đối lập, nhưng họ đã làm việc cùng với Moscow và Tehran như một phần trong tiến trình hòa bình Syria do ba nước này bảo trợ.
Washington đã bỏ qua phần lớn các cuộc đàm phán này, lựa chọn một khuôn khổ do Liên Hợp Quốc bảo trợ tại Geneva, dù lâu nay đang bị đình trệ. Hoa Kỳ tiếp tục kêu gọi Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải ra đi, cáo buộc ông và các đồng minh đã phạm tội ác chiến tranh, và đã tăng cường nỗ lực cắt đứt sự hỗ trợ từ Iran cho chính quyền Syria – một mục tiêu trong chiến dịch gây "sức ép tối đa" của Nhà Trắng.
Israel cũng đã gia tăng việc loại trừ các lực lượng được cho là nằm dưới sự chỉ huy của Iran ở Syria và đã tăng cường các cuộc không kích nhằm vào các địa điểm được cho là có liên quan đến Tehran. Moscow đã lên án các cuộc tấn công như vậy và được cho là đã ngăn chặn 1 số cuộc tấn công như vậy dù chưa rõ là có trực tiếp can thiệp hay không.
Hiện tại, xung đột tại Syria phần lớn bị giới hạn trong thành trì cuối cùng do phe đối lập kiểm soát ở tỉnh phía tây bắc Idlib. Kể từ năm ngoái, khu vực này đã thực thi lệnh ngừng bắn do Nga-Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ, nhưng đụng độ giữa các phe nổi dậy và lực lượng thân chính phủ Syria vẫn diễn ra.
